Economische crisis drijft Turkse president Erdogan weer in handen van Saudi's, na jaren van verzuurde relaties
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft voor het eerst in vijf jaar een bezoek gebracht aan Saudi-Arabië. Een poging om de relaties tussen beide landen te verbeteren, na enkele turbulente jaren met regionale conflicten en vooral de moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi in Istanbul. Een zware economische crisis in eigen land drijft Erdogan nu weer in de handen van de Saudi's, die klaarstaan om hun oliedollars in Turkije te investeren.
Arabische koffie drinken met koning Salman, een staatsdiner, een bezoek aan de Grote Moskee in Mekka. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan werd met de nodige égards ontvangen door de Saudische machthebbers. Maar de camera's en fototoestellen draaiden vooral op volle toeren tijdens de ontmoeting met de Saudische kroonprins Mohammed Bin Salman.
Een handdruk en een - ogenschijnlijk - warme omhelzing moeten een streep trekken onder een turbulente periode waarin de relaties tussen beide landen helemaal verzuurden. Ze waren al slecht door een aantal regionale conflicten waarin Turkije tegenover de Saudi's kwam te staan, zoals in Egypte en Qatar, maar ze gingen helemaal de dieperik in door de moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi in de Turkse stad Istanbul.
Voor het eerst sinds de moord op de Saudische journalist Khashoggi in 2018 brengt de Turkse president Erdogan een bezoek aan Saudi-Arabië. Bekijk hier enkele beelden van zijn bezoek, dat in het teken stond van de grote verzoening tussen oude rivalen:
Khashoggi, die werkte voor de Washington Post, verdween eind 2018 na een bezoek aan de Saudische ambassade in Istanbul. Vermoedelijk werd hij vermoord door Saudische geheime agenten. Zijn lichaam is nooit gevonden. In zijn werk loofde Khashoggi de sociale hervormingen van kroonprins Mohammed bin Salman, maar hij uitte ook zijn bezorgdheid over de vervolging van critici van het koningshuis.
Onderzoek van onder meer de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en een expert van de Verenigde Naties wees in de richting van de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman als "verantwoordelijke" voor de moord. Erdogan zelf heeft de kroonprins nooit bij naam genoemd, maar zei ooit wel openlijk dat de "hoogste regionen van de Saudische regering" de opdracht voor de moord hebben gegeven.
Sinds de moord bevinden de relaties tussen Turkije en Saudi-Arabië zich op een dieptepunt. Dat uitte zich onder meer in een onofficieel embargo van Saudi-Arabië tegenover Turkije, waardoor de bilaterale handel met ongeveer een miljard dollar afnam. Enkele in het Midden-Oosten populaire Turkse soaps die het toerisme in Turkije een boost gaven, mochten ook niet meer uitgezonden worden in Saudi-Arabië.
Maar de voorbije maanden was er al blijk van enige toenadering. Zo liet het Turkse parket begin april de zaak tegen 26 Saudische verdachten van de moord op Khashoggi vallen en droeg ze over aan Saudi-Arabië. Eerder dit jaar was ook al aangekondigd dat Erdogan in het voorjaar een bezoek aan Saudi-Arabië zou brengen.
Op zoek naar investeringen
Erdogan en Mohammed bin Salman willen nu duidelijk een streep trekken onder het schandaal omtrent Khashoggi. Voor zijn vertrek zei Erdogan te hopen dat zijn bezoek "een nieuw tijdperk zou openen" in de Turks-Saudische relaties.
Dat Turkije de banden met Saudi-Arabië opnieuw aanhaalt, komt echter niet zomaar uit de lucht gevallen. Turkije gaat momenteel door een zware economische crisis. De Turkse lire verloor meer dan 40 procent aan waarde tegenover de Amerikaanse dollar en Turkije noteerde een inflatie van meer dan 60 procent in een jaar tijd.
Mede daardoor wil Turkije betere relaties aanknopen met oude rivalen, zoals Egypte en Israël, maar vooral met de rijke Golfstaten, die het land aan de broodnodige investeringen kunnen helpen. Eerder zocht Turkije al toenadering tot de Verenigde Arabische Emiraten, wat de Turken kort daarna onder meer een fonds van 10 miljard dollar opleverde voor investeringen in eigen land.
De Saudi’s van hun kant boeren goed, door de stijgende olieprijzen, en hebben zeker kapitaal om in Turkije te investeren. Daarnaast probeert Saudi-Arabië het aantal bondgenoten uit te breiden, nu de relaties met de Verenigde Staten wat bekoeld zijn sinds Joe Biden president is geworden. Zo maakte het een einde aan een jarenlang embargo tegenover Qatar, ingevoerd omdat Qatar de Moslimbroederschap en andere islamistische oppositiebewegingen ondersteunde. Nu volgt dus Turkije, dat van zijn kant Qatar steunde.
Erdogan hoopt er ook zijn politieke vel mee te redden, want volgend jaar worden er presidentsverkiezingen gehouden in Turkije. Erdogan, die al 19 jaar aan de macht is als premier en later president, wil opnieuw verkozen worden.