Geëvacueerde uit de Oekraïense Azovstaalfabriek: “Toen de bommen vielen, dacht ik dat mijn hart ging stoppen”
Het Azovregiment, dat de controle heeft over de belegerde staalfabriek in de Oekraiënse stad Marioepol, heeft beelden vrijgegeven van de bevrijding van tientallen burgers uit de bunkers onder de fabriek. Verschillende mensen getuigen over de erbarmelijke omstandigheden in de schuilkelders.
Dit weekend is voor het eerst een grote groep geëvacueerd uit de bunkers in de Azovstaalfabriek. Onder leiding van de VN en het Rode Kruis zijn ze op weg naar Zaparozje, een stad ten noorden van Marioepol die in handen is van Oekraïne. De Oekraïense president Zelenski hoopt vandaag op nieuwe evacuaties.
Op de beelden is te zien hoe een vrouw op de brokstukken door een gapend gat naar buiten komt, geholpen door soldaten. Het is het Oekraïense Azovregiment, dat de Azovstaalfabriek bezet, dat het vertrek van de eerste groep burgers filmt.
Het zijn vooral vrouwen en kinderen die zich met de hulp van de soldaten een weg banen uit de fabriek, overal op de grond ligt puin en brokstukken. Ze verzamelen in een witte bus, waar in geen enkel raam nog glas lijkt te zitten. Een jonge vrouw met een baby van zes maanden op haar arm vertelt dat ze twee maanden in de fabriek geschuild heeft. Een andere vrouw zegt dat er te weinig eten was. "Kinderen wilden altijd eten. Weet je, volwassenen kunnen wachten."
Bekijk de beelden van de evacuatie van twee bunkers in het bedrijf Azovstal waar mensen twee maanden opgesloten zaten (beelden David Arachamia):
Een medewerker van persbureau Reuters kon spreken met Natalia Oezmanova nadat ze naar Bezimenne, een dorp op zo’n dertig kilometer ten oosten van Marioepol was gebracht. Bezimenne staat onder controle van Russischgezinde separatisen. Oezmanova hoort bij de eerste groep geëvacueerden uit de Azovstaalfabriek, waar ze voor werkt.
De vrouw van 37 wist dat er bunkers uit de Sovjettijd onder de fabriek lagen, die "echt betrouwbaar zijn. Dat soort beton gebruiken ze nu niet meer om huizen te bouwen." Ze klaagt over het gebrek aan (verse) lucht. "De bommen bleven maar in onze buurt neervallen. Aan de uitgang van de schuilkelder, bovenaan de trap kon je ademen als er te weinig zuurstof was. Ik was bang om naar buiten te gaan en verse lucht in te ademen. Ik was te bang om mijn neus buiten te steken."
Ondanks het vertrouwen in de sterkte van de bunkers stond de vrouw doodsangsten uit. "Toen de bommen hier vielen, dacht ik dat mijn hart zou stoppen met kloppen en dat ik het niet zou overleven."
Na twee maanden van doodsangst en overleven ondergronds, kan ze amper vatten dat ze er weggeraakt is. Terwijl ze haar handen voor haar gezicht slaat, vertelt ze. "Toen ik in de bus zat, zei ik tegen mijn man Vasya: we moeten niet meer naar het toilet met een zaklamp. En we hebben geen zak als toilet meer nodig. We zagen geen daglicht. We waren bang."
Bekijk het verhaal van Natalia Oezmanova:
Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski zijn er een honderdtal burgers uit de Azovstalfabriek ontzet. Een konvooi met bussen is nu onderweg naar Zaporozje, een stad meer dan 200 kilometer ten noorden van Marioepol, die nog in handen is van Oekraïne. Wellicht komen ze daar deze voormiddag nog aan. Daar krijgen ze onmiddellijk humanitaire opvang, met onder andere psychologische ondersteuning, zegt een vertegenwoordiger van de VN.
Vandaag nieuwe evacuatiepoging?
Zelenski hoopt dat er vandaag opnieuw evacuaties kunnen plaatsvinden. In de bunkers onder de staalfabriek leven nog honderden burgers, vooral vrouwen en kinderen in erbarmelijke omstandigheden. Er zitten naar schatting ook nog 2.000 soldaten verscholen, waaronder 500 gewonden.
De staalfabriek is het enige deel van Marioepol dat nog in handen is van Oekraïne, de rest van de stad staat onder Russische controle. Van de naar schatting 100.000 inwoners die er verblijven, willen er ook nog een aantal vertrekken. Zij konden zich vanmorgen om 7 uur lokale tijd verzamelen aan een groot winkelcentrum, liet de gouverneur van Donetsk op de chatapp Telegram weten.