Van een zakje chips en een hamburger tot pizza of koude frieten: te veel kinderen vertrekken met een ongezonde of zelfs bijna lege brooddoos naar school. Om de brooddozenproblematiek aan te pakken, startte de stad Antwerpen vorig jaar een proefproject ‘Smakelijke scholen’.

Nu het proefproject is afgelopen, wordt duidelijk dat de interesse en de nood groot zijn in het Antwerpse basisonderwijs. 87 scholen hebben zich in een eerste ronde aangemeld om een toelage te krijgen om gezonde voeding aan te bieden. Ze starten in september. Meer dan 20.000 kinderen zullen dan iets zien veranderen op school. Wat precies, hangt af van de nood die de school zelf ziet. Het kan gaan om een ontbijt, een stuk fruit, soep of een gezonde lunch.

Honger

Met het project zet de stad Antwerpen over de onderwijsnetten heen in op het welzijn van kinderen. ‘Gezonde maaltijden hebben heel wat voordelen en een positieve impact op leerlingen, hun ouders en de school zelf’, zegt schepen van Onderwijs Jinnih Beels (Vooruit). ‘Kinderen kunnen energieker deelnemen aan de lessen en zijn meer geconcentreerd. Goed voor de leerprestaties, maar ook voor hun gezondheid.’

Eerder beklemtoonden verschillende directeurs al het belang van (gezonde) voeding. ‘Eten is, samen met slapen, de ­belangrijkste randvoorwaarde om tot leren te komen’, zei Barbara Tesch uit Kortrijk. ‘Een kind met honger staat niet open voor de les’, klonk het in Gent.

Het aanbod in Antwerpen is volgens Beels voor iedereen interessant: ‘Zowel voor gezinnen die het financieel wat moeilijker hebben, als voor gezinnen met tweeverdieners.’

De stad maakte bij het begin van de bestuursperiode in totaal 40 miljoen euro vrij voor de uitrol van het project. Scholen die intekenen op een toelage, krijgen een subsidie per kind. De stad gaat daarbij uit van gemiddeld 1 euro per kind per dag, rekening houdende met een sociale correctie voor kinderen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming. Scholen die nog niet intekenden, krijgen in september nog een kans en kunnen vervolgens van start gaan in januari 2023.

Brooddoosnodig

Ook in andere steden is men volop bezig om de brooddozenproblematiek aan te pakken. Zo lanceerde Gent – behalve de maaltijden die inkomensgebonden en dus zo goed als gratis aangeboden worden in het stedelijk onderwijs – een netoverschrijdend project. In de Arteveldestad startte het initiatief Brooddoosnodig. In tien Gentse scholen worden zo via kleine giften warme maaltijden, soep of ontbijt aangeboden. Volgend schooljaar breidt het concept uit naar zo’n 50 à 100 scholen in andere steden.

Momenteel is er geen groter plan voor de brooddozenproblematiek in Vlaanderen. De kwestie leeft wel steeds meer binnen de politieke families. Zo pleitte de Open VLD-fractie er onlangs voor om elk kind ‘s middags een warme maaltijd op school aan te bieden. Voor kansarme leerlingen zou dat zelfs gratis moeten zijn.

Hoe groot het probleem in Vlaanderen is, kan niemand precies zeggen. Uit cijfers van de Europese Unie blijkt dat 3 procent van de min 15-jarigen in Vlaanderen thuis niet elke dag een voedzame maaltijd krijgt. Tien procent van de min 18-jarigen groeit op in armoede en één op de zeven kinderen wordt in armoede geboren.