‘Kritische’ euthanasielezing in Gents ziekenhuis roept vragen op: ‘Alsof de lezing een wetenschappelijk karakter heeft’

“Een loopje nemen met middelen voor bijscholingen om meningen te ventileren die niet stroken met de werkelijkheid, dat stoort me. En al helemaal als dat gefaciliteerd wordt door een ziekenhuis.” Een gepensioneerde arts is onthutst over de aangekondigde lezing van Fernand Keuleneer met als titel ‘Is er nog ruimte voor gewetensvrijheid in de gezondheidszorg?’, die deze maand plaatsvindt in het Gentse AZ Sint-Lucas. 

Keuleneer, die optrad als advocaat voor kardinaal Danneels, staat bekend om zijn kritische houding tegenover de Belgische euthanasiewetgeving. Bovendien vroeg de organisatie voor de lezing een accreditatie bij het RIZIV, waardoor de lezing als een bijscholing voor artsen beschouwd kan worden. “Dat geeft de indruk alsof de lezing een wetenschappelijk karakter heeft, terwijl we weten dat die op zijn minst zeer gekleurd is”, aldus de arts. Keuleneer was niet bereikbaar voor commentaar.

‘Niet betrokken’

De voordracht vindt dan wel plaats in het ziekenhuis en ook de inschrijving is via het ziekenhuis geregeld, maar verder geeft AZ Sint-Lucas aan niet betrokken te zijn bij de organisatie. “Op vraag van een van onze artsen die lid is van de Belgische artsenvereniging Sint-Lucas faciliteren we deze debatavond. We mengen ons niet in de inhoud, maar het onderwerp is zeker een belangrijk ethisch vraagstuk in de gezondheidszorg momenteel, waarover een debat wel op zijn plaats is.”

De artsenvereniging Sint-Lucas die de lezing organiseert, staat bekend als een christelijke organisatie. Naar eigen zeggen wil ze ‘een schakel zijn tussen de christelijke geloofsovertuiging en de medische praktijk’ en 'informatie geven aan christelijk geïnspireerde ziekenhuizen met het oog op de toepassing van de christelijke waarden in de gezondheidszorg’. Vanuit dat oogpunt organiseert de vereniging geregeld lezingen, met name in de christelijke ziekenhuizen AZ Maria Middelares en AZ Sint-Lucas. 

Volgens een van de leden van de artsenkring Sint-Lucas, die ook arts is in AZ Sint-Lucas, moet de lezing van Keuleneer “ruimte bieden voor overleg over mogelijke ethische problemen, zoals ook euthanasie”. “Het is allerminst de bedoeling om standpunten op te dringen. De lezing moet vooral een aanleiding zijn tot boeiende discussies, want daar is niet altijd nog plaats voor.” De man is een van de organisatoren, maar blijft liever anoniem. 

Tine Nys

Volgens Wim Distelmans, professor palliatieve geneeskunde en euthanasie-expert, is er sinds het assisenproces over de euthanasie van Tine Nys uit 2020 een grotere terughoudendheid onder artsen om euthanasie uit te voeren. Nys kreeg euthanasie vanwege ‘uitzichtloos psychisch lijden’, maar volgens de familie werd de euthanasiewet uit 2002 niet correct nageleefd. 

“Sindsdien zijn er meer artsen die blijkbaar schrik hebben naar de gevangenis te moeten. Of andere artsen gebruiken die reden nu als schaamlap, omdat ze om welke reden ook geen euthanasie willen uitvoeren.” Met name in katholieke ziekenhuizen wordt het euthanasieproces nog afgeremd, door patiënten eerst verplicht een palliatieve procedure te laten doorlopen. Het AZ Sint-Lucas is een daarvan, al speelt dat volgens het ziekenhuis dus geen rol in de organisatie van deze lezing.