De vakschool, die in de onmiddellijke omgeving van de fabriek ligt, krijgt de volle lading van de ontploffing. Het dak van de school stort deels in, de bovenverdieping zakt naar beneden, en tientallen kinderen komen tussen het vallende puin terecht. De tol is loodzwaar: liefst 45 kinderen overleven de ramp niet. Overlevenden van toen zijn vandaag nog steeds zwaar onder de indruk, vertelt historicus Marc Bertrands in deel 2 van onze podcast ‘Apocalyps in Tessenderlo’. “Ja, zij spreken van een complete ravage. Daar zijn echt schrijnende verhalen bij, zoals bijvoorbeeld het relaas van een jongetje dat vanop de eerste verdieping naar beneden was gestort, en onderweg met z’n hoofd gekneld raakte tussen twee betonnen pijlers. Hij hing daar, anderhalve meter boven de begane grond. Een broeder is dan onder dat jongetje gaan staan, waardoor hij met zijn voeten op diens schouders kon steunen, want hij kreeg geen lucht meer. Duitse soldaten zijn mee komen helpen om hem te redden, maar het heeft niet kunnen baten. Hij is uiteindelijk wel los geraakt, maar hij was al overleden. Zo heeft elke familie in Tessenderlo wel een persoonlijk verhaal van de ellende van toen.”

BELUISTER OOK DEEL 1. 189 doden, 1.000 gewonden: dit is de ramp die Tessenderlo voorgoed veranderde

Nieuwe fabriek op zelfde plaats

Voor de docufilm ‘De Ramp van Tessenderlo’ van Palenaar Eddy Vandepoel uit 2009, interviewde Marc Bertrands enkele ooggetuigen. “Die mensen konden zich nog details herinneren alsof het gisteren gebeurd was. Die ramp heeft voor een groot stuk hun leven bepaald. Het was volop oorlog, maar die mensen spreken van een tijd voor en een tijd na de ontploffing. En niet zozeer van een tijd vóór en na de oorlog. Nee, die explosie in Looi, dát is de meest beklijvende gebeurtenis geweest in hun leven.”

Na de ontploffing werd de fabriek van Tessenderlo op exact dezelfde plaats heropgebouwd als voorheen. Maar dat is niet zo vreemd, weet historicus Marc Bertrands. “Je zou je kunnen afvragen waarom men die fabriek niet wat verder heropgebouwd heeft, bijvoorbeeld aan het Albertkanaal? Daar wás een plan voor, maar de bevolking van Tessenderlo heeft dat geweigerd. Daaraan zie je hoe hecht de Looienaren verbonden waren met hun werkplaats. Die fabriek was hun levensverzekering, hun dagelijks brood, en daar wilden zij zo dicht mogelijk bij horen.”

Beluister ‘Apocalyps in Tessenderlo’ via hbvl.be/podcast, de HBvL-nieuwsapp of jouw favoriete streamingplatform.

Reageren kan via podcast@hetbelangvanlimburg.be.