Kardinaal Zen en 3 anderen opgepakt in Hongkong: "Zen is al langer een doorn in het oog van China"

Joseph Zen, een 90-jarige kardinaal, werd samen met zangeres Denise Ho, advocate Margaret Ng en academicus Hui Po-keung opgepakt in Hongkong. De 4 pro-democratische figuren worden verdacht van samenzwering met het buitenland om de nationale veiligheid in gevaar te brengen, zo meldt het bureau van de commissaris, dat het ministerie van Buitenlandse Zaken van China in Hongkong vertegenwoordigt. Volgens de overheid hebben ze dus de zeer strenge nationale veiligheidswet uit 2020 overtreden. 

De vier maakten deel uit van het 612 Humanitarian Relief Fund, dat de verdediging van activisten die waren gearresteerd tijdens de grote pro-democratische protesten die begonnen in 2019, hielp te financieren. Het steunfonds deed vorig jaar de boeken toe nadat de nationale veiligheidspolitie toegang had geëist tot informatie over de donoren en begunstigden. 

Kardinaal Zen was bestuurder van het fonds en heeft zich altijd openlijk gekant tegen Communistisch China. "Hij is al langer een doorn in het oog van de regering", aldus Luc Vermaercke, hoofdredacteur van Kerk en Leven, in "De wereld vandaag" op Radio 1. Naast zijn tegenstrijdige houding ten opzichte van China heeft hij eigenlijk ook een moeilijke verhouding met het Vaticaan zelf. 

Religies zijn altijd zwaar onderdrukt geweest sinds China een communistisch beleid begon in 1949. Gelovigen werden decennialang gearresteerd en vervolgd. "Het Vaticaan sloot in 2018 en 2020 een akkoord met de Chinese overheid waarbij China de Katholieke Kerk erkent en de paus er bisschoppen mag benoemen op voorwaarde dat die aanstellingen gebeuren in dialoog met de overheid. Zen heeft zich altijd verzet tegen dat akkoord." Dit najaar moet het akkoord opnieuw worden onderhandeld.

Het Vaticaan zegt dat het "de ontwikkelingen met grote aandacht volgt". Vermaecke schat in dat het Vaticaan waarschijnlijk voor de voorzichtige en diplomatieke weg zal kiezen in plaats van voor harde kritiek en protest. "De Kerk wordt niet direct aangepakt. Het gaat eerder om een dissidente figuur in de ogen van China, die eigenlijk ook wat dissident is voor het Vaticaan."

De katholieke gemeenschap in Hongkong, waar Zen is begonnen als bisschop, heeft wel duidelijk haar ongenoegen geuit over de arrestatie. De Verenigde Staten hebben Peking al opgeroepen om "een einde te maken aan de aanvallen op de mensen die Hongkong verdedigen". Ook de Canadese minister van Buitenlandse Zaken en Joseph Borrell van de EU hebben hun bezorgdheid geuit.