Van ‘aanhankelijke’ labradoodle tot ‘agressieve’ rottweiler, hondenras heeft toch minder te maken met karakter van honden volgens wetenschappers

Amerikaanse onderzoekers van de universiteit van Harvard en Massachusetts bestudeerden in de nieuwe studie, die gepubliceerd werd in Science, het DNA van 2.155 honden, waaronder 78 raszuivere rassen, en vonden daarbij zeer weinig genetische varianten die veelvoorkomend hondengedrag konden verklaren. De auteurs identificeerden elf delen in het DNA van honden die sterk geassocieerd zijn met gedragskenmerken, zoals hoe goed een hond aanwijzingen opvolgt of hoeveel hij jankt. Maar geen van deze delen was specifiek voor het hondenras. De gedragskenmerken werden geïdentificeerd uit meer dan 18.000 antwoorden van rashondeneigenaars op een enquête.

In feite kon ras slechts 9 procent van de gedragsvariatie tussen individuele honden verklaren, en geen enkele gedragskenmerk was exclusief voor slechts één hondenras. De leeftijd en het geslacht van een hond waren in feite sterkere voorspellers van hun gedrag. 

“Het merendeel van de gedragingen die we beschouwen als kenmerken van specifieke moderne hondenrassen zijn hoogstwaarschijnlijk ontstaan door duizenden jaren evolutie van wolf naar wilde hond naar gedomesticeerde hond, en uiteindelijk naar moderne rassen”, zegt Elinor Karlsson, die meewerkte aan de studie. “Deze erfelijke eigenschappen zijn duizenden jaren ouder dan ons concept van moderne hondenrassen.”

De meeste hondenrassen die je vandaag de dag tegenkomt, zijn pas in de afgelopen twee eeuwen erkend als stambomen, geselecteerd op esthetische of fysieke idealen. Daarvoor werden pups uitgezocht op basis van voorspellingen over hoe goed ze zouden jagen, waken of hoeden. “De vorm van zijn oren, zijn kleur, de kwaliteit van zijn vacht en zijn grootte. Maar het ras bepaalt niet of hij wel of niet vriendelijk is en affectie toont”, zegt Karlsson.

Complexe eigenschappen zoals gedrag, dat het resultaat is van de interactie van vele kleine genen met elkaar en de omgeving, kunnen zeker van de ene hondengeneratie op de volgende worden overgeërfd. Maar moderne eigenaren van onze viervoeters hebben misschien niet genoeg tijd gehad om echt invloed uit te oefenen op de rassen die we vandaag de dag kennen. Tenminste, niet in vergelijking met de bijdragen van onze voorouders.

Karlsson en haar collega’s konden slechts subtiele genetische verschillen vinden in het gedrag van honden van ras tot ras. Als je bedenkt dat meer dan de helft van alle ‘raszuivere’ honden in de Verenigde Staten voorouders heeft van meer dan één ras, worden de verschillen alleen maar subtieler.

De persoonlijkheid, omgeving en opvoeding, maar ook de leeftijd en het geslacht van de hond spelen een vele grotere rol op het gedrag. Zo kan het dat binnen dezelfde stamboom de ene labrador sociaal is, terwijl de andere afstandelijk is. Maar daaruit blijkt ook dat agressief gedrag nauwelijks iets te maken heeft met het hondenras, iets wat tot nog toe wel vaak werd gedacht.

Als de auteurs gelijk hebben, en onze veronderstellingen over rasgedrag overdreven zijn, dan zou nationaal beleid dat bepaalde ‘agressieve’ hondenrassen verbiedt wel eens ongegrond kunnen zijn. Hetzelfde geldt voor verzekeringspolissen die weigeren om rassen als pitbulls te dekken. “Het gedrag van die honden is vooral gevormd door hun omgeving en niet door hun ras”, zegt Karlsson.

Karlssons onderzoek is een van de eerste die de genetica achter ras-gebaseerd gedrag bij honden onderzoekt, maar eerdere studies hebben ook aangetoond dat variaties in hondengedrag binnen een ras bijna gelijk zijn aan die tussen rassen. Beagles huilen bijvoorbeeld meer, terwijl pitbulls en golden retrievers socialer zijn tegenover mensen. Border collies zijn dan weer gehoorzamer. Maar er is geen enkel ras zonder uitzonderingen.

Hoewel bijna 80 procent van de labradors nooit huilt, zijn er toch acht procent van de baasjes die opgaven dat hun labrador dat wel doet. 90 procent van de windhonden begraaft nooit speelgoed, terwijl drie procent dat juist wel regelmatig doet. “Het toont aan dat de persoonlijkheid van honden een heel complex gegeven is”, besluiten de onderzoekers.

Er is meer werk nodig om de genetica achter hondengedrag te ontrafelen, maar de nieuwe bevindingen suggereren dat moderne fokkers niet zo’n grote invloed op onze honden hebben gehad als we dachten. 

Dat honden met puppyogen je hart doen smelten is onze eigen schuld, blijkt uit nieuwe studie

Ook een hond rouwt na het verlies van een soortgenootje

Amerikaanse man (43) opgepakt nadat politie bijna 200 dieren terugvindt in vriezer: “Sommige van hen zijn er levend ingestopt”