Aanslagen in Transnistrië brengen oorlog op de westflank van Oekraïne
Vandaag en gisteren zijn er een aantal aanslagen geweest in Transnistrië, een opstandige regio in Moldavië, net ten zuidwesten van Oekraïne. Zowel Moldavië als de lokale overheid hebben hun troepen in alarmtoestand gebracht, maar vooral de Russische troepen in Transnistrië zouden een gevaar kunnen vormen voor het westen van Oekraïne. In dat gebied zijn er 1.500 Russische "vredesmilitairen". Gevreesd wordt dat de oorlog zo zou uitbreiden naar een ander land dan Oekraïne.
Eerst de feiten en die zijn verontrustend. Gisteren is met antitankraketten geschoten op het "ministerie van Nationale Veiligheid" in Tiraspol, de hoofdstad van Transnistrië, een pro-Russisch afgescheurd deel van Moldavië. Vanochtend vroeg zijn in dat gebied twee radiomasten van Russische zenders opgeblazen en elders zouden leden van de lokale militie zijn beschoten.
Zowel Moldavië zelf als de opstandige regio Transnistrië hebben hun troepen in paraatheid gebracht. De Moldavische presidente Maia Sandu vermoedt dat "sommige fracties in Transnistrië oorlog willen". Enkele leiders van de separatistische regio hebben aan het Russische persagentschap TASS verklaard dat er aanwijzingen zijn dat "terroristen uit Oekraïne" achter de aanslagen zitten.
Dat is erg verontrustend nieuws, want dat zou kunnen betekenen dat Moskou eventueel de 1.500 Russische soldaten in Transnistrië zou inzetten om een inval te wagen in het westen van Oekraïne. Op die manier zouden de Russen de aandacht van Oekraïne afleiden van de oorlog die woedt in het oosten van het land. Die Russische soldaten zijn daar naar eigen zeggen als "vredestroepen" om te vermijden dat Moldavië Transnistrië opnieuw zou inlijven. (Lees verder onder de kaart).
Correspondent Geert Groot Koerkamp in Moskou: "Het blijft op dit moment gissen of dit een eerste opstapje is naar een verdere escalatie met mogelijk de inzet van de Russisische militairen in Transnistrië".
Eerder op de dag schatte onze collega Jan Balliauw dat iets minder dreigend in. Volgens hem staan de Russische troepen in het zuiden van Oekraïne niet sterk genoeg om door te stoten naar hun collega's in Transnistrië. De Oekraïense troepen in en rond de havenstad Odessa houden er goed stand en voeren er zelf tegenaanvallen uit. Balliauw is zelf enkele weken geleden in Moldavië en Transnistrië geweest en vond de toestand er nogal rustig. Mogelijk willen een aantal separatisten toch deelnemen aan de strijd tegen Oekraïne en op termijn is het moeilijk in te schatten.
VS verandert geweer van schouder in Oekraïneoorlog: "Meer wapens naar Oekraïne krijgen, en sneller"
Transnistrië: "bevroren" conflict uit de jaren 90
Dit vereist wat uitleg. Transnistrië is ontstaan bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie begin de jaren 90 toen de sovjetrepubliek Moldavië zich onafhankelijk verklaarde, net zoals de andere sovjetrepublieken. Dat leidde tot grote onrust bij de Russische minderheid in het oosten en die scheurde zich op haar beurt af van Moldavië. In 1992 kwam het tot een korte oorlog waarbij 700 doden vielen. Na afloop bleef een smalle strook van 400 kilometer lang ten oosten van de rivier Dnjestr los van Moldavië onder de naam Transnistrië.
Het grootste deel van Moldavië is eerder verwant aan Roemenië en heeft onlangs -samen met Oekraïne en Georgië- het lidmaatschap gevraagd van de Europese Unie. Moldavië wordt bestuurd door de pro-Europese presidente Maia Sandu. Zij vreest dat haar land meegesleurd zal worden in de oorlog in Oekraïne en heeft vandaag de schuld voor de explosies gelegd bij "fracties in Transnistrië die aansturen op een oorlog".