Recordaantal coronabesmettingen in Shanghai ondanks strenge lockdown, schrijnende toestanden in enorme veldhospitalen

Door een uitbraak van de omikronvariant van het coronavirus zitten sinds 28 maart zowat alle 26 miljoen inwoners van Shanghai, de grootste stad in China, in een draconische lockdown. Er is vandaag een recordaantal van 26.330 nieuwe besmettingen gemeld.

De overheid blijft vasthouden aan een "zero-covid-beleid", dat nu dus enorm onder druk staat door de snelle verspreiding van het virus. "Er is niets open", getuigt Wendy Saunders, een inwoner van Shanghai, in "De ochtend" op Radio 1. "De stad is helemaal leeg. Het is ongelooflijk. We mogen echt niet naar buiten, zelfs niet om bijvoorbeeld even om de blok te wandelen met de hond. Je deur wordt zelfs vergrendeld."

"We moeten om de twee dagen een PCR-test doen en op de andere dagen een zelftest", zegt Saunders. "Als je positief test, word je opgehaald. Ben je ziek, ga je naar het ziekenhuis. Ben je dat niet, ga je in quarantaine in een opvangcentrum met andere mensen die corona hebben. Het is daar schrijnend. Ik ben heel gelukkig dat ik thuis ben met mijn gezin. Ik ben ook blij dat we genoeg voedsel hebben ingeslagen voor de lockdown, want het is moeilijk om aan eten te geraken."

De maatregelen zijn dus vergaand om de situatie onder controle te krijgen, al is het volgens viroloog Marc Van Ranst (KULeuven) belangrijk om de besmettingscijfers met een korrel zout te nemen. "Ze testen er heel veel, dus ze zullen amper besmettingen missen. Shanghai is ook gigantisch. Toch is het besmettingsaantal niet van een grotere orde dan bij ons."

"Wij zijn nooit kunnen gaan voor zo'n draconische lockdown en voor nul besmettingen", zegt Van Ranst. "In China is dat eigenlijk heel goed gegaan tot de omikronvariant is losgebarsten. Die is heel moeilijk onder controle te krijgen. Vooral omdat China minder heeft gevaccineerd dan andere landen, en dan ook nog eens misschien met vaccins die minder goed zijn. Ze vonden dat ook niet per se nodig omdat hun strategie tot nu toe wel werkte."

"De stad is de laatste twee jaar eigenlijk vrij onaangetast gebleven", zegt ook Pascal Coppens, Chinakenner en auteur van "Kunnen we China vertrouwen?". "Dat zou wel eens de reden kunnen zijn dat Shanghai zo laat en streng optreedt om de plotse besmettingen onder controle te houden."

Los van de invoering van een extreme lockdown, heeft de Chinese overheid als reactie op de besmettingscijfers ook enorme veldhospitalen opgericht in Shanghai om duizenden mensen met corona op te vangen. De beelden die op sociale media circuleren tonen een nijpende realiteit, met onder andere vuile toiletten en mensen die op karton slapen. Al benadrukt Coppens dat die taferelen zeker niet de Chinese norm zijn.

De situatie stuit op kritiek en woede bij de inwoners van Shanghai. "Je hebt wel twee kanten", nuanceert Coppens. "Je hebt de mensen die de maatregelen compleet onverantwoord vinden, maar je hebt ook mensen die denken dat deze lockdown de oplossing is voor het probleem. Er is wel een algemeen ongenoegen over de slechte voorbereiding en communicatie. Het is ook helemaal niet duidelijk hoelang de lockdown zal duren."

"De supermarkten zijn ook gesloten en Shanghai heeft een groot probleem met de voedselbedeling. Er ìs genoeg eten, maar het geraakt niet altijd bij de mensen. Het gebeurt allemaal online, dus bijvoorbeeld oudere mensen vallen al snel uit de boot. En natuurlijk is ook de economie hieronder aan het lijden, wat voor een grootstad als Shanghai natuurlijk een groot probleem is."

"Wat je ziet in Shanghai is de laatste wanhoopspoging om de situatie onder controle te krijgen, maar tegen een grote kost", zegt Van Ranst. "Ze kunnen nu ook niet meer zomaar de strategie van de laatste twee jaar loslaten, maar wat men daar doet kan alleen in een totalitaire staat. Dat is onmenselijk."