Scholen krijgen volgend schooljaar de ruimte om in proeftuinen de bestaande regelgeving even te negeren om andere concepten in de praktijk uit te testen in de strijd tegen het lerarentekort. Dat meldt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) dinsdag.

Zo kunnen ze testen wat er gebeurt als leerkrachten de vrijheid krijgen om zich te specialiseren in een bepaalde taak, zodat schoolteams zich anders kunnen organiseren. Een ander idee is om leerkrachten hun lesuren vrijer te laten spreiden over het schooljaar. Vandaag moeten ze elke week een vast aantal uren geven, maar scholen kunnen ook werken met een jaaropdracht. Er kan ook geëxperimenteerd worden met de aanstellingsvoorwaarden: wat gebeurt er bijvoorbeeld als leerkrachten met een masterdiploma ook les mogen geven in de eerste graad van het secundair onderwijs? Dat is vandaag niet mogelijk zonder heel wat loonverlies.

Volgens Weyts is het de eerste keer in vijftien jaar dat er binnen onderwijs zoveel ruimte wordt gemaakt om te experimenteren. “Het debat over het lerarentekort verzandt vaak in een welles-nietesspel: iedereen is heilig overtuigd van een eigen voorstel en bestrijdt andere voorstellen”, verklaart de minister. “Ik wil die stellingenoorlog overstijgen, door verschillende voorstellen een kans te geven. Wat in de praktijk echt werkt, gaan we inzetten in onze strijd tegen het lerarentekort.”

Scholen en sociale partners kunnen nu concrete experimenten voorstellen. Er zijn al onderzoekers geïnteresseerd om de experimenten mee op te volgen, maar andere kandidaten mogen zich nog melden, klinkt het.

Oppositiepartij Groen reageert kritisch op de plannen van Weyts. Volgens Vlaams parlementslid Johan Danen krijgen een aantal scholen wel de kans om te experimenteren met oplossingen, maar krijgen ze daar geen budget voor. Op die manier worden de proeftuinen een vorm van ‘”trek uw plan”, meent Danen. “Directeurs en leerkrachten moeten absoluut gehoord worden bij het zoeken naar oplossingen voor het lerarentekort. Maar aangezien minister Weyts geen middelen voorziet voor dit project, schuift de minister de verantwoordelijkheid opnieuw door naar de scholen zelf”, zegt Danen. “Dit maakt van de proeftuinen een marketingstunt zonder budget, terwijl het veel meer zou kunnen zijn.”

Zo was er begin dit schooljaar nog het voorstel van GO-topman Koen Pelleriaux om af te stappen van het vaste aantal lesuren dat leerkrachten voor de klas moeten staan. Hij brak een lans voor een systeem waarin leraren zich specialiseren, bijvoorbeeld in de ontwikkeling van lesmateriaal of in digitaal lesgeven. Of er is het idee dat leerkrachten hun uren vrijer kunnen spreiden over het schooljaar. Scholen, koepels en vakbonden kunnen nu concrete experimenten voorstellen. Volgend schooljaar kunnen dan 30 proeftuinen van start gaan. “We openen hiermee een nieuw front in onze strijd tegen het lerarentekort”, zegt Weyts.