Pentagon: “Oekraïne heeft nu meer dan twintig extra gevechtsvliegtuigen”

De Oekraïense luchtmacht heeft volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie intussen meer inzetbare gevechtsvliegtuigen dan een paar weken geleden voor de oorlog met Rusland. Oekraïne heeft dankzij de coördinatie van de Verenigde Staten "voldoende reserveonderdelen en extra uitrusting verkregen" om enkele gevechtsvliegtuigen weer in dienst te nemen die aan de grond stonden. Dat zei een woordvoerder van het Pentagon, John Kirby.

Met vervangonderdelen uit de VS en van bondgenoten heeft de Oekraïense luchtmacht haar vloot met een "flink aantal" kunnen verhogen, zei Kirby, zonder precieze aantallen te noemen. Een hooggeplaatste medewerker van het Amerikaanse ministerie van Defensie zei dat "ze meer dan twintig vliegtuigen meer ter beschikking hebben dan drie weken geleden". Oekraïne heeft tot nu toe geen extra gevechtsvliegtuigen verkregen, maar de extra reserveonderdelen maken het dus wel mogelijk dat de inzetbare vloot vergroot. Kirby en de leidinggevende van het Pentagon gaven geen informatie over het aantal gevechtsvliegtuigen die Oekraïne ter beschikking heeft. 

Kirby verklaarde verder dat hij een aanbod heeft van een bondgenoot om extra gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne te leveren. De levering heeft tot nu toe niet plaatsgevonden. Kirby zei niet om welk land het gaat. Mogelijk gaat het om een Oost-Europese NAVO-bondgenoot. Daar zijn gevechtsvliegtuigen uit Rusland voorhanden, zoals de MiG-29, waarvoor Oekraïners opgeleid zijn. 

Polen bood enkele weken geleden aan om zulke gevechtsvliegtuigen te leveren. Warschau wou de toestellen op een militaire basis in Duitsland aan het Amerikaanse leger overdragen. Maar Washington wees dat scenario af, om Rusland niet te provoceren. Intussen staat de Amerikaanse regering open voor een rechtstreekse levering van gevechtsvliegtuigen door een NAVO-bondgenoot aan Oekraïne. 

Een 91-jarige Joodse vrouw die de Holocaust overleefde, is omgekomen in de Oekraïense havenstad Marioepol. "Op 10-jarige leeftijd overleefde Vanda Semjonova Objedkova een Duitse moordpartij door zich te verstoppen in een kelder in Marioepol. 81 jaar later stierf ze in een kelder in dezelfde stad terwijl ze zich verstopte voor de Russen als gevolg van de verschrikkelijke oorlog", aldus het Auschwitz-museum op Twitter.

De vrouw kwam al op 4 april om. Haar dochter Larissa heeft haar moeten begraven in een stadspark terwijl de havenstad werd gebombardeerd. Larissa wist uiteindelijk samen met haar man de stad te ontvluchten en kon pas later het nieuws van het overlijden van haar moeder bekendmaken.

Objedkova werd op 8 december 1930 in Marioepol geboren en was 10 jaar toen de Duitsers de stad binnentrokken. De SS verzamelde de Joodse bevolking aan de rand van de stad om hen te vermoorden. Naar schatting 9.000 tot 16.000 Joden kwamen om, onder wie de moeder van Objedkova. Vanda wist te ontsnappen door zich in een kelder te verstoppen. Toen ze later werd ontdekt, wisten familievrienden de SS ervan te overtuigen dat het meisje van Griekse afkomst was.

Het is vandaag niet gelukt om een groot aantal mensen uit de Oekraïense havenstad Marioepol te evacueren via een humanitaire corridor die Rusland en Oekraïne hadden afgesproken. Zo zei de gouverneur van Donetsk Pavlo Kirilenko dat maar weinig mensen met bussen de belegerde stad hebben kunnen verlaten.

