Finland kondigt aan dat het lidmaatschap bij NAVO aanvraagt, ook regeringspartij van Zweedse premier is nu voorstander van toetreding

Het parlement van Finland moet nog wel instemmen met het voorstel van de regering om het lidmaatschap van de NAVO aan te vragen. Het is vrijwel zeker dat een meerderheid van de volksvertegenwoordiging maandag akkoord gaat. Zaterdag maakte Marin al bekend dat haar sociaaldemocratische regeringspartij voorstander is van toetreding tot de NAVO. De Finse minister Pekka Haavisto van Buitenlandse Zaken zei tegen de Zweedse krant Aftonbladet dat Helsinki het lidmaatschap van het westerse bondgenootschap vermoedelijk woensdag aanvraagt.

In buurland Zweden was de sociaaldemocratische regeringspartij van premier Magdalena Andersson lange tijd tegen lidmaatschap van de NAVO, maar dat is nu veranderd. De sociaaldemocraten stelden dat Zweden onpartijdig zou moeten blijven bij gewapende conflicten. Zweden is al ruim tweehonderd jaar neutraal. Nu de sociaaldemocraten hun kar keren, is er een meerderheid in het Zweedse parlement voor toetreding tot het militaire bondgenootschap. Dat zal morgen debatteren over het NAVO-lidmaatschap.

Premier Andersson zei dat de veiligheid van het land het best wordt gewaarborgd onder de NAVO-paraplu. Die garandeert steun van de andere leden bij een aanval en dat is volgens de regeringsleider wat Zweden nu nodig heeft. Een gelijktijdige aanvraag met Finland is het beste, denkt ze. De weg daarvoor is vrij als de parlementen groen licht hebben gegeven. 

Ook Finland was lange tijd tegen toetreding tot de NAVO, maar door de agressie van het grote buurland is daar -net als in Zweden - snel verandering in gekomen, ook onder de bevolking. Volgens de laatste peilingen is het percentage Finnen dat zich bij het bondgenootschap wil aansluiten gestegen tot meer dan drie vierde, het drievoudige van het niveau vóór de oorlog in Oekraïne. 

Finland deelt met Rusland een grens van zo’n 1.300 kilometer. Het land gaat ervan uit dat NAVO-landen al bescherming bieden voordat het lidmaatschap officieel rond is, aangezien Rusland die stap “absoluut” ziet als een bedreiging en heeft gewaarschuwd voor militaire en politieke gevolgen. NAVO-baas Jens Stoltenberg overweegt alvast om troepen naar de regio te sturen. De Russische export van elektriciteit is dit weekend stopgezet.

De minderheidsregering in Zweden stuurde al militair materieel naar Oekraïne, waaronder 5.000 antitankwapens, helmen, uitrusting en veldrantsoenen. Stockholm brak daarmee met het beleid geen wapens te sturen naar landen die in oorlog zijn verwikkeld.

De Zweedse regeringsleider vroeg ook om een formele bevestiging van de veiligheidsgaranties die onder meer de Amerikanen en Britten hebben gegeven voor de periode dat het lidmaatschap nog geen feit is. Als dat eenmaal het geval is, moet Zweden door kunnen gaan met zijn rol in het bevorderen van nucleaire ontwapening, aldus Andersson.

Turkije had zich vijandig uitgelaten over het lidmaatschap van beide landen. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu prees na een gesprek met zijn Finse en Zweedse collega op een NAVO-bijeenkomst in Berlijn wel Finlands “verzoenende en respectvolle” houding, maar de Zweedse minister Ann Linde liet zich volgens hem “helaas provocerend” uit. NAVO-topman Jens Stoltenberg denkt dat er een oplossing wordt gevonden en de Turkse bezwaren niet voor vertraging zullen zorgen. Ook de Amerikaanse minister Antony Blinken sprak de verwachting uit dat de dertig NAVO-landen het eens zullen worden over de kwestie.

Jens Stoltenberg gelooft ook dat Oekraïne de oorlog kan winnen. “De oorlog verloopt niet zoals Rusland gepland had. Hun grote offensief in de Donbas is vastgelopen en strategische doelstellingen werden niet bereikt. Kiev kan de oorlog winnen”, klonk het.

Finland en Zweden op drempel van de NAVO. Hoe zal Poetin reageren? “Dit is hét moment” (+)

Finse hoofdstad Helsinki is al lang klaar voor Russische aanval: alle inwoners kunnen schuilen in deze stad onder de stad (+)