Meerdere bussen evacueren gewonde soldaten uit Azovstal-fabriek, commandant wil “levens redden”
Bij Russische bombardementen op de oostelijke Oekraïense stad Severodonetsk zijn zeker tien burgers om het leven gekomen. Turkije ziet een NAVO-toetreding van Zweden en Finland niet zitten en zal het lidmaatschap dan ook niet goedkeuren. Herlees hier de ontwikkelingen van maandag 16 mei.
• De Finse regering heeft besloten het lidmaatschap van de NAVO aan te vragen. Dat hebben president Sauli Niinistö en premier Sanna Marin zondag bekendgemaakt. “Dit is een historische dag. Een nieuw tijdperk breekt aan”, zei Niinistö.
• Ook buurland Zweden lijkt nu dezelfde kant op te gaan. De sociaaldemocratische regeringspartij in Zweden van premier Magdalena Andersson heeft zich uitgesproken voor lidmaatschap van de NAVO.
Lees alles over het conflict in Oekraïne in ons dossier.
Liveblog
Eerste soldaten geëvacueerd uit Azovstalfabriek in Marioepol
Na een wekenlange blokkade hebben meer dan 260 Oekraïense soldaten de Azovstalfabriek verlaten, het laatste bolwerk van het Oekraïense verzet in de strategische belangrijke havenstad Marioepol. Ze worden naar door Rusland bezet gebied gebracht worden. Via een gevangenenruil kunnen ze later terugkeren, zegt de Oekraïense legerstaf maandag op Facebook.
Volgens de Oekraïense viceminister van Defensie, Ganna Malyar, gaat het om 53 gewonden en 211 andere soldaten. De gewonden zouden naar Novoazovsk overgebracht zijn voor verzorging. De andere soldaten gingen naar Olenivka.
Vermoedelijk einde belegering Azovstal
De Oekraïense eenheid die zich verschanst onder de staalfabriek Azovstal in Marioepol volgt orders op om het leven van de troepen te redden. Dat meldt het Azov-regiment zelf op sociale media, zonder te verduidelijken welke acties ze precies ondernemen. De boodschap is echter een duidelijke aanwijzing dat de lange belegering van de staalfabriek er ten einde loopt.
Ooggetuigen meldden aan persagentschap Reuters dat een tiental bussen met Oekraïense militairen de fabriek hebben verlaten. Het is onduidelijk hoeveel militairen zich aan boord van de voertuigen bevonden. In de schuilkelders onder de fabriek zouden zich zo'n 600 militairen schuilhouden, onder wie een veertigtal zwaargewonden.
Enkele uren geleden deelde Rusland mee dat het had ingestemd met de evacuatie van gewonde Oekraïense soldaten naar een medische faciliteit in de door Rusland gecontroleerde stad Novoazovsk.
"Om levens te redden voert het hele garnizoen van Mariupol het goedgekeurde besluit van de legerleiding uit en hoopt op de steun van het Oekraïense volk", aldus het Azov-regiment in het bericht op sociale media.
Erdogan: "Turkije zal NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland niet goedkeuren"
Turkije ziet een NAVO-toetreding van Zweden en Finland niet zitten en zal het lidmaatschap dan ook niet goedkeuren, volgens president Erdogan. Dat meldt persbureau Reuters. De beslissing van Turkije maakt de toetreding van de twee landen tot het militaire bondgenootschap onmogelijk aangezien alle lidstaten groen licht moeten geven.
"De Zweedse en Finse delegaties mogen zich de moeite besparen om naar Turkije te komen", klinkt het. Eerder hadden de twee landen een bezoek aan Turkije aangekondigd om Erdogan te overtuigen. "We zullen een delegatie sturen om de dialoog met Turkije aan te gaan. We willen bekijken hoe we dit vraagstuk kunnen oplossen en waar het juist over gaat."
De secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, zei eerder vandaag nog dat hij verwacht dat zowel Zweden als Finland snel kan toetreden. Ondanks de bezwaren van Turkije dus.
