CD&V-voorzitter Joachim Coens kondigt vervroegde voorzittersverkiezingen aan waarbij hij zelf geen kandidaat zal zijn. Dat zegt hij nadat zijn partij slechts 8,7 procent heeft behaald volgens een peiling van De Stemming, een onderzoeksproject van de Universiteit Antwerpen en de VUB in opdracht van De Standaard en VRT.Nws.

Het is een unicum in de geschiedenis van de partij: met 8,7 procent – onder de scores van Groen en PVDA – wordt ze de kleinste partij van Vlaanderen. Vorig jaar scoorde ze nog ietsje beter met amper 10 procent. Het is het derde jaar op rij dat de partij zakt.

Die trend lijkt nu ‘structureel’, zegt Stefaan Walgrave, politicoloog aan de Universiteit Antwerpen, die samen met Jonas Lefevere (VUB) het onderzoek uitvoerde. En dat werd de voorzitter fataal: na een termijn van 2,5 jaar, waarin hij er niet in slaagde het tij te keren, zegt hij de job vaarwel.

De resultaten zijn dramatisch, geeft voorzitter Coens ook zelf toe in het journaal op VRT. ‘Daarom neem ik mijn verantwoordelijkheid’, stelt hij. Tijdens de volgende partijraad zal Coens vragen vervroegde verkiezingen voor het voorzitterschap te organiseren, ‘zodat er zeker een nieuwe voorzitter is bij de start van het politieke werkjaar’, klinkt het. In concreto zou de nieuwe voorzitter tegen september aan de slag moeten kunnen.

‘Partij bloedt in alle richtingen’

CD&V verliest het meest langs rechts, aan N-VA, en haalt de minste nieuwe kiezers binnen. Het overblijvend electoraat is dus linkser geworden. Maar ook haar huidige electoraat weet de partij maar moeilijk te charmeren: kiezers die vandaag nog voor de partij stemmen kunnen elke richting uitgaan. Zowel Groen, Vooruit, Open VLD als N-VA zijn aantrekkelijk voor ongeveer even grote groepen van huidige CD&V-kiezers. ‘De partij bloedt potentieel in alle richtingen’, zegt Walgrave. ‘Dat versterkt het beeld van een partij zonder duidelijk profiel, en met dus een verdeelde achterban.’ Een veilige thuis, een deftig inkomen en een gezond leven zijn de drie pijlers van de recente rebranding die de partij een duidelijkere, ‘volksere’ lijn moeten aanmeten. Maar het blijft bij weifelende pogingen en vooral op dat laatste thema heeft CD&V ingeboet, volgens de peiling.

Op de vraag of hij eerder een stap opzij had moeten zetten, reageert Coens dat er ‘eerst aan de inhoud werd gewerkt, nu is een nieuw gezicht nodig om die boodschap uit te dragen’. Of die opvolger staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi zal zijn, wil Coens niet zeggen. ‘De leden zullen kiezen’. Ook op de vraag of het hobbelige parcours van Wouter Beke volgens hem een rol speelde in de tanende populariteit, gaat Coens niet in: ‘Als coach van een team neem ik mijn verantwoordelijkheid’, klinkt het, maar ook moet er binnen het team gekeken worden hoe er beter gecommuniceerd kan worden, voegt hij daar nog aan toe.