Vicepremier Irina Veresjtsjoek zei dat de Russen zich niet hielden aan een staakt-het-vuren. Ook zouden volgens haar de bussen met evacués die de Russen hadden geregeld niet op tijd zijn aangekomen op locaties waar Oekraïense bussen en ambulances stonden te wachten.

Eerder op de dag sprak de burgemeester van Marioepol de hoop uit dat rond de negentig bussen zo'n 6.000 mensen konden ophalen. Maar dat is volgens de Oekraïense autoriteiten duidelijk niet gelukt.

In Marioepol is de afgelopen weken zwaar gevochten. De staalfabriek Azovstal is het laatste Oekraïense bolwerk in de havenstad. Oekraïense militairen en pro-Oekraïense militairen van het nationalistische Azov-bataljon proberen het enorme terrein te verdedigen. Naast militairen zitten daar volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky ook zo'n duizend burgers.

De burgemeester van Marioepol zegt dat er nog ongeveer 100.000 burgers in de stad zijn. Volgens hem zijn tienduizenden inwoners van de stad gedood. De Russen hadden de Oekraïense strijders in Marioepol een ultimatum opgelegd om voor woensdagmiddag hun wapens neer te leggen en weg te gaan. Er zijn geen aanwijzingen dat er massaal gehoor is gegeven aan het ultimatum.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, voert de diplomatieke inspanningen voor een wapenstilstand in Oekraïne op. Guterres schreef een brief aan de vertegenwoordigingen van Rusland en Oekraïne. "In die brief vroeg de secretaris-generaal aan president Vladimir Poetin om hem in Moskou te ontvangen, en aan president Volodymyr Zelensky om hem in Kiev te ontvangen", zei woordvoerder Stephane Dujarric in New York. Er moeten "dringend stappen" gezet worden om de vrede in Oekraïne te herstellen, klinkt het.

De secretaris-generaal heeft al meermaals opgeroepen tot een wapenstilstand in Oekraïne. Een staakt-het-vuren vanaf donderdag zou burgers in staat stellen om het oorlogsgebied te verlaten, zei hij dinsdag. Gelijktijdig zouden hulporganisaties de bevolking kunnen helpen in de getroffen regio's van Marioepol, Cherson en Donetsk. 

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) en de deelstaten hebben een consensus bereikt over de organisatie van 'zorgpunten', waar Oekraïense vluchtelingen terecht zouden kunnen. De minister trekt maandag met een concreet voorstel naar het Verzekeringscomité binnen het Riziv, zo zei hij in de Kamer.

Het was huisartsenvereniging Domus Medica die vorige maand de oprichting van de zorgpunten voorstelde. Het moest helpen de opvang van de vluchtelingen gecoördineerd te laten verlopen. Volgens voorzitter Roel Van Giel zouden daarbij niet alleen artsen nodig zijn, maar ook verpleegkundigen, vroedkundigen, sociaal assistenten, tolken en psychosociale opvang.

Vandenbroucke was meteen gewonnen voor het idee en organiseerde overleg met de deelstaten en Domus Medica. Het bleek geen eenvoudige oefening, omdat er nogal wat verschillen bestaan tussen de regio's. Vandaag kwam het uiteindelijk tot een consensus. Maandag legt de minister een voorstel voor aan het Verzekeringscomité voor goedkeuring en onmiddellijke uitvoering.

Daarna zal het afwachten zijn wie erop inspeelt. Voor de minister hoeft de spreiding niet gelijk te verlopen. Er zijn immers verschillen tussen centrumsteden en rurale gebieden.

Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, heeft vandaag een bezoek gebracht aan de Oekraïense hoofdstad Kiev. Michel ontmoette er onder anderen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. 

Tijdens een persconferentie die hij samen met Zelensky hield, zei Michel dat de Europese Unie er "al het mogelijke" aan zal doen om Oekraïne te helpen de oorlog tegen Rusland te winnen. "U staat niet alleen. Wij staan aan uw zijde", verklaarde hij.