"Alleen Hongarije blokkeert nog akkoord over zesde sanctiepakket"
De Europese ministers van Buitenlandse Zaken hebben vandaag zoals verwacht nog geen akkoord kunnen bereiken over het zesde sanctiepakket tegen Rusland, met een olie-embargo als belangrijkste element. Volgens de Oekraïense buitenlandminister Dmytro Kuleba, die aan de vergadering deelnam, houdt alleen Hongarije nog een akkoord tegen. De Nederlandse minister Wopke Hoekstra verwacht later deze week witte rook.
Het zijn de ambassadeurs van de 27 EU-landen die een akkoord over nieuwe sancties tegen Rusland wegens zijn inval in Oekraïne moeten afkloppen, maar de ministers geven politieke sturing aan het overleg. De meeste lidstaten gingen meteen akkoord met het voorstel van de Europese Commissie om een verbod op de import van Russische ruwe olie én geraffineerde producten in te voeren. Maar enkele landen die voor hun bevoorradingszekerheid vrezen - Hongarije in de eerste plaats, maar ook Slovakije, Tsjechië en Bulgarije - eisen uitstel en/of compensaties.
Na bijna twee weken van onderhandelen hebben de EU27 nog steeds geen consensus bereikt over de sancties. Ook de ministerraad leverde maandag geen akkoord op. "Er is maar één land dat het embargo blokkeert", verwees Kuleba bij zijn vertrek duidelijk naar Hongarije. "De EU moet beseffen dat haar reputatie en eenheid op het spel staan."
Op zijn afsluitende persconferentie bevestigde hoge vertegenwoordiger voor het Europees buitenlandbeleid Josep Borrell, die de vergadering voorzat, dat het zesde sanctiepakket nog niet goedgekeurd is. "Maar omdat we beseften dat het dossier nog niet rijp was, stond het ook niet formeel op de agenda." Borrell legde uit dat de discussie op technische en economische gronden gevoerd wordt, en niet op politieke. Alle lidstaten zijn het er met andere woorden over eens dat Europa af moet van zijn afhankelijkheid van Rusland op het vlak van energievoorziening.
Desondanks is Kuleba ervan overtuigd dat het importverbod er zal komen. "De vraag is alleen wanneer en welke prijs de EU daarvoor zal moeten betalen."
De Nederlandse minister Hoekstra betreurt dat er nog steeds geen akkoord is, maar denkt dat er later deze week wel witte rook komt. "Dat is mijn hoop en verwachting", zei hij.
Kuleba dringt intussen aan op een bijkomend, zevende sanctiepakket, om de druk op Rusland op te voeren en Oekraïne in staat te stellen de oorlog te winnen. Hoekstra heeft daar alvast oren naar en sluit niet uit dat ook de invoer van Russisch aardgas dan in het vizier komt.
Bulgaarse premier wil twee jaar wachten met olieboycot Rusland
De Bulgaarse premier Kiril Petkov wil twee jaar uitstel voor zijn land van een mogelijke boycot door de Europese Unie (EU) van Russische olie. Dat zei hij tijdens een persconferentie met zijn Nederlandse ambtgenoot Mark Rutte.
De Europese Commissie wil een boycot van olie uit Rusland. Daar overleggen de EU-lidstaten al een paar weken over. Een aantal landen dat erg afhankelijk is van Russische olie wil echter respijt. Tot dusver was onduidelijk hoe lang Bulgarije uitstel wilde. De grootste dwarsligger, Hongarije, is volgens bronnen bij de EU al twee jaar uitstel aangeboden.
Volgens Petkov heeft Bulgarije de extra tijd nodig om nieuwe infrastructuur aan te leggen. Er moet onder meer een belangrijke olieraffinaderij worden omgebouwd. Die kan op dit moment alleen Russische olie verwerken.
Bulgarije is het armste land van de Europese Unie en werd vorige maand al afgesloten van Russisch aardgas. De Bulgaren onderhouden van oudsher nauwe historische, culturele en religieuze banden met Rusland. Volgens een peiling is de waardering voor de Russische president Vladimir Poetin de afgelopen tijd wel gehalveerd.
Het land geeft geen wapensteun aan Oekraïne. De socialisten in de vierpartijencoalitie zijn daar op tegen. Wel konden ze het eens worden over technische assistentie. Oekraïense tanks kunnen dan gerepareerd worden in Bulgarije.
