Direct naar artikelinhoud
NieuwsGeopolitiek

Turkse president Erdogan dreigt NAVO-toetreding van Zweden en Finland te blokkeren

Turks president Recep Tayyip Erdogan.Beeld AFP

De Turkse president Erdogan zinspeelt op een Turks ‘nee’ tegen toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO. Mogelijk gebruikt hij de Koerdische PKK als wisselgeld.

Turkije is “geen voorstander” van toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft dat vrijdag gezegd tegen verslaggevers. Als reden gaf hij dat beide landen onderdak bieden aan terroristische organisaties, zoals de Koerdische PKK en de extreemlinkse DHKP-C.

Als Turkije dwarsligt, kunnen Finland en Zweden geen lid worden van het Atlantische bondgenootschap. Alle dertig lidstaten hebben vetorecht. Erdogan ging echter niet zo ver dat hij al aankondigde de toetreding van de twee Scandinavische landen hoe dan ook te zullen tegenhouden.

Zijn verwijzing naar de PKK en de DHKP-C wekt de indruk dat hij het debat over uitbreiding van de NAVO wil aangrijpen om van Zweden en Finland concessies te eisen. De Turkse regering is vooral gebeten op de activiteit in Zweden van personen en groepen die banden hebben met de PKK.

Erdogan zei ook de “vergissing” uit 1980 niet te willen herhalen, toen Turkije instemde met de terugkeer van Griekenland in de militaire structuur van de NAVO na zes jaar van slapend lidmaatschap vanwege het conflict om Cyprus. Volgens hem hadden de Grieken daarvan misbruik gemaakt door zich tegen Turkije te keren.

EU-terreurlijst

Zweden telt ongeveer 85.000 inwoners van Turks-Koerdische komaf. Velen van hen zijn politieke vluchtelingen, die Turkije verlieten vanwege de harde onderdrukking van het Koerdische militantisme, vooral in de jaren negentig. Een substantieel deel van hen heeft wellicht enige vorm van sympathie voor het gedachtegoed van de KCK, de Koerdische koepelorganisatie waartoe ook de PKK behoort. In de ogen van de Turkse regering is ook de KCK terroristisch.

De PKK staat op de EU-lijst van terroristische organisaties en geldt dus ook in Zweden als zodanig. Maar Koerdische organisaties uit de KCK-hoek hebben een ruime mate van vrijheid voor hun activiteiten, vaak onder ‘culturele’ vlag.

In november vorig jaar werd in Stockholm en enkele andere Zweedse steden door Koerden gevierd dat 43 jaar eerder de PKK werd opgericht. Honderden mensen bezochten de bijeenkomst in de hoofdstad onder de leus ‘Maak een eind aan bezetting en fascisme, het is tijd om de vrijheid te herwinnen’.

‘Miljoenen aanhangers’

KCK-bestuurslid Zübeyir Aydar zei daar dat de PKK nog altijd miljoenen aanhangers heeft. Daniel Riazat, parlementslid voor de Linkse Partij, zei te hopen dat PKK-boegbeeld Abdullah Öcalan spoedig op vrije voeten komt. Öcalan zit al 23 jaar gevangen op een eilandje voor de Turkse kust. Riazat maakte een vergelijking met Nelson Mandela.

In de Oekraïne-oorlog neemt Turkije een middenpositie in. Het probeert te bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne. Met beide landen willen de Turken, zo zeggen ze, goede betrekkingen blijven onderhouden. De Turkse regering veroordeelt de Russische invasie, heeft het luchtruim gesloten voor Russische vliegtuigen en laat geen Russische marineschepen toe tot de Bosporus. Turkije heeft zich echter niet aangesloten bij de economische sancties tegen Rusland.