‘Zet nooit een wekker en hou contact met de natuur’: dit zijn de werklessen van Rik Torfs

ZET NOOIT EEN WEKKER

“Mijn dagen plan ik op zo’n manier dat ik niet vroeg moet opstaan. Omdat ik dan ook geen wekker hoef te zetten, is de kwaliteit van mijn slaap veel beter. Als je een wekker instelt, blijf je er ’s avonds aan denken. Doe je dat niet, dan heb je rust in je hoofd en ’s ochtends word je dan ook op een natuurlijke manier wakker. Eén dag per week zet ik toch een wekker. Op woensdag heb ik een ochtendrubriek bij Joe FM en dan moet ik er om halfzes uit.”

HOU CONTACT MET DE NATUUR

“Ik heb het gevoel dat ik op verschillende vlakken haaks sta op de huidige tijdgeest. Onze cultuur wordt vandaag bepaald door seculiere stedelingen, ik ben een religieus georiënteerde plattelander. Mijn dagelijkse rituelen zijn in de loop van mijn leven uiteraard veranderd. Maar sinds de start van de coronapandemie probeer ik elke dag minstens een uur te wandelen in het groen.

“Als ik bij mijn werk vastzit, helpt het mij om naar buiten te trekken. Dan kan ik de dingen eens van een andere kant bekijken en ontsnap ik uit mijn tunnelvisie. Als je helemaal in één bepaald onderwerp zit, helpt het om even afstand te nemen. Maar verder doe ik het vooral omdat het zo rustgevend is. Ik heb zowel fysiek als mentaal ruimte nodig.”

WEES BREED GEÏNTERESSEERD

“We leven vandaag in een tijd waarin specialisatie erg hoog staat aangeschreven. Zeker wetenschappers weten eigenlijk steeds meer over steeds minder. Maar in mijn ervaring word je pas beter in je vak door zaken te lezen die er niets mee te maken hebben en dan van daaruit op zoek te gaan naar verbanden. Ik heb wetenschappelijke artikels geschreven waarin ik ­verwees naar de Amerikaanse filosoof Richard Rorty, of naar Milan Kundera, de Tsjechische schrijver.

“Kundera spreekt over het ruisen van de semantische rivier: hij bedoelt dat een bepaald woord of een bepaalde uitdrukking in een andere context ook een andere betekenis krijgt. Ik kan daar voorbeelden van geven uit het kerkelijk recht. Als theologen het hebben over het verbond van het huwelijk, dan bedoelen ze dat een koppel spiritueel dichter bij elkaar komt. Maar in het recht is dat verbond iets dat twee mensen met een contract aan elkaar bindt. Dat geeft dan weer een beklemmend, bijna bedreigend gevoel. Ik hou ervan om op zoek te gaan naar zulke paradoxen, zeker binnen religieuze kwesties.

“Onlangs las ik nog een boek over de Mithrascultus, een Perzische godsdienst uit de oudheid die veel aanhangers had bij de Romeinen. Mithras was de god van het licht, maar zijn tempels werden ondergronds gebouwd. Wat die cultus trouwens gemeen heeft met die van de godin Isis of het christendom is de belofte van een hiernamaals. Hoe komt het dat de antieken in een hiernamaals geloofden en wij vandaag quasi niet meer? Hoe kunnen mensen – die uiteindelijk toch allemaal dezelfde zijn – zo’n radicaal verschillende kijk hebben op de wereld?”

LUISTER NAAR JEZELF

“We worden overstelpt met boeken die tips geven over hoe je beter kunt slapen, artikels over welke films je moet zien. Ik zou zeggen: lees die boeken niet en lees dan andere in de plaats. Er zijn ook specialisten die je alles komen uitleggen over hoe je het op het werk moet doen, of hoe je je liefdesleven florissanter maakt. Daar neem je beter afstand van. Ik denk dat je beter naar jezelf luistert en jezelf probeert te ontwikkelen, vooral dus door breed te lezen.”

RELATIVEER

“Anderzijds mag je jezelf niet te serieus nemen. Mensen lopen vast als ze hun zin voor relativering verliezen. Ik haal er nog even Kundera bij, die schrijft dat het leven een bedding nodig heeft, net als een rivier. Waar je ook bent of wat je ook doet, je moet je vasthouden aan wat voor jou de essentie is. Dat moet op dezelfde plaats blijven, terwijl je al de rest verder laat stromen.

“De bedding van mijn leven is mijn fascinatie voor spirituele vragen. Maar humor en relativering zijn voor mij belangrijk om met de dingen om te gaan. Sommige problemen hebben geen oplossing. Ook de gedachte dat we zelf maar voorbijgangers zijn in het leven, helpt mij enorm. Iedereen heeft goede en kwade dagen, maar als we goed in de bedding blijven, zijn de problemen zelden dramatisch.”