Petkov heeft de bestrijding van corruptie tot speerpunt van zijn regering gemaakt. Bulgarije komt uit onderzoek naar voren als een van de corruptste landen van de EU.
Zeker 10 doden door Russische aanval op stad Severodonetsk
Door Russische beschietingen van de Oost-Oekraïense stad Severodonetsk zijn volgens de lokale autoriteiten zeker tien burgers om het leven gekomen. Eerder had het stadsbestuur al gemeld dat door zware beschietingen branden waren uitgebroken in woonwijken.
De stad is vrijwel helemaal omsingeld door Russische troepen.
Severodonetsk ligt in een gebied dat de Russische invasietroepen en rebellerende pro-Russische Oekraïners willen veroveren op de Oekraïense strijdkrachten. In de stad is het bestuurscentrum van de regio Loehansk gevestigd sinds de regionale hoofdstad Loehansk in 2014 onder controle van de separatisten kwam.
In de aangrenzende regio Donetsk kwamen bij Russische aanvallen negen burgers om het leven, aldus de autoriteiten daar. Zes andere burgers raakten gewond.
Evacuatie gewonde Oekraïense strijders uit Azovstalfabriek begonnen, zegt Moskou
Volgens het Russische ministerie van Defensie is er een akkoord om de gewonde Oekraïense troepen uit de Azovstalfabriek in Marioepol te evacueren. Dat stelt het ministerie maandag, maar van Oekraïense kant is er echter nog geen melding gemaakt over een dergelijke overeenkomst.
Volgens het Russische ministerie heerst er momenteel een staakt-het-vuren zodat de gewonde Oekraïners naar een ziekenhuis in Novoazovsk gebracht kunnen worden. Die gemeente ligt ongeveer veertig kilometer verderop in het gebied van de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk, waar de strijd hevig woedt tussen Russische en Oekraïense troepen.
Volgens pro-Russische separatisten gaven maandagochtend de eerste Oekraïense troepen zich over. Ze zouden met witte vlaggen de staalfabriek hebben verlaten, maar volgens Oekraïne klopt dit niet. Bovendien heeft Kiev er altijd op gestaan dat de gewonden zouden worden overgebracht naar Oekraïens gecontroleerd gebied of naar een derde land.
Poetin: "NAVO-lidmaatschap Zweden en Finland geen bedreiging, maar Moskou zal reageren"
Het lidmaatschap van Finland en Zweden van de NAVO vormt op zich geen "bedreiging", maar Rusland zal reageren op militaire ontplooiingen. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin gezegd.
"Deze uitbreiding van de NAVO vormt geen onmiddellijke bedreiging (...) maar de ontplooiing van militaire infrastructuur op het grondgebied van deze landen zal uiteraard tot een reactie leiden", zei hij op een top van een regionaal militair bondgenootschap in het Kremlin.
Europese Commissie lanceert gratis telefoonnummer voor Oekraïense vluchtelingen
De Europese Commissie heeft een gratis telefoonnummer gelanceerd waarop Oekraïense vluchtelingen terechtkunnen met specifieke vragen over hun reis naar of verblijf in de Europese Unie. Het nummer 0080067891011 kan gecontacteerd worden in het Oekraïens, het Russisch en elke officiële EU-taal.
Via het contactcenter Europa Direct beantwoordt de Commissie al sinds einde maart schriftelijk vragen in het Oekraïens en het Russisch. Deze service wordt nu uitgebreid naar een telefoonlijn. Het doel is mensen te helpen die Oekraïne ontvlucht zijn met antwoorden op de meest uiteenlopende praktische vragen, van de voorwaarden om Europa binnen te mogen tot de toegang tot het onderwijs, de arbeidsmarkt en de gezondheidszorg.
Van in de EU kan het nummer 0080067891011 gratis gecontacteerd worden, van buiten de EU is het nummer +32222999696 bereikbaar tegen het standaardtarief. In beide gevallen worden oproepen beantwoord van 9 uur 's ochtend tot 18 uur 's avonds.
Op de website van Europa Direct kan ook een aanvraag ingediend worden om gratis te worden teruggebeld.
Kiev zegt controle te hebben over grensregio nabij Charkiv
De Oekraïense troepen hebben nabij Charkiv de Russen teruggedrongen en hebben de controle overgenomen over een deel van de grensregio. Dat meldt Kiev maandag.
