Waarom Antwerpen zoveel fietsongevallen kent: ‘Jammer dat de stad blijft inzetten op auto’s in het centrum’

Hoe komt het dat het aantal fietsers die verwondingen oplopen, blijft toenemen?

Wies Callens: “Nu meer mensen fietsen, is er een grotere kans op verkeersongevallen. Dat is een logisch gevolg van meer fietsers op de baan. Zeker in combinatie met te krappe infrastructuur die niet aangepast is aan de verschillende soorten fietsen en de diversiteit aan snelheden onder fietsers. De e-bikes, bakfietsen en speed pedelecs gebruiken allemaal dezelfde fietsinfrastructuur. Als de bandbreedte dan niet groot genoeg is, is er een verhoogd risico op problemen.”

Zit ook die opkomst van elektrische fietsen en steps er voor iets tussen? Ze maken samen 36 procent uit van de gewonden.

“Het is logisch dat steeds meer mensen met een elektrische fiets betrokken raken bij een ongeval. Als je de verkoopcijfers bekijkt, dan zie je dat er eigenlijk al een paar jaar meer elektrische fietsen verkocht worden dan gewone fietsen. Als dat aandeel elektrische fietsen stijgt, is het normaal dat je dat in de statistieken terugziet. Ook bij elektrische steps moet je voorzichtig zijn met cijfers, omdat het een vrij recent fenomeen is.”

Burgemeester Bart De Wever (N-VA) wijst erop dat Antwerpen volop inzet op verkeersveiligheid. Is dit dan onvoldoende?

“Je mag niet uit het oog verliezen dat Antwerpen met een mobiliteitssituatie zit waarin niet echt keuzes gemaakt worden. De burgemeester zegt dat er meer fietspaden aangelegd worden, maar dat wil niet per definitie zeggen dat er meer ruimte is voor fietsers. Dat is voor een deel zo, maar het blijft een en-en-beleid: veel autodoorstroming vooropzetten én auto’s makkelijk in het centrum laten parkeren. Dan loop je meer risico dat er verkeersongevallen gebeuren.

“De park-and-rides zijn ook niet populair op dit moment. Als je de mogelijkheid blijft bieden om met je auto in het centrum te parkeren, dan ga je die mensen niet motiveren om een tram of een bus te nemen. Dit terwijl je in het buitenland heel duidelijk ziet dat steden waar die parkeerplaatsen in het centrum verdwijnen, ook de autodruk snel vermindert.”

Hoe kunnen we fietsen veiliger maken?

“Ik was onlangs op een internationaal fietscongres in Wenen. In de buitenlandse voorbeelden die daar gegeven worden, zie je dat er altijd ingezet wordt op de verlaging van die autodruk zodat er minder auto’s in het stadscentrum terechtkomen. Dat is niet ‘autopesten’. Meer mensen gebruiken dan de fiets voor korte verplaatsingen. Die mensen die echt hun wagen nodig hebben, krijgen daardoor ook meer ruimte. Maar dit zien we op dit moment niet in het mobiliteitsbeleid in Antwerpen, men blijft inzetten op die auto. Dat is jammer.

“Nu meer mensen overstappen op een elektrische fiets blijft het ook belangrijk dat er genoeg aandacht is voor fietseducatie. Er zijn bedrijven die hun werknemers elektrische fietsen aanbieden en ook inzetten op fietslessen. Als je zo’n elektrische fiets niet gewoon bent, is het belangrijk dat die fietseducatie verder uitgebouwd wordt. Als je als gemeente echt wil inzetten op duurzame mobiliteit, dan moet je dat soort initiatieven blijven steunen.

“Meer fietsveiligheid zit ook in handhaving, onder andere van het inhaalverbod in fietsstraten. Ook meer flitscontroles uitbouwen in zones 30 blijft heel belangrijk. Maatregelen zoals helmplicht lijken daarentegen niet de juiste manier om verkeersveiligheid effectief te vergroten. Waar het in het buitenland ingevoerd is, zie je dat dat er voor zorgt dat er minder fietsers zijn. Dat betekent dat er minder ruimte voorzien wordt voor fietsers en dat er dus meer autoverkeer is. We zijn daar met de Fietsersbond geen voorstander van.”