Ben of ken jij een hufter of kreng? Wetenschappers brengen de 4 karaktertrekken van een rotzak in kaart

Alleen al bij de gedachte aan bepaalde individuen beginnen we te briesen: ze weten ons keer op keer een hak te zetten, zitten er niets mee in om met gemene opmerkingen te strooien en krijgen er een kick van als ze iemand anders ineen zien krimpen. Maar terwijl er in de wetenschapswereld al overkoepelende kenmerken bestaan voor bijvoorbeeld extraversie, nauwgezetheid, openheid en vriendelijkheid, was het voor het label ‘rotzak’ gissen naar de bepalende karaktertrekken. 

Een onderzoeksteam van de Universiteit van Georgia besloot daar verandering in te brengen. Ze vroegen aan bijna vierhonderd mensen de grootste rotzak te beschrijven die ze ooit hadden ontmoet en onder andere hun persoonlijkheid, overtuigingen en gedrag in kaart te brengen. Dat vonden de deelnemers aan het onderzoek allesbehalve moeilijk, vertelt hoofdauteur Brinkley Sharpe. Ze hoefden er niet lang over na te denken wie de grootste rotzak uit hun omgeving was. 

Wél opvallend: vrijwel iedereen maakt kans om “de grootste rotzak” in iemands leven te zijn. “Een derde van de aangeduide rotzakken waren huidige romantische partners, collega’s, bazen, familieleden of vrienden”, vertelt Sharpe. “De helft waren rotzakken waar mensen geen contact meer mee hadden, zoals vervreemde familieleden.” En slecht nieuws voor mannen van middelbare leeftijd: zij werden het vaakst als rotzak omschreven. 

Alle antwoorden van de deelnemers van het onderzoek werden ondergebracht in veertien brede thema’s, zoals agressie, arrogantie, ongevoeligheid, dominant gedrag, onvolwassenheid, onverantwoordelijkheid, manipulatie of grofheid. 

_{(Lees verder onder de foto.)}

“Wat gedrag betreft, waren de rotzakken in kwestie niet per se vijandig tegenover mensen. Het kon hen gewoon niet schelen wat anderen over hen dachten of hoe ze door anderen werden waargenomen”, vervolgt Sharpe. De onderzoekers vatten de karaktertrekken van rotzakken vervolgens samen tot deze bepalende persoonlijkheidskenmerken: 

• Ze zijn vaak onvriendelijk. 
• Ze zijn niet bepaald zorgvuldig of ordelijk.  
• Ze zijn vaak erg neurotisch of emotioneel instabiel (hun gevoelens en reacties schommelen sterk). 
• Ze scoren ook qua openheid niet hoog. 

“Het persoonlijkheidsprofiel van rotzakken vertoont overeenkomsten met prototypes van psychopathische, antisociale en narcistische persoonlijkheidsstoornissen”, vertelt onderzoeker Sharpe. Maar dat betekent natuurlijk niet dat de mensen die we bestempelen als rotzak ook per se een persoonlijkheidsstoornis hebben. 

Het viel Brinkley Sharpe op dat de term ‘rotzak’ een heel breed begrip is: deelnemers gebruikten het om mensen te omschrijven die storend gedrag vertonen, tot personen die echt gewelddadig en crimineel handelden. “Er is duidelijk veel variatie in hoe mensen dit woord gebruiken”, concludeerde hij. 

Het artikel werd gepubliceerd in Collabra Psychology.

Expert onthult het geheim van charisma: “Het is niet aangeboren, je hebt het zelf in de hand” (+)

Controlefreak of dramalama? Deze test onthult aan welk onaangenaam of toxisch gedrag je je schuldig maakt