Een bataljon van het Oekraïense leger "heeft de Russen verdreven en is opgetrokken naar de grens", aldus het ministerie van Defensie in een Facebook-bericht. In een video zijn gewapende soldaten te zien, voor een blauw-geel gekleurde grenspaal, en met een drietand, het wapen van Oekraïne.
"We zijn trots op onze soldaten die het grensbord hebben hersteld", aldus Oleh Synjehoebov, gouverneur van Charkiv. "Wij danken allen die, met gevaar voor eigen leven, Oekraïne bevrijden van de Russische indringers", schreef de gouverneur van de regio Charkiv, Oleg Sinegoubov, op Telegram.
Nog volgens de Oekraïense autoriteiten zijn de voorbije 24 uur vier mensen omgekomen bij Russische beschietingen, van wie twee omkwamen in een ziekenhuis in Severodonetsk, in de regio Loehansk, en twee in Mykolajiv, in het zuiden.
"Zweden en Finland moeten zich geen illusies maken"
De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Sergej Ryabkov, heeft gewaarschuwd voor de gevolgen van de toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO. Dat meldt het Russische persagentschap RIA. "Ze moeten zich geen illusies maken dat we dit zomaar zullen aanvaarden. Ook Brussel, Washington en andere NAVO-hoofdsteden niet", klinkt het.
Ryabkov noemde de toetreding van de twee Scandinavische landen tot de militaire alliantie een "ernstige vergissing, met verstrekkende gevolgen."
"De militaire dreiging zal toenemen, en de voorspelbaarheid in het gebied zal afnemen. Het is zonde dat het gezond verstand wordt opgeofferd voor een of andere spookvoorspelling over wat er in deze situatie moet worden gedaan", voegt hij daaraan toe.
Het Finse en het Zweedse parlement buigen zich vandaag elk over de NAVO-kandidatuur van hun land. In beide parlementen is een overgrote meerderheid voorstander van de kandidatuur.
Zelensky wil ook in Afrika en Azië om steun vragen
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil ook in Afrika en Azië meer steun vragen in de oorlog met Rusland. Hij zal daarvoor de parlementen in andere landen toespreken, zei Zelensky, in zijn dagelijkse videoboodschap. De voorbije maanden had Zelensky onder meer parlementen in Europa via een videoverbinding om steun gevraagd. Ook zal hij binnen een week het Wereld Economisch Forum toespreken in Davis, waar onder meer zal gesproken worden over de heropbouw na de oorlog.
Een van de doelen is het versterken van de sancties tegen Rusland, zei Zelensky. "De bezetter moet de stijgende prijs van de oorlog blijvend voelen." Een olie-embargo tegen Rusland is een prioriteit. "Hoezeer Moskou ook probeert om deze beslissing te verhinderen, de tijd van de Europese afhankelijkheid van Russische energiebronnen is voorbij. En dat zal ook niet veranderen", zei Zelensky.
Zweeds en Fins parlement buigen zich over NAVO-lidmaatschap
Het Finse en het Zweedse parlement buigen zich over toetreding tot de NAVO. De verwachting is dat de volksvertegenwoordiging in zowel Helsinki als Stockholm groen licht geeft voor het versturen van de aanvraag om lid te worden van de westerse militaire alliantie.
Beide Noord-Europese landen waren lange tijd neutraal, maar sinds de Russische aanval op Oekraïne is onder politici en inwoners de steun voor aansluiting bij de NAVO pijlsnel gegroeid. De Finse regering besloot zondag al officieel lid te willen worden, in het vertrouwen dat het parlement daarmee instemt. In Zweden spraken de sociaaldemocraten van premier Magdalena Andersson zich positief uit over de lidmaatschapsaanvraag. Daarmee is ook in het Zweedse parlement een ruime meerderheid voor toetreding.
De verwachting is dat beide landen de aanvraag later deze week indienen. Ondanks bezwaren van NAVO-lid Turkije verwacht topman Jens Stoltenberg van het bondgenootschap dat ze snel en soepel kunnen toetreden. Daar gaan nog wel een aantal maanden overheen. Voor de tussenliggende periode bieden NAVO-landen veiligheidsgaranties aan Finland en Zweden, voor het geval Rusland zich agressief opstelt.
