Rusland raakt door zijn precisiewapens heen – en dat is slecht nieuws voor Oekraïne

De invasie van Oekraïne had dé oorlog moeten worden waarin het Russische leger kon laten zien dat het net zo hightech is als de Amerikanen. Het werd een deceptie voor Moskou. Al na 76 dagen strijd raakt de bodem in zicht van Ruslands gereedschapskist met precisiewapens, wapens die met gps of laser naar hun doel worden geleid.

Het is de zoveelste aanwijzing dat de Russische krijgsmacht niet zo formidabel en afschrikwekkend is als decennialang werd gedacht in het Westen. Na weken van berichten dat aan Russische zijde een tekort aan precisiewapens dreigde, bevestigden het Pentagon en het Britse ministerie van Defensie maandag dat het Russische arsenaal inderdaad flink is uitgedund.

“Ruslands voorraad aan precisiewapens is waarschijnlijk zwaar uitgeput”, aldus de Britten op basis van informatie van hun inlichtingendiensten. “De invasie van Oekraïne heeft tekortkomingen aan het licht gebracht over Ruslands vermogen om op grote schaal precisieaanvallen uit te voeren.”

“Wat wij zien, is dat ze heel wat van hun precisiewapens hebben afgevuurd”, aldus een hoge Pentagon-functionaris over onder andere de Kalibr-kruisraketten. “Ze hebben problemen met hun voorraad en met het vervangen van de precisiewapens.” Volgens de VS wordt dit laatste onder andere veroorzaakt door de sancties tegen Rusland. De Russen kunnen hierdoor niet meer aan belangrijke elektronische onderdelen komen.

VS verrast

“De sancties hebben een effect op de Russische defensie-industrie en haar vermogen om de hoeveelheid precisiewapens aan te vullen”, aldus de Amerikaanse militaire functionaris. Hoeveel kruisraketten, geleide bommen en raketten en andere hightechwapens Rusland had voorafgaand aan de invasie van Oekraïne, is niet bekend.

Tot een week geleden, hadden de Russen volgens het Pentagon 2.125 hightechwapens afgevuurd. De huidige problemen met de voorraad laten zien dat ze niet aanzienlijk veel meer in huis hebben.

Deze kleine Russische voorraad moet ook de VS hebben verrast. De Amerikanen hebben veel meer ervaring met de inzet van precisiewapens. Ter vergelijking: in minder dan een maand schoten de Amerikanen tijdens de Irak-invasie van 2003 alleen al zo’n 800 Tomahawk-kruisraketten af. Daarnaast werden duizenden andere precisiewapens gebruikt zonder dat de bodem van de Amerikaanse voorraad in zicht kwam.

Rusland probeert al twintig jaar de grote voorsprong van de VS op het gebied van moderne, trefzekere wapens in te halen met een ingrijpende modernisering van zijn strijdkrachten. Een hoogtepunt voor Moskou was de interventie in Syrië, toen de Russen in 2015 voor het eerst kruisraketten gebruikten in een oorlog. Dat moment kwam bijna een kwart eeuw nadat de Amerikanen voor de eerste keer, in Irak, hun Tomahawks hadden afgevuurd.

Marioepol

Het dreigende Russische tekort aan precisiewapens voorspelt niet veel goeds voor de Oekraïners, in het bijzonder voor de bevolking. Meer dan nu al het geval is, zo verwacht het Westen, zal Moskou zijn toevlucht gaan zoeken tot ‘domme bommen’: gewone, ouderwetse bommen die tijdens de Tweede Wereldoorlog op grote schaal werden afgeworpen. In Marioepol, waar de Oekraïners nog stand houden in de Azovstal-fabriek, gebeurt dit al.

“Ze blijven Marioepol raken met een hoop domme bommen”, aldus het Pentagon. “Nu het conflict langer duurt dan de Russen hadden verwacht, zijn ze gedwongen gemakkelijk beschikbare maar verouderde munitie te gebruiken. Die is minder betrouwbaar, minder nauwkeurig en gemakkelijker te onderscheppen”, aldus het Britse ministerie van Defensie.

“Ook de luchtmacht is teruggevallen op het afwerpen van onnauwkeurige, ‘domme’ munitie op stedelijke gebieden”, benadrukte de Britse minister van Defensie Ben Wallace, doelend op de praktijken van de Russische artillerie om steden en dorpen lukraak te bestoken.

Syrië-scenario

Een herhaling dreigt van de Russische luchtaanvallen in Syrië, waar de Russen de rebellen in de steden bombardeerden met voornamelijk gewone bommen. Hoe langer de oorlog duurt, hoe groter de kans op enorme verwoestingen en veel burgerdoden in met name het oosten van Oekraïne, waar de Russen proberen de Donbas in te nemen. 

“Je gaat veel meer steden krijgen die eruit zien als Marioepol”, voorspelde Dara Masicott, deskundig op het gebied van het Russische leger en verbonden aan de Amerikaanse denktank Rand, in een gesprek met de Moscow Times. 

Als de Russen het voorbeeld van de Amerikanen hadden gevolgd en hun ouderwetse bommen hadden omgebouwd tot precisiewapens, dan was dit niet nodig geweest. Na de Golfoorlog van 1991 in Irak, toen het overgrote deel van de Amerikaanse munitie bestond uit gewone bommen, besloten de VS van deze munitie hightechwapens te maken.

De bommen werden voorzien van een nieuw ‘omhulsel’, inclusief een staartvin en elektronica, dat ervoor zorgde dat de bom met gps naar zijn doel kan worden geleid. Voor iets meer dan 20 duizend euro werd zo van een gewone bom een precisiewapen gemaakt. Het is een veel goedkopere oplossing dan de aanschaf van een Tomahawk-kruisraket, een wapen dat ruim 1,5 miljoen euro per stuk kost. Fabrikant Boeing heeft tot nu toe 430 duizend van deze ‘omhulsels’ (Joint Direct Attack Munition) verkocht, de meeste aan het Amerikaanse leger.