Britse conservatieven verliezen bij lokale verkiezingen, maar Johnson denkt niet aan opstappen

‘Wandsworth kleurt rood’: in het holst van de nacht zal dit nieuws hard zijn aangekomen bij de regeringspartij. Sinds 1978 stonden de Conservatieven aan het roer in dit Zuid-Londense stadsdeel. In de Thatcher-jaren groeide het uit tot het vlaggenschip van de partij dankzij efficiënt bestuur en lage belastingen. Nu, echter, betalen de stadsdeelbestuurders de rekening voor het wanbestuur op Downing Street.

Na Wandsworth volgde een tweede klap toen bekend werd dat de Conservatieven niet langer de baas zijn in het symbolisch zo belangrijke stadsdeel Westminster. Donderdag bracht Johnson er, in gezelschap van zijn hond, zelfs nog zijn stem uit. Ook Barnet, een welvarende wijk in het noorden van Londen, ontsnapte uit de greep van de Tories, alsmede de provinciestad Worcester, Oxfordshire en havenstad Portsmouth.

Voordeel van de twijfel

Boris Johnson en zijn partijgenoten hopen nu dat de schade in de stedelijke gebieden van Midden- en Noord-Engeland zal meevallen. Er zijn aanwijzingen dat kiezers in contreien waar voor de brexit is gestemd eerder bereid zijn om Johnson het voordeel van de twijfel te gunnen. Deze trend was al zichtbaar in delen van het graafschap Essex, waar de resultaten voor de Conservatieven meevielen.

Desalniettemin leidt de voorlopige uitslag nu al tot kritiek op de premier, wiens specialiteit tot nu toe het winnen van verkiezingen is. In Portsmouth zei de prominente Conservatief Simon Bosher dat Johnson “eens heel goed in de spiegel moet kijken”. In Worcester wachtte de Conservatieve leider Mark Bayliss niet eens op de bekendmaking van de uitslag. Een van Johnsons voormalige stafmedewerkers, Nick Boles, bekende voor Labour te hebben gestemd. 

Partygate

Vaststaat dat de onthullingen over borrels die tijdens de lockdowns op Downing Street zijn gehouden veel woede hebben gewekt onder de kiezers. Inmiddels is ook Labour-leider Keir Starmer in de problemen gekomen nu blijkt dat hij tijdens de lockdown aanwezig was bij een borrel met partijgenoten in Durham waar bier werd geschonken.

De Conservatieven worden ook afgerekend op de kosten van het levensonderhoud, een gevolg van corona, belastingverhogingen en de oorlog in de Oekraïne. Het verwijt aan Johnson is dat hij de financiële zorgen van gewone burgers niet begrijpt en daardoor te weinig hulp biedt. Zo weigert hij een eenmalige belasting te heffen op de energieproducenten die momenteel enorme winsten maken.

Dominator-tractor

Afgezien van de borrels tijdens lockdowns, zijn er nog meer schandalen die problemen veroorzaken voor de regeringspartij. Tijdens de coronacrisis kwamen ministers in het nieuws wegens vriendjespolitiek met betrekking tot handel in beschermende kledij als mondkapjes en schorten. Ook seksschandalen doen de partij geen goed. Onlangs zat een Conservatief kamerlid naar een pornosite te kijken tijdens een debat. Hij beweerde op zoek te zijn geweest naar tractoren van het merk Dominator.

Johnson bood in de afgelopen maanden nadrukkelijk de helpende hand aan Oekraïne in de strijd tegen Russische agressie. Eerder deze week sprak hij als eerste westerse leider het parlement in Kiev toe. Dit is positief voor zijn internationale statuur, maar kiezers hebben andere prioriteiten. De premier zal later vrijdag waarschijnlijk met een reactie komen op de verkiezingsresultaten, die tot in de avond zullen binnendruppelen.

Johnson is niet van zins om uit eigen beweging op te stappen, hoe slecht de uitslag ook uitvalt. Zijn vertrouwelingen binnen de partij hebben er al op gewezen dat plaatselijke verkiezingen wel vaker slecht uitpakken halverwege de termijn van een regeringspartij. De parlementsverkiezingen zijn pas in 2024. De premier heeft als voordeel dat er geen duidelijke ‘troonopvolger’ klaarstaat.