Vorig jaar dreigde Facebook zijn apps betalend te maken: gaat dat nog gebeuren?

Trackers volgen jouw gedrag online en spelen die informatie door aan techbedrijven, die jou daarmee advertenties kunnen voorschotelen die meer bij jou lijken te passen. Apple maakte het in mei 2021 verplicht voor appmakers om toestemming te vragen om deze trackers te plaatsen.

Er zijn al heel lang veel zorgen over trackers, omdat ze te veel en vaak zonder toezicht informatie verzamelen over gebruikers. Onder andere de Europese Unie legde het gebruik van trackers aan banden met wetgeving: een bedrijf mag jou niet meer volgen zonder jou te vertellen waarom en toestemming te vragen.

Dat is nogal een probleem voor gratis sociale media als Facebook en Instagram. Zij verdienen hun geld aan jouw data, die ze op allerlei manieren gebruiken om adverteerders te helpen.

Die schrik was in mei vorig jaar van de apps af te lezen. ‘Deze versie van iOS eist dat wij toestemming vragen om informatie van dit apparaat te volgen zodat we je advertenties kunnen verbeteren’, stond toen te lezen als je Instagram of Facebook opende. ‘We gebruiken deze informatie onder andere om je advertenties te tonen die meer bij je passen, om bedrijven te helpen die advertenties nodig hebben, en om Facebook (of Instagram) gratis te houden.’

De twee apps vragen om toestemming de trackers te blijven plaatsen. De boodschap was duidelijk: zei je nee, dan kon het zomaar zijn dat je straks voor Facebook of Instagram moet betalen.

We zijn inmiddels een jaar verder, maar een betaalde versie van Facebook is nog nergens te bekennen. Wel heeft Meta, het moederbedrijf van het platform, alweer gedreigd om Europa te verlaten als de wetgeving rond advertenties nog strenger wordt. Ook voert het samen met andere bedrijven campagne tegen Apple onder de naam ‘Coalition for App Fairness’.

Was de beslissing van Apple dan echt zo’n grote klap voor Facebook? Advertenties zijn 97 procent van hun omzet. Volgens marktonderzoeker Branch Metrics gaf slecht zo’n 33 procent van alle iOS-gebruikers toestemming om de trackers te plaatsen.

De cijfers van Facebook vielen afgelopen jaar dan ook tegen. Het bedrijf liep zo’n 10 miljard dollar aan advertentieomzet mis. Niet omdat iPhone-gebruikers zich niet lieten tracken, maar omdat ze andere platforms probeerden, zoals Snapchat, Google, TikTok en Amazon.

Zo bleek Google het slim aan te pakken, vertelde bedrijfseigenaar Martha Krueger aan The Wall Street Journal: je bent bij hen niet zo aan trackers gebonden, omdat mensen sowieso al ergens naar op zoek zijn. Als je iets kan aanbieden dat bij die zoekopdracht hoort, dan kom je al best ver.

Meta heeft dus ergens gelijk: hun model is zo afhankelijk van inbreuk op jouw privacy dat ze minder winstgevend zijn als jij toestemming moet geven. Maar plannen om te betalen voor de Meta-apps zijn er voorlopig niet. In plaats daarvan richt Meta zich nu op andere advertentiemogelijkheden, zoals de korte, TikTok-achtige reels-filmpjes op Instagram.

Dat is in feite de manier waarop sociale media steeds vaker hun geld proberen te verdienen. Door advertenties via algoritmen te koppelen aan filmpjes of hashtags die de doelgroep leuk vindt, hebben bedrijven minder data van je nodig om je gericht advertenties te tonen. Ze kunnen voor een deel gewoon ‘gissen’ wat je leuk vindt.

Toen Mark Zuckerberg en Sheryl Sandberg van Meta afgelopen week hun investeerders toespraken, legden ze zich merkbaar neer bij het feit dat gebruikers hen minder data zullen toespelen. ‘Reels’, algoritmen, en meer directe communicatie met bedrijven op Facebook: dat is de toekomst.

“We verbeteren onze systemen terwijl we tests uitvoeren, nieuwe dingen leren en onze adverteerders ondersteunen, en we werken aan geautomatiseerde software die het gemakkelijker maakt voor onze adverteerders om zich op de juiste doelgroep te richten, en we moeten dat met minder data doen”, zei Sandberg. Die data zullen meer anoniem zijn en meer een verzameling van allerlei brokjes informatie van allerlei mensen bij elkaar.

Over een betaald Facebook werd niet meer gesproken.

LEES OOK. Nog meer zoals TikTok: Instagram test het tonen van meer content van accounts die je niet volgt, maar ook grotere foto’s en video’s