Politicoloog Holslag: "Hoe meer Rusland op het terrein verliest, hoe groter de nucleaire dreiging wordt”

Lees al het nieuws over de oorlog in Oekraïne in dit dossier. 

Het zint Rusland niet dat Zweden en Finland overwegen om lid te worden van de NAVO. Daarbij wil het land dat er een einde komt aan de wapenleveringen in Oekraïne. Als de wapenleveringen niet stoppen, spreekt het Kremlin van “onvoorspelbare gevolgen”. 

Maar wat zijn die onvoorspelbare gevolgen? En moeten we de dreigementen wel ernstig nemen? “De Russen zouden meer geweld kunnen gebruiken tegen de konvooien, tegen de wapenleveringen in het westen van Oekraïne. Met luchtaanvallen en raketaanvallen”, zo vreest politicoloog Jonathan Holslag (VUB). “Maar dat is praktisch moeilijk omdat je moet weten waar die konvooien zich bevinden.” 

“De tweede optie is om nog meer vergelding te plegen tegen burgerdoelen en steden als Kiev zwaarder te bombarderen”, zegt Holslag nog. “En de derde optie is dan natuurlijk de meest geduchte: de nucleaire dreiging. Dat risico is er altijd geweest en hoe meer Rusland op het terrein verliest, hoe groter de dreiging.” Volgens de Russische nucleaire doctrine kunnen kernwapens gebruikt worden als grote belangen van Rusland in het gedrang komen. “Dat is hier natuurlijk het geval, omdat Rusland heel moeilijk terrein wint en zware klappen krijgt”, duidt Holslag. 

Alles komt nu neer op wat Holslag “de ultieme krachtmeting” noemt in de regio rond Donbas. “Als Rusland daar in het stof bijt en verliest, blijft dat (een nucleaire aanval, red.) de enige uitweg voor Poetin om zijn gezicht te redden”, klinkt het. 

“Als het komt tot een nucleaire aanval dan is het meest waarschijnlijke dat het een beperkte aanval zal zijn op Oekraïens grondgebied, met tactische kernwapens die een kleinere impact hebben”, voorspelt Holslag. Toch valt het niet uit te sluiten dat Rusland ook zogenoemde strategische kernwapens, met het vermogen om grote gebieden te vernietigen, op ‘high alert’ zet, al blijft de kans dat die zullen gebruikt worden tegen Europa of de Verenigde Staten zeer klein, denkt de politicoloog. 

Als de Russen effectief tactische kernwapens inzetten in Oekraïne, valt de reactie van het westen moeilijk te voorspellen. “Hoe verder wij dan gaan in onze reactie, hoe meer Rusland de nucleaire dreiging zal opschalen. Dan krijgen we een hoogspanning die we sinds de jaren 60 niet meer hebben gezien", aldus Holslag. 

Herbekijk hier het volledige gesprek met politicoloog Jonathan Holslag (VUB):