Conner Rousseau vindt dat kinderen verplicht naar de opvang moeten: pedagoog legt uit waarom dit (g)een goed idee is

“Compleet absurd.” “Dit lost niets op, Conner.” En: “Hoezo elk kind naar de kinderopvang? Is er dan plots megaveel geld voor crèches en extra gekwalificeerd personeel?” De commentaren op sociale media zijn niet mals voor Conner Rousseau. De aanleiding: de Vooruit-voorzitter gaf deze week een interview in Humo, waarin hij spreekt over de kinderopvang in ons land.  

“Een crèche kan een motor zijn voor gelijke kansen en integratie: ik vind dat élk kind naar de opvang moet. En dat vanaf een half jaar.” Kinderopvang moet meer gezien worden als een voorbereiding op het onderwijs, zegt hij. Inspiratie voor deze uitspraak vond hij wellicht bij Denemarken, waarbij ouders uit bepaalde achterstandswijken hun kinderen vanaf 1 jaar verplicht naar de crèche sturen om de taal te leren. 

(Lees verder onder de tweets.)

Kortom, een verplichte opvang heeft voorstanders, en vooral ook een heleboel tegenstanders. Dus hoe zit het nu? We vroegen het aan Lynn Geerinck, zij is pedagoge, mama van drie en manager kinderopvang bij i-mens. Ze schreef ook het boek ‘Goed Omringd’ over het ondersteuningsnetwerk van jonge gezinnen. “Sommige studies tonen aan dat kinderopvang een goeie plek zijn voor kinderen uit de meest kwetsbare gezinnen: het komt hun ontwikkelingskansen ten goede”, vertelt ze. “Ze krijgen dan structuur in hun leven, maar ook gezonde tussendoortjes, een warme maaltijd. Er is tijd voor verbindend spelen, zingen, dansen, natuurbeleving, ... Hun verbeelding en taal wordt zeker gestimuleerd.” 

Conner Rousseau gebruikt als argument dat de eerste duizend dagen van een mens ontzettend bepalend zijn voor de rest van z’n leven. “En dat klopt”, knikt Geerinck. “Tijdens deze periode worden de bouwstenen gelegd van je sociale en morele vaardigheden, van de persoon die je later wordt. Als er dan al iets mis loopt, is het achteraf moeilijk om dit nog recht te trekken.” 

Al maakt Geerinck meteen een belangrijke nuance. “Tijdens deze fase kunnen kinderen niet verbaal verwoorden hoe ze zich voelen of waar ze nood aan hebben. Het allerbelangrijkste is dus dat de omgeving tegemoet kan komen aan hun basisbehoeftes, en dat lukt alleen in een veilige context waar kinderen veel liefde en aandacht krijgen.” Exact daar wringt het schoentje, want de kinderopvang kan baby’s en peuters momenteel niet bieden wat ze nodig hebben. 

_{(Lees verder onder de foto.)}

“Ik wil geen kinderbegeleiders tegen de borst stoten: zij doen enorm hun best”, benadrukt Geerinck. Maar de realiteit is dat de kinderopvang in een crisis zit. “Er zijn veel kindjes, maar te weinig mensen die het willen doen. En daarbovenop is er door de werkdruk een enorme uitstroom van werknemers die zeggen: ‘Ik kan het niet meer. Op deze manier kan ik mijn job niet goed beoefenen.” 

“Het gevolg”, zegt Geerinck, “is dat de kinderopvang momenteel te prikkelrijk is voor de allerjongsten. Als we een verplichting invoeren, worden crèches en onthaalouders nog meer overbelast. Dit zal het alleen maar erger maken, en kinderen zullen daar de pineut van zijn.”

Eerst en vooral moet de situatie dus rechtgetrokken worden. Geerinck: “Nu moet een kinderbegeleider in z’n eentje voor negen kinderen zorgen. Dat moet anders. We moeten streven naar een verhouding van één op vijf of zelfs één op vier, zoals het geval is in veel buurlanden.” Deze week vindt er een hoorzitting in het Vlaams Parlement plaats, waar verschillende experts praten over de voorwaarden om kinderen in Vlaamse kinderopvang de kwaliteit te bieden die ze verdienen. 

_{(Lees verder onder de foto.)}

Geerinck: “De job moet aantrekkelijker gemaakt worden - onder andere het loon moet omhoog en de opleiding kan beter - zodat we meer gekwalificeerde en sterke kinderbegeleiders aantrekken, en er meer en betere opvang is. Dan kunnen we ook de lange aanmeldingsprocedure voor ouders aanpassen. Da’s de ideale wereld, maar daar zijn we nog niet.” 

Socioloog Wim Van Lancker (KU Leuven) rekende zopas uit dat Vlaanderen veel minder geld investeert per kind en per uur in de opvang, namelijk 2,2 euro. In Nederland is dit 6,2 euro en in Zweden 8,8 euro, rapporteert De Standaard. Dat moet rechtgetrokken worden. “Dan kan opvang een kwaliteitsvolle aanvulling zijn op het gezin, en kunnen we ouders aanmoedigen om hun kroost naar de crèche te sturen. Als ze dat zelf willen, hé.” 

Zelfs als de situatie in de kinderopvang pico bello zou zijn, zijn er nog twijfels bij het invoeren van een verplichting. Geerinck: “Het zet kwaad bloed bij ouders die er bewust voor kiezen om hun kind niet naar de opvang te sturen, maar er zelf voor willen zorgen. En terecht: iedere ouder heeft het recht om dat zelf te kiezen.”

“Volgens experts heeft de ontwikkeling van kinderen uit de meest kwetsbare milieus baat bij kinderopvang. Dit positieve effect is bij kinderen uit kansrijke milieus minder gegarandeerd. Stimulerende ouders zijn één-op-één bezig met hun kind, en da’s zeker niet slechter. Integendeel.”

“Er wordt weleens gezegd dat kinderen die niet naar een opvangplaats gaan opgroeien tot asocialere wezentjes. Dat klopt niet. Een moeder die verbindend met het kind omgaat in een totale afhankelijkheidspositie waarbij ze het kind draagt, stimuleert, tegemoetkomt aan huidhonger, opvoedt en voedt, geeft haar kind een stevige basis. Het kind zal later ook sterk gehecht zijn, en dat is juist enorm goed. Het zou zonde zijn als zulke ouders verplicht worden om hun baby naar de crèche of een onthaalmoeder te brengen.” 

INTERVIEW. Professor over crisis in kinderopvang: “Verdubbel het budget. Of zijn onze jongste kinderen dat niet waard?” (+)