Antwerpse historica onderzoekt vrouwelijke Mexicaanse vechtcultuur: "Vrouwen leerden boksen om hun man een lesje te leren"
Historica Marjolein Van Bavel (UAntwerpen) maakt met haar onderzoek naar vrouwelijke Mexicaanse boksers kans op de Eos Pipet. Dat is de prijs voor meest beloftevolle jonge onderzoeker. "Vanaf de jaren 20 duiken er in Mexico vrouwelijke boksers op", vertelt ze op Radio 2.
Wint historica Marjolein Van Bavel de Eos Pipet voor meest beloftevolle jonge onderzoeker? Aan het onderwerp zal het niet liggen. Als postdoctoraal onderzoeker aan de UAntwerpen onderzoekt Van Bavel het fenomeen van vrouwelijke boksers en lucha libre-vechters in Mexico. Een verhaal over bloed, emancipatie en lustobjecten.
Historica Marjolein Van Bavel onderzoekt fenomeen van vrouwelijke Mexicaanse boksers
"Ik ben toevallig bij dat onderwerp terechtgekomen", zegt Marjolein op Radio 2 in Antwerpen. "Ik was in Los Angeles voor een ander historisch onderzoek naar Playboy-modellen. Mijn vriend is Mexicaans en zo kwam ik in L.A. via zijn familie terecht in de entourage van de Mexicaanse bokser Édgar Sosa. Hij komt net zoals mijn schoonfamilie uit een zware buurt van Mexico City. Sosa schopte het tot wereldkampioen boksen. Dat wereldje fascineerde me meteen. Zo kwam ik ook de vrouwelijke Mexicaanse vechters op het spoor."
Een geëmancipeerde vrouw die leerde boksen, kon haar man als het nodig was, een goeie vuistslag geven
Boksen als emancipatie
Het verhaal van de Mexicaanse vechtende vrouwen begint in de jaren 20. "Eerst zie je in de kranten een grote interesse voor buitenlandse vrouwen die in de ring kruipen. Snel daarna duiken ook de eerste Mexicaanse vrouwelijke boksers op. Mensen vinden het fascinerend en tegelijkertijd shockerend om twee vrouwen elkaar tot bloedens toe te zien slaan", zegt Van Bavel.
"Postrevolutionaire Mexicaanse kranten moedigden trouwens alle vrouwen aan om te leren boksen. (Zie afbeelding hieronder). Vooral vanuit een emancipatorisch idee. Zo worden vrouwen sterker maar ook mooier, aldus de kranten. En als hun mannen te laat thuiskomen, kunnen ze hen straffen met een welgemikte vuistslag. Volgens de kranten zouden mannen zich dan beter gaan gedragen", lacht Van Bavel.
Seksobjecten
In de jaren 40 en 50 duiken Mexicaanse vrouwen ook vaker op in het lucha libre. De Mexicaanse variant van het spectaculaire Amerikaanse worstelen, ook bekend als catch. "In die periode zijn er zelfs groepen vrouwelijke vechtsters die acrobatische worsteltoeren uithalen", zegt Van Bavel.
In haar onderzoek staat de historica ook stil bij de neveneffecten zoals de seksualisering van de vechtende vrouwen. "Het is niet omdat je in een badpak bokst of worstelt, dat je per se een lustobject hoeft te zijn. Toch merk je dat die seksualisering aangemoedigd wordt door kranten en op affiches. De vrouwen worden in de naoorlogse jaren als opgemaakte pinups op hoge hakken voorgesteld. Vergelijkbaar met de Playboyfoto's uit de jaren 40 en 50. De lezers van de kranten worden er fijntjes op gewezen dat die vrouwen niet alleen goed kunnen vechten maar bovenal erg aantrekkelijk zijn. De kranten stimuleren die geseksualiseerde blik."
Of Van Bavel de Eos Pipet wint, weten we in juni. Een vakjury kiest de laureaat. Daarnaast mag iedereen stemmen voor de publieksprijs.