Zoals bekend hoopt Zelensky dat Oekraïne zal kunnen toetreden tot de Europese Unie. Geflankeerd door Michel, noemde de president die toetreding een prioriteit voor zijn land. De meeste EU-landen hebben dan wel oren naar die vraag, maar benadrukken dat een toetreding een lang, inhoudelijk complex proces is waarvan de in de verdragen beschreven stappen gerespecteerd moeten worden.

Hoe dan ook zal Rusland er niet in slagen de Europese Unie te verdelen, zei Michel voorts. Hij verwees daarmee ook naar de sancties die naar aanleiding van de invasie van Oekraïne al genomen zijn en die unanimiteit onder de lidstaten vereisen. 

Het Russische ministerie van Defensie heeft een plan opgesteld waardoor informatie over het aantal gesneuvelde militairen in Oekraïne minder snel naar buiten moet lekken. Zo wordt voorgesteld dat nabestaanden voortaan bij de militaire autoriteiten moeten aankloppen voor financiële compensatie in plaats van bij lokale ambtenaren.

Dat moet "de kring van mensen" verkleinen die informatie heeft over het aantal gesneuvelde soldaten in Oekraïne, zo staat in het voorstel. Het is gepubliceerd op een website van de overheid. Onduidelijk is wanneer het van kracht wordt.

Moskou doet sinds de inval in Oekraïne geheimzinnig over het aantal doden aan Russische zijde. De laatste keer dat het ministerie daarover een update gaf, was op 25 maart. Toen meldde het dat 1.351 Russische militairen sinds de invasie op 24 februari zijn omgekomen en dat 3.825 militairen gewond zijn geraakt. Het Kremlin had het later nog wel over "aanzienlijke verliezen", maar deelde geen cijfers.

De Oekraïense autoriteiten schatten afgelopen vrijdag dat ongeveer 20.000 Russische soldaten in Oekraïne gesneuveld zijn.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft op sociale media beelden gedeeld van zijn ontmoeting met Europees president Charles Michel vandaag. Hij noemt hem een "grote vriend van Oekraïne".

Volgens Zelensky werden onder meer sancties tegen Rusland en financiële steun aan Oekraïne besproken. "Bedankt voor een zinvolle ontmoeting en de solidariteit met de mensen van Oekraïne", klinkt het.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft de Franse presidentskandidate Marine Le Pen gevraagd toe te geven dat ze een fout heeft gemaakt in haar houding tegenover Rusland.

De extreemrechtse Le Pen, die tijdens de presidentiële campagne van 2017 door Vladimir Poetin werd ontvangen, wordt er door haar tegenstanders regelmatig van beschuldigd banden te hebben met de Russische macht. "Als de kandidate begrijpt dat ze zich vergist heeft zou onze relatie kunnen veranderen", zei de Oekraïense president op BFMTV in een interview op afstand vanuit Kiev.

Marine Le Pen kreeg in januari 2017 een verbod opgelegd om Oekraïne binnen te komen nadat ze de Russische annexatie van de Krim in 2014 had verdedigd. Le Pen veroordeelde wel de invasie van Moskou in Oekraïne, maar riep woensdag opnieuw op tot een "strategische toenadering tussen de NAVO en Rusland" van zodra de oorlog voorbij is. 

Het kernkabinet heeft zich opnieuw gebogen over de situatie in Oekraïne. Ons land bekijkt hoe het Oekraïne verder kan bijstaan en dat op verschillende vlakken. Vrijdag staat het punt opnieuw op de agenda van de topministers.

Al sinds de start van de Russische oorlog stuurt ons land hulp naar Oekraïne. Het ging tot nu om 5.000 machinegeweren, 200 antitankwapens en 3.800 ton brandstof. Daarnaast vertrokken 300 militairen naar Roemenië en kregen de 4 F-16's die actief zijn in de Baltische staten een grotere actieradius.

Maar intussen is het conflict een nieuwe fase ingetreden, met het offensief van de Russen in de Donbas-regio. Op het kabinet van de premier valt te horen dat ons land solidair blijft met Oekraïne en dat wordt onderzocht hoe het land verder kan worden bijgestaan.

