“Verbod voor Europese tankers om Russische olie te transporteren uit Europees sanctiepakket gehaald”

Met het sanctiepakket wil de Europese Commissie een totaalverbod instellen op de invoer van Russische olie en geraffineerde olieproducten. Dat verbod zou tegen het einde van het jaar helemaal van kracht moeten zijn. Maar verschillende lidstaten - Hongarije op kop - liggen dwars, in de eerste plaats omdat ze vrezen voor hun oliebevoorrading. Om het sanctiepakket goedgekeurd te krijgen, moeten alle 27 EU-landen ermee instemmen.

Het voorstel om tankers in eigendom van Europese bedrijven niet langer Russische olie te laten vervoeren naar landen buiten de EU, wordt nu uit het pakket gehaald. Vooral Griekenland drong daarop aan. Het land vertegenwoordigt meer dan een kwart van de mondiale olievloot en vreest dat zijn economie overdreven hard getroffen zou worden door zo'n maatregel.

Het verbod voor Europese bedrijven om tankers te verzekeren die Russische olie vervoeren, zou wel nog deel uitmaken van het sanctiepakket. Omdat veel van die verzekeraars uit Europa afkomstig zijn, zou Moskou gedwongen worden alternatieven te zoeken om zich in te dekken tegen olielekken en andere risico's. Geen makkelijke opdracht nu het al hard getroffen wordt door andere sancties.

Zoals het er nu naar uitziet, zou het voorgestelde importverbod niet van toepassing zijn op olie(producten) uit andere landen dan Rusland, ook al passeert die olie via Rusland. Op die manier zou olie uit Kazachstan of andere derde landen beschikbaar blijven voor de Europese markt. 

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen legde het sanctiepakket vorige week woensdag op tafel, maar zes dagen later is het nog steeds niet goedgekeurd door de Raad. Hongarije en Slovakije zouden uitstel tot eind december 2024 krijgen om het importverbod te implementeren en Tsjechië tot eind juni 2024, maar desondanks is de vereiste unanimiteit nog niet bereikt. Ook Bulgarije dringt aan op uitstel.

Von der Leyen reisde maandagavond nog naar de Hongaarse premier Viktor Orban, maar dat gesprek leverde geen doorbraak op. Na afloop kondigde ze aan dat er een videoconferentie komt met de landen uit de regio om het te hebben over een betere samenwerking op het vlak van olie-infrastructuur. Dat moet voorkomen dat ze zonder olie komen te zitten als de import vanuit Rusland wordt stopgezet. EU-landen moeten in dat geval andere bronnen aanspreken en elkaar helpen.

Bij de Commissie is dinsdag te horen dat het video-overleg in ieder geval nog niet meteen plaatsvindt. Het is ook nog niet duidelijk welke landen er allemaal aan zullen deelnemen. Woensdag staat een nieuwe vergadering van de ambassadeurs van de EU-lidstaten gepland, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat zij dan een doorbraak zullen bereiken over het sanctiepakket.

De Franse staatssecretaris voor Europese Zaken Clément Beaune heeft er alleszins vertrouwen in dat een akkoord over de sancties nog deze week wordt bereikt. Lukt dat niet, dan komt het dossier volgende week maandag op de tafel van de ministers van Buitenlandse Zaken terecht, die dan in Brussel bijeenkomen voor hun maandelijks overleg.