Slachtoffer en nabestaanden van fietsongeval getuigen: “Op één seconde is het geluk uit ons leven gerukt”

“Onze zoon was de vijfde die langs die weg het leven liet.” Rosa Elena Fontaines en Joost Baert verloren vorig jaar hun zoon José-Marcel. Hij was 22 en fietste van zijn werk naar huis. “We gaan verder met ons leven, maar men moet mij niet zeggen dat het allemaal wel goed komt. Het komt niet meer goed.”

In de weken na het ongeval gebeurde het nog vaak. Dat zijn smartphone oplichtte en er berichtjes binnen kwamen. ‘Ik weet dat je dood bent en dit niet kan lezen. Maar ik mis je.’ Er kwamen verhalen, hele brieven getikt in dat ene kleine schermpje. “Ook verhalen die we niet kenden. Van zijn Chiro-vrienden, de vriendinnen van het jeugdcafé. Het was ‘n filou’tje, zenne. Nen castard (lacht). Dagen aan een stuk kwamen ze. Ik heb ze allemaal gelezen, Marcel had geen code op zijn gsm, iedereen kon er altijd zomaar in.” Rosa scrollt terwijl ze het vertelt. Haar ogen blinken van trots en ontroering. Ze heeft alles gespaard. Fotoboeken vliegen op tafel, haar man Joost bladert terwijl zij vertelt.

Hun zoon Marcel (22) stierf op de eerste maandag van de lockdown. 16 maart 2020. Hij was met zijn fiets onderweg van Steenokkerzeel naar Grimbergen, zijn dagelijkse traject van woonzorgcentrum Floordam waar hij werkte, naar huis, bij zijn ouders Joost en Rosa. Hij had nog naar de boodschap van de koning op televisie gekeken, vertrok iets later dan gewoonlijk. Rosa werkt op dezelfde plek. “We hadden die dag macaroni gekookt voor de oudjes. Het had Marcel goesting doen krijgen. En dus deed ik het die avond nog eens over. Ik vond het al raar, dat hij er om acht uur nog altijd niet was. Hij zou nochtans vroeg naar huis komen voor zijn macaroni met kaas en hesp... (stil). Toen belde de politie aan de voordeur.”

Marcel Baert werd aangereden door een zware bestelwagen toen hij de fietsoversteekplaats langs de Sint-Martinuslaan in Peutie wilde kruisen. De chauffeur, een jongeman die ook van zijn werk terug kwam, reed te hard. 104, mogelijk zelfs 114 zegt de verkeersdeskundige, op een weg waar de snelheid tot 70 is beperkt. De verlichting over het kruispunt deed het niet. “Al zes maanden niet meer. Een buurtbewoonster had er nochtans voor geijverd, maar die provincieweg werd in die periode net overgelaten aan de stad Vilvoorde. Ze werd van het kastje naar de muur gestuurd. Een week na het ongeval was het kruispunt opnieuw verlicht.” Joost haalt zijn schouders op. “Zo gaat dat.”

“Marcel leefde nog toen we in het ziekenhuis arriveerden”, vetelt Rosa. “Maar ik zag ‘m en wist dat we hem kwijt waren. Zijn hart klopte nog (stil).” Joost vult aan: “Marcel was hersendood. Maar dat we hem nog konden aanraken, dat zijn zus nog even bij hem kon zijn, heeft geholpen in de verwerking. We stelden meteen orgaandonatie voor. Zijn hart, lever, nieren en zijn huid hebben andere mensen kunnen helpen. Iedereen stelt het goed, dat weten we. Behalve de persoon die Marcel zijn hart kreeg, is ondertussen helaas overleden aan covid. Dat nieuws kwam binnen. Het hart is iets symbolisch.”

Acht dagen na het ongeval keerde Rosa terug naar het woonzorgcentrum. “Ze misten twee werknemers, hé. De eerste twee maanden at ik amper. Elke middagpauze wandelde ik het laatste traject van Marcel af. Dan praatte ik tegen hem, luisterde ik naar de vogels. Belgen trekken hun verdriet naar binnen, weet je. Toen ik in het begin buiten kwam, gebeurde het dat mensen zich wegdraaiden. Omdat ze niet wisten hoe zich te gedragen. Ik kom uit Venezuela. Daar huilen we, we knuffelen, ons verdriet komt naar buiten. Als ze over mijn zoon praten, ben ik de gelukkigste vrouw ter wereld.”

