België nog te afhankelijk van fossiele brandstoffen volgens nieuw rapport, Van der Straeten: “Energie crucialer dan ooit”

Het Internationaal Energieagentschap legt in zijn nieuwe rapport de vinger op de tekortkomingen van het Belgische energiebeleid. Zo was in 2020 nog 71 procent van de energievoorziening afkomstig van fossiele brandstoffen (voornamelijk olie en gas), terwijl hernieuwbare energie 12 procent van de energiemix uitmaakte.

Het aandeel hernieuwbare energie verdubbelde de afgelopen tien jaar wel, maar dat zorgde amper voor een inperking van de CO2-uitstoot. Die daalde tussen 2011 en 2019 met slechts 3,5 miljoen ton, tot 90 miljoen ton.

Het IEA vreest bovendien dat de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de uitstoot van broeikasgassen na de gedeeltelijke kernuitstap in 2025 enkel nog zal toenemen. De kerncentrales zijn namelijk goed voor de helft van de jaarlijkse energievoorziening in ons land.

Anderzijds krijgt ons land wel schouderklopjes voor haar vooraanstaande positie op het vlak van offshore windindustrie en haar aandeel in internationale samenwerking om met name het uitfaseren van de gasproductie uit het Nederlandse Groningen - ooit goed voor de helft van de Belgische gasvoorziening - op te vangen.

“In de komende jaren zal een niet-aflatende focus nodig zijn om een scherpere daling van de emissies te bewerkstelligen. Daarbij moet het energiesysteem verschuiven naar een breed gamma aan propere, veilige en betaalbare energiebronnen”, stelt Fatih Birol, topman van het Internationaal Energieagentschap.

Daarom raadt het IEA ons land aan om met een aangescherpt klimaatplan op de proppen te komen om zo het Europese doel van een vermindering van 55 procent van de CO2-uitstoot tegen 2030 te bewerkstelligen. Ook hoe ons land tegen 2050 een nuluitstoot wil bekomen, moet volgens het IEA snel op papier komen.

Daarnaast is het volgens het Energieagentschap ook belangrijk om in te zetten op verdere elektrificatie, onder meer om huizen te verwarmen. Dat wordt in ons land echter bemoeilijkt door de hoge elektriciteitskosten, die volgens het IEA 50 procent hoger liggen dan die van gas of olie. Die meerkost is vooral toe te schrijven aan allerhande taksen die niet rechtstreeks verband houden met het opwekken en verdelen van elektriciteit. Het Energieagentschap roept ons land dan ook op om werk te maken van een aanpassing van de tariefstructuur. Ten slotte pleit het IEA om de duur voor het verstrekken van vergunningen in te korten.

Het IEA licht het energiebeleid van elk land om de vijf jaar door.

De klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne hebben ons laten zien dat energie een zaak van nationale en internationale veiligheid is, zo reageerde minister Tinne Van der Straeten op het rapport van het IEA. 

Van der Straeten verklaarde “dat de wereld veranderd is” sinds het verslag werd geschreven. “Energie is crucialer dan ooit. We worden geconfronteerd met de grootste energiecrisis. De oorlog heeft pijnlijk duidelijk gemaakt in welke mate we afhankelijk zijn van import. Meer dan 90 procent van onze energie wordt geïmporteerd”, klonk het. 

Om deze uitdaging aan te gaan wil Van der Straeten een veilige en betaalbare energievoorziening waarborgen. “Diversificatie van bronnen en een snellere overgang naar hernieuwbare energie en samenwerking zijn daarbij cruciaal”, zei de minister zonder verder in detail te treden.