‘Poetin stuurt Oekraïense vluchtelingen 9.000 kilometer ver richting Siberië’, blijkt uit gelekte documenten

Sinds het begin van de Russische invasie eind februari zijn al meer dan 7 miljoen Oekraïners het oorlogsgeweld ontvlucht. De overgrote meerderheid van de inwoners trok richting de relatieve veiligheid van het westen, zowel in eigen land als in Europa. Volgens de Verenigde Naties zijn meer dan 4,6 miljoen Oekraïners naar het buitenland vertrokken. De vluchtelingen bestaan voor 90 procent uit kinderen en vrouwen. De meeste mannen kunnen het land niet uit omdat ze beschikbaar moeten blijven voor het leger.

Maar miljoenen inwoners uit het oosten van Oekraïne hebben de kans op ontvluchting door de snelle opmars in van het Russische leger daar nooit gekregen. Rusland zegt al van bij de start van de ‘speciale operatie’ dat Oekraïners ook richting Rusland mogen vluchten, maar westerse analisten vrezen dat het daarbij vooral om gedwongen verhuizingen gaat. Volgens de burgemeester van het belegerde Marioepol zijn al tienduizenden inwoners van zijn stad afgevoerd richting Rusland, waar ze eerst in speciale ‘filtratiekampen’ terechtkomen. 

De Verenigde Naties schatten dat in totaal al 300.000 Oekraïners de Russische grens zijn overgestoken, gedwongen of vrijwillig. Een Russisch nooddecreet dat vorige maand werd goedgekeurd toont nu aan dat in totaal 95.739 vluchtelingen tot op 9.000 kilometer van hun woonplaats in Oekraïne hervestigd moeten worden.

Poolcirkel 

Volgens het decreet keurt Rusland “gezien de huidige situatie in Oekraïne” de verdeling goed van in totaal 95.739 mensen naar “de grondwettelijke entiteiten van de Russische Federatie”. Aan de lokale overheden wordt gevraagd voor hen “de ontvangst te verzekeren”. Van de meer dan 95.000 mensen worden er 11.398 naar Siberië gestuurd, 7.218 naar het federale district van het Verre Oosten, en 7.023 naar de Noordelijke Kaukasus met gebieden als Tsjetsjenië, Ingoesjetië en Dagestan. 

Sommige Oekraïners zouden in het deelgebied Sachalin terecht zijn gekomen, een eilandengroep in het uiterste oosten van Rusland, net ten noorden van Japan. Ook de stad Moermansk boven de poolcirkel in het uiterste noordwesten van Rusland zou vluchtelingen hebben ontvangen. Geen enkele Oekraïner werd naar de grote steden Moskou en Sint-Petersburg gestuurd.

Volgens een apart Kremlin-document wordt aan inwoners van Marioepol die de belegerde stad zijn ontvlucht bovendien gevraagd een document te ondertekenen waarin staat dat Oekraïense soldaten hun stad bestoken, en niet Russische. De vluchtelingen zouden te horen krijgen dat ze niet meer naar Oekraïne kunnen terugkeren omdat ze “vervolging” riskeren.

Bijna miljoen terugkeerders uit het westen

Meer dan 870.000 mensen die Oekraïne sinds het begin van de Russische invasie hebben verlaten richting het westen, zijn wel al teruggekeerd. Er arriveren volgens de Oekraïense grensdienst nu dagelijks 25.000 tot 30.000 Oekraïners.

Aan het begin van de oorlog kwamen bijna alleen mannen terug om mee te vechten tegen Russische troepen. Nu komen steeds meer vrouwen en kinderen terug. Dat komt volgens een woordvoerder omdat zij zien dat het veiliger is geworden in het westen van Oekraïne. Rusland focust zich in Oekraïne nu op de oostelijke regio’s.