Naast militaire en humanitaire aspecten, gaat het ook om steun aan het onderzoek naar oorlogsmisdaden van het Internationaal Strafhof in Den Haag, onder meer via de inzet van Belgische forensische expertise. Vrijdag buigt het kernkabinet zich opnieuw over de kwestie.

Het jongste ultimatum van Rusland in Marioepol is verstreken. De Oekraïense troepen werden opgeroepen hun wapens neer te leggen en weg te gaan. Er zijn geen aanwijzingen dat er massaal gehoor is gegeven aan het ultimatum.

Volgens pro-Russische separatisten zijn vijf militairen vrijwillig vertrokken. Die informatie is echter niet onafhankelijk bevestigd. 

Rusland kwam eerder ook al met ultimatums. Toen legde naar verluidt niemand de wapens neer. Oekraïne heeft gezworen de stad nooit te zullen opgeven.

De staalfabriek Azovstal is het laatste Oekraïense bolwerk in de havenstad. Oekraïense militairen en pro-Oekraïense militairen van het nationalistische Azovbataljon proberen het enorme terrein te verdedigen. Naast militairen zitten daar ook burgers. Zij houden zich schuil in de ondergrondse faciliteiten die door Russische troepen aangevallen worden.

De Russische troepen proberen op te rukken in de oostelijke regio's die samen de Donbas vormen. Marioepol ligt in het zuiden van de Donbas. De stad is voor de Russen van groot strategisch belang. Via Marioepol kunnen ze een landverbinding maken tussen de pro-Russische gebieden in Donbas en het Oekraïense schiereiland de Krim, dat in 2014 door Rusland geannexeerd werd.

De Russische senator Aleksej Poesjkov heeft vernietigend gereageerd op de Moldavische beslissing om het "Z-symbool" en enkele andere pro-Russische symbolen te bannen. Dat meldt het Duitse persagentschap DPA woensdag.

Eerder had Maia Sandu, de president van de voormalige Sovjet republiek, hiertoe opgeroepen, omdat de symbolen volgens haar enkel verdeling zaaiden. Maar de beslissing van Moldavië schoot bij Rusland in het verkeerde keelgat. "Ze zou voorzichtiger moeten omspringen met Rusland en zijn symbolen, zeker omdat Chisinau geen geld heeft voor Russisch gas", zo waarschuwde Poesjkov op Telegram.

Moldavië grenst aan Oekraïne en zoekt sinds de Russische inval toenadering tot de Europese Unie. In het conflict wil Chisinau wel neutraal blijven. Moldavië heeft dan ook niet deelgenomen aan het sanctiepakket tegen Rusland. Ook kiest het ervoor om geen militaire steun naar Oekraïne te zenden, wel humanitaire hulp.

De bevelhebber van de resterende Oekraïense troepen in havenstad Marioepol heeft in een korte videoboodschap opgeroepen tot een evacuatie van zijn troepen naar een derde land. Die troepen verdedigen de gigantische site van de Azovstal-fabriek, waar ook honderden burgers hun toevlucht gezocht hebben. "Dit is onze oproep naar de wereld", zei Serhiy Volyna, bevelhebber van de 36e Marinebrigade. "Dit kan de laatste oproep van ons leven zijn. We gaan waarschijnlijk onze laatste dagen, zo niet uren, tegemoet."

"De vijand is met tien keer meer dan wij", zegt Volyna in de videobooschap. "We roepen alle wereldleiders op ons te helpen." Volyna zegt dat het Russische leger op alle niveaus in het voordeel is: in de lucht, op de grond, met artillerie, uitrusting en tanks. 

De Oekraïense bevelhebber wil een "extractieprocedure" en eist dat iedereen, soldaten, de meer dan 500 gewonde militairen en de honderden burgers, in veiligheid gebracht worden op het grondgebied van een derde land.