De sketch werd uitgezonden op 7 april. Het vertrok vanuit het nieuws dat Cent Wafers niet meer verkrijgbaar zijn door de oorlog in Oekraïne. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurde net hetzelfde. Waarna een opnieuw ingesproken en opnieuw gemonteerde versie van Schindler’s list werd afgespeeld. Daarin start Oskar Schindler met een fabriek van ‘jodenkoeken’, omdat ze door de oorlog niet meer verkrijgbaar zijn. “Ik doe het zelf wel”, zegt hij nadat Duitse soldaten een stad binnenvallen en joden neerschieten.

Dat was er te veel aan voor enkele kijkers. De VRT kreeg vier klachtenmails binnen, er verschenen ook opiniestukken op Joods Actueel en Kerknet. Ook N-VA-Kamerlid Michael Freilich vond de sketch ongepast.

“Ik ga er niet van uit dat de makers kwade bedoelingen hadden. Wie humor beoefent, balanceert altijd op een grens. Soms overschrijd je die. Een mop over koekjes en daarna overgaan naar een moordscène? Dat soort grappen heeft een heftig effect op mensen die ouders of grootouders verloren hebben in de Holocaust. Of op mensen die het nog meegemaakt hebben.”

“Ik heb aan de Dossinkazerne gevraagd contact op te nemen met de VRT”, gaat Freilich verder. “De ervaring leert me dat, wanneer ik daar zelf een punt van maak, ik het verwijt krijg dat de Joodse gemeenschap overgevoelig is. Dan is het beter dat een onafhankelijke speler zich daar over buigt. Onderzoekers, psychologen, wetenschappers.”

Context

Na een gesprek met de Dossinkazerne en de programmacharterraad haalde de VRT het filmpje van sociale media. Op VRTNU is de sketch wel nog te zien, als deel van de volledige uitzending. “Daar heb je nog een bepaalde context”, zegt Freilich. “Als een apart filmpje op Facebook kan zoiets veel sneller gedeeld worden en lok je ook veel sneller kwetsende en antisemitische commentaren uit. En die afleveringen blijven ook niet eeuwig online staan. Ik vind dit een elegante oplossing van de VRT. Zij hebben hun excuses ook aangeboden, dat vergt moed.”

“Humor en satire in onze programma’s moet kunnen, maar het mag nooit de bedoeling zijn om mensen te kwetsen of om te lachen met iemands lijden”, klinkt het bij de VRT. “We erkennen dat dat hier wel is gebeurd. We willen dan ook uitdrukkelijk onze excuses aanbieden.”

De openbare omroep greep al eerder in bij uitzendingen van De ideale wereld. Een jaar geleden bijvoorbeeld, toen een kabinetsmedewerker van Jan Jambon van Somalische afkomst werd afgebeeld als een poetsvrouw. Een uitzending van twee jaar geleden, waarin Geert Hoste tijdens een grap een nazigroet bracht, werd zelfs volledig verwijderd.