De quota voor artsen en tandartsen zorgen al 25 jaar voor communautair gehakketak. In principe bepaalt de federale planningscommissie hoeveel studenten geneeskunde elk jaar kunnen afstuderen in Vlaanderen en Franstalig België, maar in het zuiden van het land studeren al jaren meer studenten af dan afgesproken. Vlaanderen besliste daarop vorig jaar om de quota zelf ook aan de laars te lappen.

Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) kreeg de heikele opdracht om een oplossing uit te werken. Die zou er aanvankelijk begin dit jaar zijn, maar na een volgens Vandenbroucke “moeilijke discussie” ligt er pas nu een akkoord op tafel.

Dat akkoord houdt in dat er in Franstalig België een ingangsexamen mét een numerus fixus komt, zoals dat in Vlaanderen al bestaat. Omdat dat decretaal moet worden verankerd vindt het ingangsexamen voor het volgende academiejaar nog onder de vorige regels plaats, zonder vooraf vastgelegd aantal studenten dat aan de opleiding mag beginnen. Maar de Franse Gemeenschap compenseert dat in de ingangsexamens van de daaropvolgende drie academiejaren, verzekert Vandenbroucke.

In 2028 - waarvoor het ingangsexamen dus deze zomer plaatsvindt - mogen er 744 artsen afstuderen in de Franse Gemeenschap en 1.104 in Vlaanderen. In die cijfers heeft de planningscommissie een eenmalige reserve toegevoegd om rekening te houden met de extra nood aan huisartsen, hoewel de verdeling van artsen over de verschillende specialismen een bevoegdheid van de gemeenschappen is. De reserve wordt dan weer verrekend in de quota van 2029. De cijfers nemen ook het teveel aan afgestudeerde artsen van de voorbije jaren in rekening.

Alle studenten die aan de opleiding beginnen zullen op die manier later toegang krijgen tot het beroep en tot een Riziv-nummer, verzekert Vandenbroucke. Dat geldt ook voor alle studenten die de opleiding vandaag al volgen: de overtollige aantallen studenten worden tot 2027 gewoon aanvaard.

De Vlaamse regering stapt voorlopig niet mee in het akkoord. Volgens Vandenbroucke wil die eerst de garantie dat de Franse Gemeenschap de plannen effectief uitvoert. De minister is daar zelf redelijk gerust in, gaf hij aan op een persbriefing over het akkoord, omdat hij naar eigen zeggen steun krijgt van de minister van Onderwijs van de Franse Gemeenschap Valérie Glatigny en van de Franstalige decanen. De studenten geneeskunde ten zuiden van de taalgrens zullen uiteindelijk hun kar keren als ze zien dat het systeem ervoor zorgt dat iedereen die de studies aanvat ook als arts aan de slag kan, stelt Vandenbroucke. “Eens het is ingevoerd ligt het vast voor de toekomst. Ik ben daar optimistisch in.”

Toch houdt de minister ook nog een stok achter de deur: een artikel in een wet diverse bepalingen die momenteel neerligt in het parlement voorziet een mechanisme waarmee Vandenbroucke de quota naar zich toe trekt en het federale niveau rechtstreeks attesten uitdeelt aan aspirant-artsen. De minster trekt dat artikel terug, op voorwaarde dat de Franse Gemeenschap het decretale werk zonder talmen aanvat. Het decreet moet volgens het akkoord volgende maand al goedgekeurd worden binnen de Franse gemeenschapsregering, anders wordt het bewuste artikel gewoon opnieuw ingediend, waarschuwt hij.