Hier haalt Conner Rousseau de mosterd: Mette Frederiksen, de Deense premier die extreemrechtse kiezers terughaalt naar de socialisten

Mette Frederiksen (44) is een telg uit een socialistisch nest. Vier generaties al militeert de familie Frederiksen in de Deense socialistische partij. Dat de huidige eerste minister de politiek zou ingaan, stond dan ook in de sterren geschreven. Op haar 24ste kwam ze het parlement al binnen en nog voor ze haar partij zelf in handen nam, was ze al vier jaar minister én een stemmenkanon.

Sinds 2019 leidt ze het land, als premier van een minderheidsregering. De Deense sociaaldemocraten zijn de enige regeringspartij en hebben de steun nodig van de groenen en de links-liberalen. Frederiksen won de verkiezingen met een uitdrukkelijk sociaaleconomisch links beleid en een al even uitdrukkelijk rechts migratiebeleid.

LEES OOK. Aan één welgemikte uitspraak had Conner Rousseau genoeg om bakken verontwaardiging over zich heen te roepen, maar wat is de achterliggende tactiek?

Opvallend daarbij is dat de Socialdemokraterne – zoals de socialisten daar heten – de extreemrechtse Deense Volkspartij zo bijna leegzoog. De tegenhanger van ons Vlaams Belang verloor in 2019 de helft van haar kiezers en strandde op amper 9 procent.

Dat het programma van Frederiksen op het vlak van asiel en migratie veel gelijkenissen vertoont met dat van radicaal-rechts, zit daar voor veel tussen. De Deense socialisten zijn eigenlijk voor een migratiestop – of toch minstens een plafond op het aantal niet-westerse inwijkelingen – en willen asielzoekers in afwachting van de behandeling van hun aanvraag terugsturen naar hun land van herkomst. De Britse premier Boris Johnson kreeg twee weken geleden de wind van voren omdat hij vluchtelingen naar Rwanda wil vliegen tijdens hun asielprocedure, maar de Denen onderhandelen daarover al lang met het autoritaire regime van Paul Kagame. Frederiksen wil uitkeringen voor migranten ook koppelen aan werk.

Iedereen Deen

Denemarken voert al jaren een streng migratiebeleid, ongeacht welke partij er aan de macht is. De Deense identiteit is er heilig en iedereen moet dan ook Deen zijn of worden. Maar politieke wetenschappers die onderzoek deden naar de verkiezingsoverwinning van Mette Frederiksen kwamen wel tot de conclusie dat de socialiste de verkiezingen niet met haar rechts identitair discours, maar wel met haar sociaaleconomisch linkse programma heeft gewonnen.

LEES OOK. “Onaanvaardbaar, stigmatiserend en xenofoob”: Conner Rousseau onder vuur voor interview met forse titel ‘Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me ook niet in België’

“De campagne draaide vooral rond de pensioenen. Onder meer met haar voorstel om vervroegd met pensioen te kunnen gaan, heeft Frederiksen gescoord”, zegt een Belgische onderzoeker die jaren in Denemarken heeft gewoond. In Denemarken is de pensioenleeftijd gekoppeld aan de levensverwachting, waardoor die dus voortdurend stijgt. Frederiksen zorgde ervoor dat mensen met een carrière van minstens 41 jaar vervroegd kunnen uittreden. Maar ze kondigde ook forse investeringen aan, hogere belastingen voor banken en aandeelhouders en ambitieuze klimaatdoelstellingen. Een uitgesproken sociaaleconomisch links beleid dus.

‘Flinkser’ beleid

Het is vooral daar dat de Vlaamse socialisten naar kijken. Dat je met een uitdrukkelijk links beleid kunt scoren en kiezers op rechts naar de oude getrouwe linkse stal kunt terughalen. Een combinatie van een links beleid en een identitair rechts discours dus. “Wij maken inderdaad de analyse dat je kunt scoren met een heldere sociaaleconomisch linkse koers. En dat je tegelijkertijd weinig te winnen hebt door de problemen te negeren op identitair vlak”, valt op het hoofdkwartier van Vooruit te horen.

Dat de socialisten flinkser willen zijn, is overigens helemaal niet nieuw. Ook Patrick Janssens en John Crombez volgden die lijn. Alleen is Conner Rousseau in zijn uitspraken veel cassanter. Dat hij daarmee – zoals dinsdag met zijn uitspraken over Molenbeek – de hele linkse goegemeente over zich heen krijgt, is niet erg, maar net mooi meegenomen. Rousseau wil ook weer kiezers van Vlaams Belang naar Vooruit lokken. Met een verhaal van rechten en plichten voor iedereen, het belang van de kennis van het Nederlands en gelijke kansen.

De Deense migratiestandpunten overnemen, gaat voor Vooruit dan weer te ver. Dat zou binnen de partij tot te veel commotie leiden. Niet alles wat Deens is, is een inspiratiebron, luidt het uitdrukkelijk bij het hoofdkwartier. Toch trekt Rousseau binnenkort wel naar Kopenhagen om er Frederiksen te ontmoeten en het Deense model te leren kennen. De voorzitter bezoekt straks trouwens alle Europese hoofdsteden waar de socialisten de scepter zwaaien. Ook Madrid, Lissabon en Berlijn, dus.