Jupiters maan Europa bevat mogelijk water waarin leven kan bestaan, zeggen wetenschappers

Het bewijs voor de ondiepe poelen, niet ver onder het bevroren oppervlak van de maan, kwam aan het licht toen wetenschappers van Stanford opmerkten dat reusachtige parallelle bergkammen die zich honderden kilometers uitstrekken op Europa, opvallend veel leken op een veel kleinere dubbele bergkam die ze in het noordwesten van Groenland hadden gezien. De bergkammen van Europa kunnen tot 300 meter hoog zijn en worden gescheiden door valleien van een halve mijl (805 meter) breed. 

Gewapend met radar- en andere waarnemingen van de Groenlandse bergkammen, begonnen ze te begrijpen hoe die zijn ontstaan. “Op de Groenlandse ijskap is een kleine dubbele bergkam te zien die bijna precies lijkt op de bergkammen die we op het oppervlak van Jupiters maan Europa zien”, zegt Riley Culberg, een promovendus en geofysicus aan Stanford. “En de reden dat het opwindend is om deze analoge eigenschap in Groenland te hebben, is dat we al ongeveer 20 jaar proberen te achterhalen wat juist de dubbele richels op Europa maakt.”

Als de bergkammen die de maan doorkruisen op dezelfde manier zijn gevormd als die op Groenland, dan is de kans reëel dat er zich ondergronds water op het hemellichaam bevindt. En dat biedt dan weer de mogelijkheid tot leven buiten de aarde. “Vloeibaar water dicht bij het oppervlak van de ijskap is echt een veelbelovend teken als we zoeken naar plaatsen waar leven een kans kan krijgen”, zei Dustin Schroeder, universitair hoofddocent geofysica aan de Stanford Universiteit. 

Europa is iets kleiner dan de maan van de aarde en is 2.000 mijl (ongeveer 3.220 km) breed. Het werd een belangrijke kanshebber in de zoektocht naar leven elders toen waarnemingen van telescopen op de grond en passerende ruimtesondes bewijs vonden van een diepe oceaan 10 tot 15 mijl (16 tot 24 km) onder zijn ijzige oppervlak. Europa’s oceaan is naar schatting 40 tot 100 mijl diep (65 tot 160 km), dus ook al is hij maar een kwart zo breed als de aarde, hij kan toch twee keer zoveel water bevatten als alle oceanen van de aarde bij elkaar.

In ‘Nature Communications’ beschrijven de onderzoekers hoe de dubbele ijsruggen van Groenland, die ongeveer 50 keer kleiner zijn dan die op Europa, zijn ontstaan toen ondiepe plassen water onder de grond bevroren en het oppervlak keer op keer brak, waardoor de dubbele ruggen gestaag omhoog werden gestuwd. “Het is alsof je een blikje frisdrank in de vriezer zet en het ontploft. Het is dat soort druk dat de bergkammen aan het oppervlak omhoog duwt”, stelt Culberg.

In Groenland loopt het water vanuit de meren aan het oppervlak naar de ondergrondse zakken, maar op Europa vermoeden de wetenschappers dat vloeibaar water vanuit de onderliggende oceaan via breuken in de ijsschelp naar het oppervlak wordt geperst. Deze beweging van het water zou kunnen helpen bij de circulatie van chemische stoffen die nodig zijn voor leven in Europa’s oceaan, zo voegen zij eraan toe.

Michael Manga, professor in de aard- en planeetwetenschappen aan de Universiteit van Californië, Berkeley, die niet bij het onderzoek betrokken was, zegt dat het “aannemelijk” is dat Europa’s richels ontstaan door water dat omhoog wordt geperst. Maar er blijven vragen. “Ik vraag me af waarom de kenmerken op aarde zoveel kleiner zijn”, zegt hij. Hoewel de sterkere zwaartekracht van de aarde zou kunnen verklaren waarom de bergkammen hier lager zijn dan op Europa, is het onduidelijk waarom de valleien tussen de bergkammen ook smaller zijn.

Verwacht wordt dat de Europa Clipper-missie van de NASA, die in 2024 wordt gelanceerd, meer licht zal werpen op de manier waarop de dubbele bergkammen zijn ontstaan wanneer zij een gedetailleerde verkenning van Jupiters maan uitvoert en onderzoekt of zich daar omstandigheden bevinden die geschikt zijn voor leven.

Eerst hoge en nu veel te lage temperaturen tijdens de zomerperiode op Neptunus, wat is er aan de hand?

De verre kant van de maan heeft beduidend meer kraters, wetenschappers beweren te weten waarom

Wetenschappers beweren dat er ijsvulkanen zijn op dwergplaneet Pluto