Coronabarometer kan nog niet op de schop: waarom is mondmasker nog altijd verplicht op openbaar vervoer?
De tijd is nog niet rijp om volledig afscheid te nemen van de coronabarometer. Normaal zou vandaag het Overlegcomité samenkomen om zich daarover te buigen, maar de vergadering is - door de huidige coronacijfers - uitgesteld. En dus moeten we nog steeds mondmaskers dragen op het openbaar vervoer, zowat de enige coronamaatregel die nog bestaat. En dat is volgens virologen een goede zaak.
Het openbaar vervoer is de enige plek, naast de zorginstellingen, waar je op dit moment uit voorzorg tegen corona nog altijd een mondmasker moet dragen. Almaar meer mensen blijken dat te vergeten, want vorige maand heeft De Lijn 778 boetes moeten geven aan reizigers die geen mondmasker op hadden of het verkeerd droegen. Dat is veruit het hoogste aantal in meer dan een half jaar tijd.
Oorspronkelijk zou het Overlegcomité van de verschillende regeringen in ons land vandaag beslissen of de laatste coronamaatregelen kunnen verdwijnen. Maar de bijeenkomst is uitgesteld naar een datum die later nog wordt vastgelegd. En dus blijft ook de mondmaskerplicht op het openbaar vervoer nog even gelden.
Welke maatregelen gelden vandaag nog?
Sinds maandag 7 maart staat de coronabarometer op "code geel". Daardoor verdween bijvoorbeeld de coronapas. Deze regels gelden wel nog:
- Bij code geel geldt naast een mondmaskerplicht op het openbaar vervoer ook nog een mondmaskerplicht in zorginstellingen zoals ziekenhuizen en woonzorgcentra. Wie 12 jaar is of ouder, moet daar een mondmasker dragen. De maatregel geldt verder ook nog bij een bezoek aan de apotheek, de huisdokter, de kinesist en voor andere zorgberoepen.
- Op andere plaatsen is het dragen van een mondmasker niet langer verplicht. Al blijft het aanbevolen een mondmasker te dragen op plaatsen waar het druk is en waar mensen geen 1,5 meter afstand kunnen bewaren. Ook voor kwetsbare personen blijft het mondmasker aanbevolen. Die laatsten dragen trouwens best een FFP2-masker op het openbaar vervoer.
- Ook wordt nog aangeraden je bij de minste tekenen van corona te laten testen.
Coronabarometer
Klik op een code of een sector om er meer over te weten.
- Geen publieksbeperking
- Geen Covid Safe Ticket nodig
- Mondmasker is niet meer verplicht, FFP2-mondmaskers aangeraden voor medisch kwetsbare groepen
- Geen sluitingsuur meer
- Geen Covid Safe Ticket nodig
- Mondmasker is niet meer verplicht, FFP2-mondmaskers aangeraden voor medisch kwetsbare groepen
- Mondmasker is niet meer verplicht, FFP2-mondmaskers aangeraden voor medisch kwetsbare groepen bij indooractiviteiten
- Geen beperking meer op overnachtingen in het geval van jeugdkampen
- Geen beperking meer op de capaciteit van activiteiten
- "Dynamische" evenementen, waarbij het publiek niet volledig zit, zijn weer mogelijk. Denk aan congressen, feestjes, of concerten met een (deels) staand publiek
- Tot 70% bezetting mogelijk bij dynamische binnenactiviteiten, dat wordt 80% bij niet-dynamische binnenactiviteiten en buitenactiviteiten evenementen. Een volledig volle zaal kan enkel als de ventilatienormen gehaald worden, en als de CO₂-meters onder de 900 ppm blijven.
- Mondmasker is verplicht voor zittende evenementen binnen
- Mondmasker is enkel verplicht voor personeel bij evenementen met een dynamisch publiek, zowel binnen als buiten
- Covid Safe Ticket nodig, vanaf 50 aanwezigen binnen en 100 aanwezigen buiten
- Geen sluitingsuur meer en geen beperking meer qua aantal personen aan tafel. Op café kan je weer een pint drinken aan de toog
- Geen mondmasker meer voor klanten, enkel voor personeel
- Covid Safe Ticket nodig, altijd binnen en vanaf 100 aanwezigen buiten
- Nachtclubs en danscafés kunnen weer open
- Versoepeling mondmaskers: enkel bij contact met zogenoemde "externen"
- Geen beperking meer op de capaciteit van buitenactiviteiten, binnen zijn maximum 200 mensen toegelaten
- Aanbeveling om "intensief contact te vermijden"
- Enkel evenementen voor een zittend of "niet-dynamisch publiek", zowel binnen als buiten. Dansfeesten zijn volledig verboden.