Op de tafel in de woonkamer in Grimbergen staan pralines. Een kop thee is uitgeschonken. Rosa lacht als ze over haar José-Marcel, want zo heet haar zoon voluit, vertelt. Honderduit. Er zijn ook tranen. “Ik huil elke dag”, vertelt ze. Ook Joost lacht. “De trots houdt me sterk, maar ik denk zo vaak ‘tju, hij had er bij moeten zijn’. Marcel leefde aan 100 procent. Toen we na zijn dood naar de bank gingen om zijn spaarrekening te sluiten...” “Nul euro stond daarop”, maakt Rosa zijn zin af. Hij kocht alles wat hij wilde. Een muziekinstallatie, een dure mondharmonica.”

“Ik ben veel aan het lezen tegenwoordig”, vertelt Rosa. “Toon Tellegen nu. Waarin de eekhoorn aan de mier vraagt: ‘waar ben jij?’ ‘Overal behalve hier’, antwoordt die. Dàt is mijn zoon. Hij is overal, maar niet hier. We zijn rationeel, we weten dat de dood ooit voor iedereen komt. We gaan verder met ons leven, maar men moet mij niet zeggen dat het allemaal wel goed komt. Het komt niet meer goed. De liefde voor een kind is zo krachtig dat zo’n gebeurtenis je vanbinnen verscheurt. Sinds het ongeval ga ik nooit meer naar de winkel. Vroeger deed ik dat graag. Ik wist wat Marcel graag dronk, ik bracht de koeken mee die hij graag at, ik kocht zijn favoriete kaas. Ik kookte graag omdat Marcel graag at. Dat doel is uit mijn leven verdwenen.”

In februari 2024 wordt de weg waarlangs Marcel door de bestelwagen werd gegrepen, heraangelegd. Er komt een ecoduct , voor voetgangers, fietsers en dieren, waardoor het kruispunt conflictvrij wordt. In afwachting daarvan ijveren Joost en Rosa voor voorlopige maatregelen. “We hopen dat er toch tijdelijk flitspalen, een wegversmalling of vluchtheuvels al kunnen komen om de situatie daar veilig te maken. Onze zoon was de vijfde die langs die weg het leven liet. De vijfde. Het is hoog tijd.”

Een maand in coma. Breuken over zijn hele lichaam. Een hersenbloeding en een amputatie door vuil beekwater. De tol van het fietsongeluk dat Yanni Serverius vorig jaar had, was loodzwaar. “De pijn aan mijn been was zo erg, dat de amputatie eigenlijk een opluchting was.”

“Ik weet niet of ik het nog allemaal kan opnoemen. Mijn tenen waren gebroken, mijn beide onderbenen, mijn linker- en rechterknie, ik had een openbeenbreuk, een klaplong, een gebroken sleutelbeen en een hersenbloeding. Er zat water in mijn longen, bacteriën in mijn been.” Het oog van de naald waardoor Yanni Serverius (18) twee jaar geleden kroop, was minuscuul. Tweeënhalve maand hing zijn leven aan een zijden draadje nadat hij op 27 mei 2021 in Duffel van het fietspad werd gemaaid. Pas daarna was het levensgevaar geweken. Yanni fietste van school naar huis toen hij op het tweerichtingsfietspad frontaal werd geraakt door een ongeduldige chauffeur die de wagen voor hem via het fietspad wilde inhalen. “Ik werd in de beek naast de weg gekatapulteerd”, vertelt Yanni. Van het ongeval en de weken daarna weet hij niets meer. “Ik lag een maand in coma.”

Wat daarna volgde, was een ellenlange lijdensweg. “Door het vieze beekwater raakte mijn been geïnfecteerd. Vijf maanden lang hebben ze geprobeerd om de bacterie eruit te krijgen. Tevergeefs. Ik kreeg dubbele doses morfine en nog was de pijn ondragelijk.” Yanni kreeg de keuze: de dokters wilden het nog proberen, om zijn been te redden. Maar eigenlijk was amputatie de enige oplossing die nog restte. “De pijn was zo erg, dat het eigenlijk een opluchting was.”

