De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen was naar het Europees Hof van Justitie gestapt in de zaak van een Syrisch gezin dat een visum aanvroeg op de Belgische ambassade in Beiroet, Libanon. De Dienst Vreemdelingenzaken weigerde de toekenning, omdat “het gezin de bedoeling had om vervolgens asiel aan te vragen”. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen besloot om de kwestie voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie (EHJ).

Het Europees Hof van Justitie boog zich daarop over de vraag of Europese lidstaten verplicht zijn om een humanitair visum te geven aan mensen die asiel willen vragen als de gegronde vrees bestaat dat hun leven anders gevaar loopt. Zo’n visum van korte duur op humanitaire gronden is niet afdwingbaar, zo oordeelde het Hof.

“Gezond verstand”

“Het gezond verstand heeft gezegevierd”, reageert N-VA. “Europa is aan een groot onheil, namelijk een oncontroleerbaar nieuw migratiekanaal, ontsnapt.”

Volgens Francken bepaalt het arrest dat het aan de regeringen zelf is om te bepalen wie een humanitair visum krijgt. “België levert ongeveer duizend humanitaire visa af per jaar, voor religieuze minderheden en mensen uit Syrië. Dat is meer dan vroeger, omdat er nu eenmaal meer conflicten zijn. Maar men kan het ons niet opleggen”, zegt de staatssecretaris.

Volgens Francken zullen Belgische rechters zich nu moeten schikken naar de uitspraak van het Europees Hof. “Het is nu duidelijk dat het niet de bedoeling is dat we aan iedereen die dat wil een humanitair visum geven”.

Eerder ongelijk gekregen

Eerder had de advocaat-generaal Mengozzi van het Europese Hof van Justitie in een advies Francken nog ongelijk gegeven. Volgens Mengozzi moeten de lidstaten een humanitair visum afgeven “wanneer zwaarwegende gronden bestaan om aan te nemen dat bij weigering personen die om internationale bescherming verzoeken, zullen worden blootgesteld aan folteringen of onmenselijke of vernederende behandelingen”. En voor Mengozzi “staat het vast dat verzoekers in Syrië in elk geval een reëel risico liepen op een uiterst onmenselijke behandeling die duidelijk onder het verbod van artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie valt”.

Moesten de rechters dat advies gevolgd hebben, dan zou dat volgens staatssecretaris Francken het einde van het Europees asielbeleid hebben betekend.

Gelijkaardige zaak

De zaak die voor het Europese Hof van Justitie werd behandeld, is een gelijkaardige zaak als die van het Syrische gezin uit Aleppo dat ook geen visum kreeg van Francken. Volgens de staatssecretaris is een humanitair visum een gunst en geen recht. Er ontstond een procedureslag en een heuse ‘visumrel’, waarbij onder andere dwangsommen voor ons land werden opgelegd.