"Lied van de vakschool" en andere schatten op schoolzolder: Erfgoeddag op zoek naar levend geheugen van ons onderwijs
Erfgoeddag zet met honderden activiteiten in heel Vlaanderen de geschiedenis van ons onderwijs in de kijker. In de Technische Scholen in Mechelen bijvoorbeeld hebben ze een motiverend lied van bijna 100 jaar geleden gevonden en opnieuw ingezongen. Erfgoeddag is meer dan nostalgie, zegt organisator Faro. Wie naar het verleden kijkt, vergelijkt met nu en denkt na over de toekomst. Van Latijn voor dummies tot opleidingen voor rioolwerkers: Erfgoeddagtips uit alle provincies vind je hier.
Het is Erfgoeddag, het jaarlijkse rendez-vous met levende geschiedenis in Vlaanderen. Waar Monumentendag de nadruk legt op gebouwen, gaat het bij Erfgoeddag over "roerend erfgoed" of de minder tastbare geschiedenis: voorwerpen, verhalen, tradities, gebruiken, praktijken. "Erfgoeddag maakt school" is dit jaar de slogan. In heel Vlaanderen en Brussel zijn er meer dan 1.000 activiteiten, tentoonstellingen, wandelingen, lesdemonstraties, allerhande workshops en zelfs escaperooms in spannende, oude schoolgebouwen.
Niets mis met nostalgie, maar ook kritisch kijken naar het verleden
Het gaat over verleden, maar ook over heden en toekomst, zegt Eva Begine van Faro, het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. "Er is niets mis met nostalgie, dat is fijn en gezellig, maar daarnaast willen we ook meer aanbieden. Hoe moeten we naar het onderwijsverleden kijken? Wat is daar nog heel zinvol van en wat moeten we kritisch in vraag stellen? We hopen dat er hier en daar fijne gesprekken en dynamieken ontstaan."
BEKIJK: Acteur en danser Sam Louwyck ruikt en proeft de school nog
Het volledige programma van de Erfgoeddag vind je hier, met een handige kaart om meteen te zien wat er op een bepaalde plek te beleven valt. Een paar tips per provincie:
Provincie Antwerpen
In de Technische Scholen in Mechelen duiken ze diep in de eigen geschiedenis. Er zijn demonstraties in de houtafdeling, een oude letterzetmachine wordt in gang gezet, je kunt een les dialect volgen, maar ook discussiëren over dekolonisatie. En er is een bijzonder "lied van de vakschool" uit de jaren 30 van de vorige eeuw opgeduikeld en opnieuw gespeeld en gezongen. Je kan het hier onder beluisteren:
Een lied vrijuit gezongen, het lied van school en stiel, manhaftig, ongedwongen, uit volle borst en ziel:
In het stadsmuseum van Lier is er een expo van de educatieve uitgeverij Van In. "Daar wordt het gesprek met het brede publiek aangegaan over verleden, heden en toekomst van het onderwijs," zegt Eva Begine van Faro.
Nog in Antwerpen kun je mythes, legendes en verhalen beluisteren in het MAS, verteld door acteur Dimitri Leue.
West-Vlaanderen
"School is out!": in de Rijksnormaalschool in Brugge, een spannend neogotisch gebouw van architect Delacenserie, kun je een escaperoomspel spelen.
In het Klein Seminarie in Roeselare opent de expo "In Vitris" met glasramen uit de Nederlanden vanaf de 14e eeuw.
Brussel en Vlaams-Brabant
Leren schrijven met een ganzenveer en zelfgemaakte inkt? In het stadsarchief van Leuven kun je je eigen middeleeuwse oorkonde maken.
Een heel ander soort opleiding is die tot rioolwerker. Welke vaardigheden moet je daarvoor hebben? Waar mag je echt niet bang voor zijn? Een duo geeft een unieke performance in het Riolenmuseum in Brussel.
De stedelijke muziekacademie van Vilvoorde bestaat dit jaar 100 jaar en presenteert die geschiedenis in een expo met anekdotes, affiches, foto’s, video en werk van de leerlingen van vandaag. Om 11u is er "Eine kleine Nozze di Figaro", een familievoorstelling door de leerlingen zang.
Oost-Vlaanderen
Het Gents Universiteits Museum GUM put uit de eigen collectie en haalt anatomische modellen boven, IQ-testen of lesnotities uit de 19e eeuw.
Voor een opfrissing van je Gewijde Geschiedenis kun je terecht in de Sint-Baafsabdij in Gent. Je kan ook een korte proefles volgen in kalligrafie en miniatuurkunst.
Bekijk het verslag van Erfgoeddag in het Huis van Alijn in Gent her:
Limburg
Hoe werd je mijnwerker? Kreeg je een opleiding? Hoe kon je het gevaar inschatten? Antwoorden krijg je van de gidsen in het Mijndepot in Waterschei.
In het Gallo-Romeins Museum in Tongeren kun je terecht voor een korte introductieles "Latijn voor dummies". Ave!