Direct naar artikelinhoud
NieuwsEconomie

‘Krimpflatie’ is het nieuwste trucje van uw supermarkt: ‘Een verborgen manier om prijsstijgingen door te rekenen’

Mensen in een supermarkt. 'Gewone prijsstijgingen hebben klanten snel door, maar weinigen nemen de tijd om alles in de rekken te vergelijken.'Beeld Wouter Van Vooren

Vijftig gram rijst minder of tien frikandellen in plaats van vijftien, maar wel dezelfde prijs aan de kassa. Consumenten storen zich aan de ‘krimpflatie’ in supermarkten. ‘Het is een verborgen manier om prijsstijgingen door te rekenen’. 

‘Hoe sneaky de prijs verhogen zonder de prijs echt te verhogen.’ Een foto van de Nederlander Gert-Jan Boer werd deze week gretig gedeeld. Boer stelde vast dat je voor dezelfde prijs vandaag geen 500 gram bakmeel meer krijgt, maar slechts 400 gram. Uit de reacties onder zijn tweet bleek het allerminst een alleenstaand geval te zijn. Ook andere consumenten beklaagden zich over hoe het aantal zuigtabletten in een doos gehalveerd is, of hoe je voor dezelfde prijs vandaag slechts 80 gram vleeswaren krijgt in plaats van 100 gram.

Het zijn slechts enkele voorbeelden van de ‘krimpflatie’ waar de Nederlandse Consumentenbond voor waarschuwt. Het is een gevolg van de gestegen transport-, energie- en grondstoffenkosten, die door de oorlog in Oekraïne nog meer de hoogte in gejaagd werden. Daardoor gaan voedselproducenten niet alleen hogere prijzen aanrekenen voor dezelfde producten, maar soms ook het omgekeerde: dezelfde prijs aanrekenen voor minder. 

“Het is een verborgen manier om prijsstijgingen naar de klant door te rekenen”, zegt retailexpert Els Breugelmans van de KU Leuven. “Terwijl voedingsproducenten altijd groot aankondigen als er meer in een verpakking zit voor dezelfde prijs, kondigen ze het bewust niet aan als er minder in zit. Op die manier valt ‘krimpflatie’ minder op dan klassieke prijsstijgingen, want dat heeft de consument doorgaans sneller in de gaten.”

Niet nieuw

Het is zeker geen nieuw fenomeen. De Nederlandse Consumentenbond toonde vorig jaar met een onderzoek aan dat tientallen producten gekrompen waren qua inhoud, gaande van tapasolijven (van 165 naar 150 gram) en naanbrood (van 280 naar 240 gram) tot kaasplakken (van 200 naar 150 gram). In het meest extreme geval kreeg de consument zo 59 procent minder voor dezelfde prijs. “Soms doen producenten het nog subtieler”, zegt Breugelmans. “Zo stoppen chipsproducenten bijvoorbeeld plots minder chips in dezelfde verpakking.”

De krimpflatie is een gevolg van de gestegen transport-, energie- en grondstoffenkosten, die door de oorlog in Oekraïne nog meer de hoogte in gejaagd werden.Beeld ID Wouter Van Vooren

Het bekendste voorbeeld van krimpflatie dateert van eind 2016. Toen haalde chocolademerk Toblerone zich de woede van heel wat Britten op de hals, omdat het zonder aankondiging zijn iconische bergjesreep 10 procent lichter maakte en de afstand tussen de chocoladedriehoekjes vergrootte. De prijs bleef gelijk. Ook ons land ontsnapt niet aan het fenomeen. Zo zijn Mars- en Snickers-repen de afgelopen jaren in centimeters gekrompen zonder dat de prijs mee evolueerde.

Zowel de Consumentenombudsdienst als Test Aankoop heeft op dit moment nog geen klachten ontvangen van Belgen die plots minder product aantreffen voor dezelfde prijs. Al sluit niemand uit dat het ook hier al gebeurt. “Mensen zijn weinig betrokken bij de aankopen die ze doen in de supermarkten”, zegt Breugelmans. “Nagenoeg niemand neemt de tijd om elk product in de schappen te vergelijken, dus gaan veranderingen in de hoeveelheid vaak ongemerkt voorbij.”

Juridisch

Juridisch kun je er weinig tegen inbrengen. Producenten zijn vrij om zowel de prijs als de hoeveelheid aan te passen. Zolang de correcte hoeveelheid op de verpakking staat, is er van misleiding geen sprake. “Die producenten doen dus niks verkeerd, maar als consument voel je je wel bedrogen”, zegt Breugelmans.

Producenten worden wel verplicht om de eenheidsprijs, de prijs van het product per gram of liter, mee te geven. “Die eenheidsprijs biedt consumenten de mogelijkheid makkelijk prijzen te vergelijken”, zegt Simon November van Test Aankoop. “We raden altijd aan om daarnaar te kijken, want de ene verpakking is de andere niet. En als de klassieke merken door die prijsstijgingen te duur uitvallen, raden we consumenten aan vooral te kijken naar de huismerken en eersteprijsmerken van de supermarkten. Die blijven het voordeligst.”