Crisisoverleg op de Wetstraat 89 vandaag. De nieuwste peiling van De Standaard en VRT NWS betekent niet minder dan een drama voor CD&V. “Die peiling is voor ons dramatisch”, erkende Coens vrijdagavond bij Radio 1 ook. “Vooral voor onze militanten, die zich dagdagelijks op het terrein inzetten voor de christendemocratie, is dit bijzonder pijnlijk.”

De ooit machtigste partij van het land is verschrompeld tot de allerkleinste politieke formatie van Vlaanderen. Amper 8,7 procent van de kiezers kunnen de christendemocraten nog overtuigen. Dat is maar liefst 6,7 procent minder dan bij de laatste verkiezingen. Een daling die bovendien statistisch significant is.

LEES OOK. CD&V wordt kleinste partij van Vlaanderen, De Croo niet langer populairste politicus: dit zijn de opvallendste conclusies uit nieuwe peiling (+)

Vanmiddag blies de G7, met daarin naast voorzitter Joachim Coens alle CD&V-ministers, verzamelen op het partijhoofdkwartier. Daar is afgesproken dat er vervroegde voorzittersverkiezingen komen én dat Coens zelf geen kandidaat zal zijn. Dat betekent niets minder dan dat Coens zijn vertrek aankondigt als voorzitter van CD&V. “Ik zal in elk geval aan de partijraad van donderdag voorstellen om vervroegde voorzittersverkiezingen te houden, en ik denk dat het niet aan mij is om daarvoor kandidaat te zijn”, bevestigde Coens even later ook zelf.

Wanneer de verkiezingen effectief georganiseerd worden is nog onduidelijk, maar volgens Coens “zou het goed zijn om in elk geval tegen het nieuwe politieke werkjaar duidelijkheid te hebben wat betreft het leiderschap.”

Brief aan CD&V-leden: “In de politiek is er nooit genoeg tijd”

Coens stuurde vrijdagavond na het bekendraken van het nieuws ook een e-mail aan alle CD&V-leden. Daarin somde hij zijn verwezenlijkingen als voorzitter op: “De voorbije twee jaar zorgden we voor nieuwe gezichten in de federale regering, een vernieuwde partijorganisatie, nieuwe besluitvormingsorganen, nieuwe statuten, een inhoudelijk congres, en een totale rebranding”. Volgens Coens moet “die vernieuwing nu zijn vruchten beginnen af te werpen” en “zullen we met ons verhaal terug kunnen aanknopen bij het succes van het verleden en opnieuw de volkspartij worden”.

Maar finaal erkent Coens ook dat zijn positie onhoudbaar is geworden. “Spijtig genoeg is er in de politiek nooit genoeg tijd. In 2024 zijn er nieuwe verkiezingen. Als we die goed willen doorstaan, moeten we 100% klaar staan voor de strijd. De laatste weken heb ik met heel veel mensen gesproken en zelf ook veel nagedacht over de toekomst en wat het beste is voor de partij. Daarom heb ik voor mezelf besloten dat ik geen kandidaat meer ben bij de komende voorzittersverkiezingen. Op de partijraad nu donderdag zal ik een voorstel doen voor vervroegde verkiezingen om een nieuwe voorzitter te hebben die deze vernieuwing kan verderzetten.”

Langgerekte doodstrijd

Voor Coens komt daarmee een einde aan een langgerekte doodstrijd. Al in het najaar van 2021 borrelde de interne kritiek op binnen de partij, na een opeenvolging van slechte peilingen. Coens communiceerde op gegeven momenten ook heel slecht naar de buitenwereld toe. Binnen zijn partij kreeg Coens vooral af te rekenen met een kamp rond staatssecretaris Sammy Mahdi. Mahdi had de voorzittersverkiezingen nipt verloren van Coens, maar kreeg gaandeweg meer aanhang binnen de partij dan Coens zelf. Voor nieuwe verkiezingen wordt ook vooral in de richting van Mahdi gekeken. In zijn omgeving maken ze zich alleszins al een tijdje klaar om een gooi te doen naar het partijvoorzitterschap.

LEES OOK. Liesbeth Van Impe: “CD&V heeft eindelijk wat het al de hele tijd stilletjes hoopt: een dramatische peiling” (+)

Op een partijraad vorige maand liepen de gemoederen tussen de verschillende kampen al eens heel hoog op. Een aantal Sammy-getrouwe jongeren hielden heel vurige pleidooien voor een voorzitterswissel. Coens repliceerde fors, emotioneel en liet zich zelfs op een aantal scheldwoorden betrappen. Finaal werd op die partijraad afgesproken de voorzittersverkiezingen van december wat te vervroegen, maar een concrete datum werd nog niet vastgelegd. Coens zou volgende donderdag een verkiezingsreglement voorleggen op een nieuwe partijraad.

Maar de nieuwe peiling die vandaag op de wereld is losgelaten, brengt alles dus in een stroomversnelling. Gisteren liet een partijtopper ons al weten “dat er niet langer gewacht kan worden”. “Een landingsbaan zoeken voor Coens is nu van secundair belang.” En Coens kondigt nu ook effectief zijn afscheid aan als CD&V-voorzitter.