Hoe haalbaar en betaalbaar is plantaardig(er) eten? “Door grotere vraag zien we de prijzen eindelijk dalen”

Van tofoe tot veggie-gehakt en champignonburgers: wie vegetarisch eet, heeft de laatste jaren veel meer keuze dan vroeger. En het beste nieuws: het leven voor vegetariërs wordt alsmaar goedkoper. Nederlands onderzoek van de stichting ProVeg toont aan dat dat het prijsverschil tussen dierlijke producten en hun vegetarische alternatieven op vijf jaar tijd aanzienlijk kleiner geworden is. In 2019 waren vegetarische producten nog 75 cent duurder per 100 gram dan bijvoorbeeld dierlijke kip. Vandaag bedraagt dat verschil nog amper 13 cent. Het prijsverschil van gehakt is in dezelfde periode zelfs al gedaald van 24 cent naar 6 cent.

Andere plantaardige producten zijn goedkoper geworden dan hun tegenhangers. Zo betaal je voor sojamelk en margarine in alle onderzochte Nederlandse supermarkten minder dan voor melk en koeboter. Een soortgelijk prijsonderzoek is in ons land niet uitgevoerd. Wel merkt EVA vzw (Ethisch Vegetarisch Alternatief) een duidelijke stijging in vegetarische alternatieven. “In de Belgische supermarkten zijn er nu zo'n 65 procent meer vlees- en visvervangers dan in 2019", klinkt het. Vooral opvallend daarbij is dat het aanbod aan veganistische kazen met 310 procent gestegen is. 

“We merken dat steeds meer mensen vegetarisch willen eten”, vertelt Fien Louwagie van EVA vzw. Dat de prijzen dalen, kan daar alleen nog maar meer aan bijdragen. “De groep vegetariërs en veganisten blijft relatief klein, zo’n 8 procent, maar de groep flexitariërs, die minstens 3 dagen per week veggie eet, bedraagt bijna 30 procent. Dat werd nogmaals bevestigd tijdens onze VeggieChallenge in maart. 1 op de 8 Belgische gezinnen at toen minstens enkele dagen vegetarisch.” Een mooi resultaat. Binnen die groep die het minst vlees eten, blijkt de meerderheid vooral vrouwelijk en jong te zijn. Bij de Belgen jonger dan 35 eet zelfs nog maar 58 procent elke dag vlees en vis. Dierenwelzijn, het klimaat en de eigen gezondheid zijn daarbij de belangrijkste motivators.

Niet alleen langs de kant van bewustwording, maar ook langs de kant van de producenten zien ze de interesse in plantaardige alternatieven aanzienlijk stijgen. “25 jaar geleden was het nog erg moeilijk om mensen te overtuigen om vegetarische producten te kopen”, vertelt Cédric Hanet van Greenway. “Je kon een echte vleeseter met moeite overtuigen om bijvoorbeeld tofoe te eten.” Samen met Paul Florizoone richtte hij al in 1997 een bedrijf in veggierestaurants -en producten op. “Door de kleine markt was het toen erg moeilijk om de prijzen van vleesvervangers omlaag te halen. Maar de afgelopen 3 à 4 jaar is de markt enorm gegroeid, met zo’n 30 procent per jaar. Steeds meer mensen zijn flexitariër geworden. Ze willen enkele keren in de week veggie eten, en daar maken de supermarkten graag schapruimte voor vrij. Die grote vraag zorgt ervoor dat wij onze prijs kunnen drukken - we kunnen onze productiekosten meer spreiden - en de smaak verbeteren. Ik geloof dan ook dat er op een dag zelfs geen prijsverschillen zullen zijn met dierlijke voeding.”

Met een steeds toenemend aanbod in de supermarkt wordt het ook steeds makkelijker voor de gewone consument die dagelijks vlees of vis eet om af en toe voor een alternatief te kiezen. Supermarktketen Albert Heijn werd vorig jaar zelfs uitgeroepen tot meest vegan friendly supermarkt in Vlaanderen en Brussel. “We willen tonen dat plantaardig eten ook budgetvriendelijk kan”, klinkt het bij woordvoerder Ann Maes. “In zo goed als al onze voedselsegmenten proberen we vegan of vegetarische alternatieven te steken. Dat kan gaan van snoepjes tot wijn en smeersalades. Er bestaat zelfs plantaardige soep. Die wordt geproduceerd zonder vleesbouillon.”

Ook Colruyt merkt dat veggie duidelijk in de lift zit. De supermarkt heeft zo’n 80 vegetarische producten in de rekken liggen. “Het assortiment breidt steeds verder uit. Vroeger werd plantaardige voeding door veel mensen nog gezien als ‘minder lekker’. Dat geldt al even niet meer”, vertelt woordvoerder Hanne Poppe. Ook Roel Dekelver van Delhaize treedt daarin bij. “Wij merken dat de plantaardige markt echt een mature markt aan het worden is”, vult de keten aan. “De doelgroep wordt steeds groter. We verwelkomen deze producten dan ook graag. Dat betekent niet dat we tegen dierlijke producten zijn. Integendeel, we willen beide soorten in ons assortiment houden.”

Deze evolutie valt ook te merken aan de prijs in de supermarkt. We vergeleken in twee winkels telkens de goedkoopste kaas (200g, sneetjes) en het goedkoopste gehakt van zowel de dierlijke als de plantaardige producten met elkaar. Daaruit blijkt onder meer dat het verschil tussen de goedkoopste plantaardige en dierlijke kaas in de Albert Heijn nog maar 51 cent bedraagt. Wel belangrijk om daarbij mee te geven: de goedkoopste dierlijke producten zijn regelmatig verbonden aan een huismerk. Daardoor zijn ze sowieso vaak goedkoper. Ook factoren zoals formaten en kwaliteiten spelen een rol. 

Belgisch-Libanese chef proeft 10 keer hummus uit de supermarkt en deelt een 2/10 uit: “Ruikt naar mayonaise” (+)

Hoe bak je brood of gebak zonder bloem? “Heel wat alternatieven kun je makkelijk zelf thuis maken”

“Schoonmaken is het lastigst wanneer je vlees hebt klaargemaakt”: hoe krijg je snijplanken écht proper?