Anderhalve maand pas is Yanni terug thuis. Ondertussen kan hij opnieuw wandelen en fitnessen. “En mijn prothese heeft ook een fietsmodus. Angst om weer de baan op te gaan, heb ik niet. Ik herinner me niets meer, ik denk wel dat dat helpt. Ik maak weer plannen, ben net terug van drie weken Ierland en ga volgend jaar op kot in Kortrijk. Maar er zijn nog altijd slechte dagen. Ik ben op zo’n domme manier aangereden. Van de chauffeur hoorden we niets. Hij heeft me ook niet geholpen. In het begin vonden we het nog erg voor hém, omdat we niet wisten wat er exact was gebeurd. Pas na een paar weken konden we de puzzel leggen. (stil) Soms is het beter om niet alles te weten.”

Het kruispunt waar Nikita Everaert (16) vier jaar geleden werd gegrepen door een vrachtwagen, wordt eindelijk aangepakt. Het staat sinds 2002 op de zwartepuntenlijst. “Voor het ongeval hadden wij alles. Op één seconde is dat weggevaagd.”

Bij de familie Everaert in Destelbergen staan geen fietsen meer in de garage. Sinds het ongeval op 19 februari 2018 worden Thoby (21), Mila (17) en Nina (13) gebracht. Naar school, naar fuiven. De broer en zusjes van Nikita Everaert (16) fietsen sinds het vreselijke ongeval vier jaar geleden, op het kruispunt van de Antwerpsesteenweg en de Orchideelaan in Oostakker, niet meer. “Enkel Nikita’s originele fiets staat er nog”, vertelt haar mama Kathy Deweweire. “Ze vertrok die dag met onze reservefiets, omdat die van haar bij de fietsenmaker stond. Want zo waren we, van zodra er een lampje niet werkte, lieten we dat herstellen.”

Ze heeft het zich zo vaak afgevraagd, Kathy. Waarom ze haar dochter liet fietsen. “Elke dag een zoen, elke dag ‘wees voorzichtig, hé’. En zij ‘tot vanavond, hé, mama’. Die avond kwam ze niet meer terug... (stil).” Nikita Everaert werd die voormiddag in het voorjaar gegrepen door een vrachtwagen, op het kruispunt dat al jaren op de zwarte verkeerslijst stond. “Elke dag passeerde ze er. Na het ongeval kregen we reacties. Wat deed dat meisje daar op die drukke steenweg? Maar wat had ze moeten doen? De sluipwegen binnendoor, dààr vlammen ze pas.”

Ze is er nog, Nikita. In elke zin die haar moeder uitspreekt. In elke foto aan de muur. In het uiterlijk van de andere dochters, zelfs. En levensecht in de huiskamer, in de vorm van een bronzen beeld. “Met haar handtas, haar gsm in haar achterzak. Het voelt alsof ze hier is. Ons Nikita was een specialleke. Met haar ogen draaien en haar haren zwieren. Een hevige. Ze kwam op voor de zwakkeren, en nu vecht ik in haar plaats (stil)... Weet je, voor het ongeval hadden wij alles. Dat is op één seconde weggevaagd. Het geluk is uit ons leven verdwenen. Mila heeft het zo moeilijk dat ze ouder is geworden dan haar zus. Nina was nog zo jong, negen pas. Zij heeft schrik dat de herinnering aan haar zus zal vervagen. En ik kan me niet voorstellen dat ik op deze manier 80 moet worden. Dat ik nog 40 jaar moet leven met de pijn die ik nu voel. Ook financieel. In België staat geen termijn op hoelang verzekeringen de tijd hebben om op een schade-eis te reageren. Hoe kan een mens verder met z’n leven als je voortdurend wordt geconfronteerd met die rompslomp. Wij hebben nog kinderen, hé. Al vier jaar staat ons leven op pauze.”

Twee weken geleden startten er werken aan de Antwerpsesteenweg. Het kruispunt waar Nikita het leven liet, wordt eindelijk aangepakt. Haar witte fiets, die die zwarte dag moet herdenken, krijgt tijdelijk een andere plek. Er komen afgescheiden fietspaden en een conflictvrij kruispunt. “De plek stond al sinds 2002 op de zwarte lijst. We zijn 2022... Mocht alles niet zolang aanslepen, dan was dit nooit gebeurd.”