Federaal procureur Van Leeuw: "Door personeelstekort moeten we soms zware misdaad laten liggen"

De top van de politie en het gerecht trok gisteren met schokkende foto's uit gerechtelijke dossiers naar het federaal parlement. Foto's van een afgehakte voet of hoofd, bij een toegetakeld lichaam. Die moesten de parlementsleden een beeld geven van het materiaal dat speurders binnenkrijgen, maar dat ze nu niet altijd kunnen onderzoeken omdat ze er geen tijd voor hebben. Serieuze dossiers dus. 

"Soms zeggen beelden meer dan cijfers", zegt federaal procureur Frédéric Van Leeuw daarover in "De ochtend" op Radio 1. "Daarom hadden we gezamenlijk beslist om die foto's te tonen, zodat de politieke wereld de ernst zou beseffen van de zaken waarmee wij bezig zijn."

De situatie is schrijnend, klinkt het. Normaal gezien krijgen dossiers voorrang als er levens in gevaar dreigen te komen, maar dat is niet meer altijd mogelijk. "We moeten keuzes maken, ik moet dossiers laten vallen. In Brussel heb ik bijvoorbeeld niet de middelen om te investeren in een dossier van wapenhandel", zegt Van Leeuw. 

Vooral sinds de zaak-Sky ECC is losgebarsten, is het werk voor de speurders enorm toegenomen. Het gerecht kon binnendringen in versleutelde Sky ECC-telefoons en miljoenen berichten meelezen van criminele bendes. Dat leverde honderden nieuwe dossiers op, onder andere rond zware misdaad in het drugsmilieu. Maar al die nieuwe dossiers moeten onderzocht worden, terwijl ze het de laatste jaren met minder speurders moeten doen. 

"Sky ECC is een absolute game changer. We hebben een enorme hoeveelheid aan bewijzen, een miljard gegevens aan communicatie. In een jaar tijd zijn daar 1.000 voltijdse krachten mee beziggeweest op een totaal van 2.000 speurders bij de federale gerechtelijke politie. Dat is een fameuze investering. Maar er zijn ook andere dossiers die we moeten blijven aanpakken, zoals mensenhandel of financiële criminaliteit, en dan moeten we dus keuzes maken en soms dossiers laten liggen."

Maar volgens Van Leeuw is er meer aan de hand. Zo is de werking hervormd in 2014 en lijkt die niet meer aangepast aan de huidige noden. "Sinds 2014 is er geen centrale dienst meer die een beeld van criminaliteit kan geven, die bepaalde fenomenen in kaart brengt. Het gaat dan bijvoorbeeld over de invloed van motorbendes op ons grondgebied of de problematiek van drugs of corruptie", zegt hij. "Als we dat beeld niet hebben, riskeren we verkeerde keuzes te maken voor het beleid dat we voeren."

Volgens Van Leeuw is het kader van de federale gerechtelijke politie ook niet geëvolueerd sinds die hervorming. Maar intussen is de bevolking wel gestegen en zijn er andere criminele fenomenen, die een andere aanpak vragen, bijvoorbeeld meer technische vaardigheden die vroeger minder nodig waren.

Minister van Justitie Van Quickenborne (Open VLD) en minister van Binnenlandse Zaken Verlinden (CD&V) hebben wel al investeringen aangekondigd, maar volgens de top van politie en gerecht is er meer nodig. Van Leeuw: "Je kan op dit probleem niet antwoorden met simpele boekhouding. 95 nieuwe speurders vervangen geen 90 ervaren speurders. Er is meer nodig." 

Zo willen ze dat de de job aantrekkelijker gemaakt wordt, bijvoorbeeld met betere promotiemogelijkheden. En ze vragen een budget van 35 à 55 miljoen euro per jaar voor de federale gerechtelijke politie. "Op een budget van een miljard voor de federale politie, vragen we eigenlijk niet veel," besluit Van Leeuw.

Minister Verlinden beseft dat er meer nodig is: "Ik kan de historische onderfinanciering niet in anderhalf jaar rechtzetten, maar we hebben de kentering ingezet. We investeren 350 miljoen euro extra in de politie. We recruteren meer, in het bijzonder gespecialiseerde profielen voor de federale gerechtelijke politie. En op die manier pakken we de georganiseerde misdaad aan."