Alle burgers geëvacueerd uit Azovstal-fabriek in Marioepol, Britten beloven Oekraïne 1,5 miljard euro

Volgens gouverneur Serhiy Gaidai van Loehansk gooiden Russische strijdkrachten zaterdagmiddag een bom op een school in Bilohorivka waar zeker negentig mensen hun toevlucht hadden gezocht. Na de bominslag brak brand uit. Dertig mensen konden worden geëvacueerd. Het bericht kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

In de zuidelijke havenstad Marioepol zijn volgens zowel de Oekraïense als de Russische autoriteiten nu alle vrouwen, kinderen en ouderen geëvacueerd uit de belegerde Azovstal-staalfabriek, het laatste bolwerk van het Oekraïense verzet in Marioepol. In totaal zouden meer dan driehonderd burgers zijn geëvacueerd uit het ondergrondse tunnelcomplex waarin zij zich wekenlang schuilhielden. De evacuatiepogingen onder bemiddeling van de Verenigde Naties en het Rode Kruis zouden zich nu richten op gewonde soldaten en medisch personeel.

Of ook de resterende verzetsstrijders in het complex (onduidelijk is hoeveel dit er zijn) kunnen worden gered is de vraag. Nu de laatste burgers in veiligheid zijn, zou Rusland het complex zo snel mogelijk willen ‘schoonvegen’. “We blijven vechten zolang we leven”, benadrukte plaatsvervangend commandant Sviatoslav Palamar van het Azov-regiment zondag tijdens een zeldzame online persconferentie. Capitulatie is volgens een andere officier van het regiment geen optie omdat de Russen hen na overgave niet zullen sparen. “Rusland geeft niets om ons leven.”

Door Rusland gesteunde separatisten zeiden zondag dat 182 geëvacueerde burgers uit de Azovstal-fabriek zijn aangekomen bij een opvanglocatie in de door hen gecontroleerde plaats Bezimenne. Evacués die naar Oekraïne wilden gaan, zouden aan vertegenwoordigers van VN en Rode Kruis zijn overgedragen. Volgens uit Marioepol gevluchte evacués in Zaporizja zijn er nog veel burgers in de stad die weg willen maar niet kunnen. Moskou liet zaterdag weten dat er inmiddels meer dan 1,1 miljoen Oekraïners naar Rusland zijn uitgeweken.

Extra Britse steun

De Russische president Vladimir Poetin stond gisteren alvast stil bij de Dag van de Overwinning, de jaarlijkse viering van het verslaan van nazi-Duitsland door de geallieerden. Die dag wordt in Rusland op 9 mei (vandaag) gevierd. Ook in de huidige ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne zal Rusland overwinnen, aldus Poetin. Poetins tegenhanger, de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, sloeg in zijn videotoespraak ter gelegenheid van de viering van de overwinning op nazi-Duitsland een heel andere toon aan. “De duisternis is na decennia teruggekeerd in Oekraïne”, aldus een emotionele Zelensky, opgenomen in zwart-wit voor een verwoest flatgebouw in Borodjanka, nabij Kiev. “Het draagt een ander uniform en gebruikt andere slogans, maar heeft hetzelfde doel.” Oekraïne zal echter zegevieren, aldus Zelensky. 

Zelensky had later zondag een videoconferentie met de Amerikaanse president Joe Biden en andere leiders van de G7, de zeven belangrijkste westerse industrielanden, in wat een vertoon van westerse eenheid moet zijn aan de vooravond van de Russische Dag van de Overwinning. In aanloop naar de videotop zegde Groot-Brittannië Oekraïne nog eens 1,3 miljard pond (1,5 miljard euro) militaire steun toe. 

First Lady Jill Biden sprak zondag met de Oekraïense presidentsvrouw Olena Zelenska tijdens een kort bezoek aan Oezjhorod, kort bij de grens met Slowakije. Ook de Canadese premier Justin Trudeau en popzanger Bono brachten verrassingsbezoeken aan Oekraïne, Trudeau was in Irpin, Bono trad op in een metrostation in Kiev.

De Europese Unie bereikte ook dit weekend geen overeenstemming over een boycot van Russische olie. Komende dagen wordt ‘in een geest van solidariteit’ verder gepraat, lieten de Europese Commissie en EU-voorzitter Frankrijk zondag weten in een gezamenlijke verklaring.