- Mondmasker is altijd en overal verplicht
- Covid Safe Ticket nodig, vanaf 50 deelnemers binnen en 100 deelnemers buiten
- Capaciteit is beperkt tot 200 personen. Zalen met een grotere capaciteit, mogen maximum tot een bezettingsgraad van 70 procent gaan. Een volledig volle zaal kan enkel als de ventilatienormen gehaald worden, en als de CO₂-meters onder de 900 ppm blijven.
- Sluitingsuur om middernacht
- Covid Safe Ticket nodig
- Mondmaskers verplicht voor klanten en personeel
- Maximaal 6 mensen per tafel, kinderen tot en met 12 jaar tellen niet mee.
- Het nachtleven is gesloten
- Georganiseerde activiteiten in groep zijn toegelaten, voor maximaal 80 personen binnen en 200 personen buiten
- Mondmaskers zijn enkel binnen verplicht, tenzij je neerzit of op een veilige manier afstand kan houden, of als de aard van een activiteit dat niet toelaat
- Overnachtingen op kampen zijn toegestaan, maar er is wel de aanbeveling om je vooraf én achteraf te testen
- Covid Safe Ticket kan gevraagd worden, bij binnenactiviteiten vanaf 50 volwassenen
Geen vrije keuze
Maar waarom geldt de maskerplicht nog altijd in het openbaar vervoer, terwijl we intussen weer in groot gezelschap zonder mondmasker op café kunnen gaan, of naar een club?
Volgens virologen is de vergelijking niet helemaal correct. “Op café ga je vrijwillig, het openbaar vervoer is voor veel mensen de enige manier om op hun werk of op school te geraken”, merkt Steven Van Gucht van Sciensano op. “Ze hebben geen keuze. Onder hen zijn er ook heel wat oudere mensen die naar de dokter of het ziekenhuis moeten. Die mag je niet aan risico’s blootstellen omdat ze een zwakke gezondheid hebben.”
Het zou een verkeerd signaal zijn om mondmaskers op openbaar vervoer in de huidige situatie af te schaffen.
Die risico’s zijn volgens Van Gucht nog altijd niet geweken: “De besmettingscijfers beginnen weliswaar licht te dalen, maar ze zitten nog altijd op een relatief hoog niveau. Ook liggen er nog altijd meer dan 3.000 mensen in het ziekenhuis. Met de mondmaskerplicht op het openbaar vervoer ga je niet meteen een groot verschil maken. Maar het zou een totaal verkeerd signaal zijn om ze in de huidige situatie af te schaffen.”
Ventilatie maakt het verschil
Marc Van Ranst van de KU Leuven treedt zijn collega bij. Maar hij wijst ook nog op iets anders. “In cafés en restaurants is er wel degelijk iets veranderd. Mensen hoeven er niet langer een mondmasker te dragen omdat de luchtkwaliteit er bewaakt wordt. Ze zijn verplicht een CO2-meter te hebben die aangeeft of er wel voldoende ventilatie is. Bij voldoende ventilatie is het risico op virusoverdracht beperkt. En laat dat nu net een probleem zijn op het openbaar vervoer."
Van Ranst ziet vooral een probleem op oudere bussen die geen ventilatiesysteem hebben. “De dakvensters die je op oudere bussen ziet openstaan, gaan de lucht heus niet voldoende verversen. Zelf pendel ik bijna dagelijks met de bus van het station van Leuven naar de campus in Gasthuisberg. Dat is een rit van 9 minuten. Met mijn eigen CO2-meter heb ik vastgesteld dat de CO2-concentratie tijdens die korte rit oploopt tot bijna 2.500 ppm (deeltjes per miljoen, red.). Dat is veel meer dan de veilig geachte limiet van 900 ppm. In treinen ga je dergelijke hoge waarden minder snel aantreffen, zeker als je buiten de spitsuren reist. Maar als algemene regel is de mondmaskerplicht op het openbaar vervoer op dit moment zeker een goede zaak.”
Op het kabinet van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wordt het behoud van de mondmaskerplicht op het openbaar vervoer verdedigd met dezelfde argumenten. “Het is één van de maatregelen die nog gelden bij code geel. Omdat ons land voorlopig in code geel blijft, is het logisch dat die maatregel overeind blijft”, aldus de woordvoerder.