Het blijft nog dagen grijs: waarom heeft dat effect op uw humeur en wat kunt u eraan doen?

U kon er de afgelopen dagen - en eigenlijk weken - niet naast kijken. De regen viel met bakken uit de lucht en veel verder dan een grijze lucht kwamen we niet. Echt beterschap is er bovendien nog niet op komst, zo bleek uit het weerbericht van Sabine Hagedoren vanmiddag.

"De stemming van zowat iedereen is in kleine of grote mate afhankelijk van het weer. Dat blijkt uit onderzoek, maar dat merk je ook gewoon op straat", zegt psycholoog Patrick Luyten van de KU Leuven aan VRT Nieuws. Hij doet onderzoek naar geluk. "We hebben een koude en lange winter gehad en de krokusvakantie was er ook eentje vol regen. Je merkt dat het stilaan doorweegt."

Dat heeft verschillende oorzaken, benadrukt Luyten. "Enerzijds is er het biologische aspect. De afwezigheid van (zon)licht heeft zeker invloed op onze stemming. Sommige mensen zijn daar kwetsbaarder voor dan andere en een beperkte groep heeft zelfs last van een seizoensgebonden depressie, zoals de winterdepressies."

"Maar daarnaast mogen we het psychologische aspect ook niet onderschatten. Er zijn heel wat individuele verschillen", benadrukt de psycholoog. "Het merendeel van de mensen wordt gelukkiger door zon, maar er zijn ook mensen die net houden van regen en storm en die de zomer verschrikkelijk vinden. Veel heeft alleszins te maken met culturele metaforen en gewoontes. Winter hangt voor ons vaak samen met donkerte, koude en regen. Carnaval - wat we net hebben gehad - staat dan weer symbool voor licht. Het hakt als het ware in op de biologie."

Die individuele verschillen komen ook naar voor in een onderzoek van sociaal gedragswetenschapper Theo Klimstra van de universiteit van Tilburg. "Daaruit bleek dat er mensen waren die gelukkiger werden bij goed weer, maar er waren er evengoed die beter reageerden op slecht weer. De helft bleek nauwelijks of niet beïnvloed te worden", zegt hij aan VRT Nieuws. De man benadrukt wel dat het onderzoek enkel uitgevoerd is bij jongeren en moeders en dat ook de omstandigheden een rol spelen. "We hebben de jongeren ondervraagd op dagen dat ze op school moeten zijn. Het zou kunnen dat het voor hen daarom minder uitmaakte of dat ze net daarom liever regen hadden."

Wie merkt dat zijn of haar humeur te lijden heeft onder het slechte weer kan daar wel enkele zaken aan doen. "Zorg voor genoeg - aangenaam - licht en ga niet in het duister zitten", benadrukt Luyten.

"Daarnaast moet je ook werk maken van een goed slaap-waakritme. Slaap voldoende: niet te weinig, maar zeker ook niet te veel. Afhankelijk van persoon tot persoon is dat tussen de 8 en de 10 uur. Zowel over- als onderslaap kunnen ons systeem nog verder ontregelen, dus het is echt wel belangrijk."

"Maar leer het ook relativeren", gaat hij voort. "Het is belangrijk om geen parallel te trekken tussen het weer enerzijds en je toestand anderzijds. Denk niet meteen dat het een slechte dag is omdat het regent. Dieren hebben het dan inderdaad moeilijker, want zij kunnen zich niet aanpassen. Maar wij mensen kunnen de verwarming en het licht aandoen, binnen wat lezen of tv-kijken of zelfs gaan wandelen in de storm. Zie dat in."

"Gevoelens zijn afhankelijk van verschillende gebeurtenissen. Aan sommige zaken kan je iets veranderen, aan anderen niets", zegt psycholoog Peter Kuppens van de KU Leuven. "Als je er niets aan kan veranderen (zoals het weer, nvdr.), kan je twee zaken doen. Je kan je erbij neerleggen en voortgaan of je kan dat niet doen en gefrustreerd raken. Dat laatste heeft geen enkel effect. Probeer dus je gedachten er rond te veranderen. Het weer bepaalt niet alles."