De baksteen in de maag is nog lang niet verteerd. In België werden vorig jaar 143.250 vastgoedtransacties voor huizen of appartementen afgesloten. Ook het beroep van makelaar wint aan populariteit, zo blijkt uit het jaarverslag van 2021 van het BIV, het officiële tucht- en controleorgaan van alle vastgoedmakelaars in België.

Er is nu een recordaantal van 10.950 makelaars aan de slag, van wie 1.478 in de provincie Antwerpen: een stijging van 9,64% in vijf jaar. Met dank aan de vele tv-programma’s over vastgoed die hun effect niet missen. “Een woning of appartement verkopen, wordt juridisch-technisch ook almaar complexer, van bodemattesten tot energieprestatiecertificaten. Dan kloppen mensen sneller aan bij ons”, zegt BIV-ondervoorzitter Olivier Morobé.

Harde aanpak voor nestbevuilers

Voor het beroep van vastgoedmakelaar is een betrouwbaar imago goud waard. Het BIV zet daarom graag de professionalisering van de sector in de kijker. Wie makelaar wil worden, moet verschillende testen afleggen, geregeld bijscholen en deontologische regels respecteren. Daarnaast hanteert het BIV een strenge aanpak van al wie dat imago besmeurt. Zo valt in het jaarverslag het hoge aantal van 1.500 tuchtdossiers voor erkende makelaars op.

“Dat gaat over een enorme verscheidenheid aan klachten”, zegt Olivier Morobé. “Bijvoorbeeld als een makelaar zijn informatieplicht niet volgt en de geplande verbreding van de straat tot op de grond van de eigenaar niet meldt. Maar er zijn ook criminele feiten bij, zoals vastgoedmakelaars die met geld gaan lopen.” De meeste klachten, 1.058, zijn na behandeling geseponeerd. Maar er zijn ook 151 schorsingen en 32 schrappingen uitgesproken, naast 113 lichtere sancties.

Contracten zijn nietig

Een andere doorn in het oog van het BIV zijn de nepmakelaars die de verplichte BIV-erkenning niet hebben. “Hen willen we echt streng aanpakken, want zij verzieken de sector”, zegt Morobé. “Een contract dat een nepmakelaar afsluit, is per definitie nietig. Zij volgen onze deontologische code niet, beschikken niet over een derdenrekening, hebben geen verzekering voor beroepsaansprakelijkheid. Ze vormen een gevaar voor de consument, terwijl de aan- of verkoop van een woning toch de grootste transactie in je leven is.”

Het BIV noemt de strijd tegen de rotte appels een van zijn absolute prioriteiten. “Daarom zetten we ook privédetectives in, het hele jaar door. Na een melding gaan zij incognito op pad om officieel vast te stellen of er sprake is van illegale makelaardij.”

In 2021 opende het BIV 408 dossiers over mogelijke nepmakelaardij, meer dan één per dag. Wie effectief in de fout is gegaan en niet wil regulariseren of zijn activiteit stopzetten, mag het voor de rechter uitleggen. “Zeventien van de negentien zaken vorig jaar zijn in ons voordeel uitgesproken”, zegt Morobé. Veroordeelden wordt meestal een dwangsom van zo’n 5.000 euro per inbreuk per dag opgelegd.