Nadat abdij van Averbode op rode stikstoflijst belandde, werd ze enkel telefonisch ingelicht: “Rare manier van werken”

De voorbije dagen is er commotie ontstaan over de boerderij van de Abdij van Averbode. Dat landbouwbedrijf, dat al eeuwenlang aan de abdij verbonden is, dreigt te moeten sluiten door het stikstofakkoord van de Vlaamse regering. De boerderij kreeg begin april een brief van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) dat het als rood bedrijf moet stoppen tegen 2025.

De abt van de abdij en de betrokken veehouder reageerden geschrokken. De abdij had namelijk in 2014 een oranje code gekregen met daarbij de boodschap dat het bedrijf kon uitbreiden als het een aantal ingrepen zou doen. De uitbreiding kwam er en volgens de abdij werd daarbij ingezet op beter dierencomfort en een verminderde uitstoot.

Tijdens een gedachtewisseling in het Vlaams Parlement is Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) ingegaan op het dossier Averbode. Volgens haar heeft de abdij inderdaad in 2014 een oranje score gekregen en kreeg het bedrijf ook een vergunning voor een uitbreiding met daarbij bijna een verdrievoudiging van het aantal dieren. 

“Maar nadien is er een herberekening gebeurd en is er een herziening gekomen naar code rood. Op 22 september 2015 heeft de Vlaamse Landmaatschappij telefonisch contact opgenomen met het landbouwbedrijf om te melden dat het een rode score kreeg”, legt minister Demir uit.

De N-VA-minister geeft toe dat dat “een rare manier van werken is”. Later in de discussie nam de minister ook de woorden “hallucinant” en “roekeloos” in de mond.  Volgens haar had de administratie toen ook een brief moeten sturen. “Maar dat is dus niet gebeurd. Dat is heel raar. Maar het is wat het is”. 

Ook bij de parlementsleden doet het Averbode-dossier de wenkbrauwen fronsen. “Ik kan hier met mijn beperkt verstand niet bij”, zegt Vlaams Belang-parlementslid Stefaan Sintobin. Volgens hem is het Averbode-verhaal symbolisch voor de “onmenselijke” manier waarop de Vlaamse regering omgaat met de landbouwbedrijven. Volgens Groen-parlementslid Chris Steenwegen getuigt de manier waarop het landbouwbedrijf van Averbode behandeld is van “een totaal gebrek aan respect”. 

Ook vanuit de meerderheid kwam er stevige kritiek. Zo eiste Open Vld-parlementslid Gwendolyn Rutten tekst en uitleg over de basis waarop het landbouwbedrijf van oranje naar rood is gegaan. Dat Averbode enkel telefonisch op de hoogte zou zijn gebracht - een telefoontje waar ze volgens Rutten bij het bedrijf zelf geen weet van hebben - noemt Rutten “onbegrijpelijk”. Het dossier-Averbode onderstreept volgens Rutten ook de noodzaak van een stevige juridische onderbouw. Zonder rechtszeker kader komt het stikstofkader volgens haar op losse schroeven te staan. 

Volgens Tinne Rombouts (CD&V) kan het ook niet dat oranje bedrijven rood zijn geworden. “Dat zou strijdig zijn met de informatie uit het verleden”, aldus Rombouts. 

Maar volgens minister Demir zijn er bij de herberekening in 2015 - toen het aantal rode bedrijven werd teruggebracht van 135 naar 58 - een beperkt aantal bedrijven ook van code oranje naar code rood gegaan. Volgens de N-VA-minister gaat het om drie bedrijven, waaronder dus de boerderij van Averbode. “Het gaat om bedrijven die door de verschuiving van de zoekzones (een zoekzone is een zone per habitat die gevrijwaard wordt om de Europese natuurdoelen te verwezenlijken, red.) van oranje naar rood zijn gegaan”, legt Demir uit. 

Oppositiepartij Vooruit laat bij monde van Ludwig Vandenhove een wat ander geluid horen. Hij spreekt zich niet echt uit over het Averbode-dossier zelf. “Maar als er over elk dossier zo lang gepalaverd wordt als over Averbode, halen de tegenstanders van het stikstofakkoord hun slag thuis en wordt er gewoon niks beslist. Dit is de beste manier om het hele akkoord te torpederen”, aldus Vandenhove. 

Sluiting dreigt voor melkveebedrijf abdij van Averbode: Welke gevolgen heeft dat voor de Lekdreef? (+)

INTERVIEW. Vlaams minister Hilde Crevits over de protesten van landbouwers tegen stikstofakkoord: “Ik heb sympathie en begrip voor hun acties, ze zijn respectvol” (+)