Europese Commissie laat gevolgen oorlog voor economie zien
De Europese Commissie maakt vandaag nieuwe prognoses voor de economie van de eurozone bekend. Daarin zal het dagelijks bestuur van de Europese Unie aangeven wat voor gevolgen de oorlog in Oekraïne en de hoge inflatie hebben op de groei van de economie, maar ook voor de inflatie.
De commissie stelde de verwachte groei in de negentien eurolanden in februari al naar beneden bij tot 4 procent dit jaar. Drie maanden daarvoor ging het dagelijks EU-bestuur nog uit van 4,3 procent groei in de eurozone. De vertraging werd toegeschreven aan "tegenwind" vanwege nieuwe coronabeperkingen begin dit jaar, hoge energieprijzen en oplopende inflatie, en blijvende problemen in de toeleveringsketens.
De oorlog in Oekraïne begon pas na de vorige bijstelling en leidde onder meer tot veel hogere olie- en gasprijzen. Daardoor stijgt de inflatie, maar neemt ook de bereidheid van consumenten om uitgaven te doen af. Dat kan op zijn beurt leiden tot minder groei van de economie. Ook de inspanningen om versneld van Russisch gas en olie af te stappen hebben vermoedelijk gevolgen voor de economische groei.
Oekraïense troepen bereiken vanuit Charkiv de Russische grens
Oekraïne zegt dat troepen tijdens hun tegenoffensief bij de Oost-Oekraïense stad Charkiv de grens met Rusland hebben bereikt. Het Oekraïense ministerie van Defensie heeft in de nacht van zondag op maandag een video vrijgegeven waarop een tiental soldaten is te zien bij een grenspost. De manschappen zouden onderdeel uitmaken van een vrijwilligersbrigade uit Charkiv.
Het Oekraïense leger heeft de afgelopen dagen al gemeld dat Russische troepen bij Charkiv geleidelijk worden teruggedrongen. Burgemeester Ihor Terekhov van Charkiv zei zaterdag tegen de BBC dat het Oekraïense leger de Russen uit de stad heeft verdreven.
Charkiv is de op een na grootste stad van Oekraïne. In de miljoenenstad is sinds het begin van de oorlog in februari hevig gevochten. Het is onbekend hoeveel burgers en militairen daarbij om het leven zijn gekomen.
Rusland heeft zijn troepen in Noord-Oekraïne al teruggetrokken nadat het niet lukte om door te stoten naar de hoofdstad Kiev. De Russen concentreren zich momenteel op de oostelijke Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk, waar pro-Russische separatisten sinds 2014 enkele gebieden met hulp van Moskou in handen hebben.
Gisteren iets gemist? Lees hier het liveblog van zondag 15 mei terug.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
-
PREMIUM
Nederlander verdacht van misbruik van zijn twee eigen kinderen en Belgische stiefzoon, ook zijn vrouw deed mee
Hij zou eerst jaren zijn eigen zoon en dochter misbruikt hebben, bij haar al vanaf het moment dat zij een jaar of vier was. Toen een 55-jarige man uit het Nederlandse Rijen een relatie kreeg met een Belgische vrouw, werd ook háár zoon bij de seks betrokken. Of, zoals zijn advocaat het verwoordde na lezing van de verklaringen: “Ze deden het eigenlijk allemaal met elkaar.” Dat meldt het AD.Rijen -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
Bij velen onder ons kriebelt het al om deugddoende tochten te maken in het groen. Ben je nog geen volleerd wandelfanaat, maar wil je graag de draad oppikken? Trek dan een instapmodel wandelschoenen aan je voeten. HLN Shop gaat na met welk schoeisel je als beginnend wandelaar - figuurlijk dan - over rozen loopt. -
-
PREMIUM69
BEREKEND. Zoveel heeft de oorlog in Oekraïne al gekost: “Dit neemt epische proporties aan”
-
Gouden horloge van “rijkste man op Titanic” geveild voor bijna 1,4 miljoen euro
Een gouden horloge die zou toebehoren aan de rijkste passagier van de Titanic is in Engeland onder de hamer gegaan voor omgerekend 1,38 miljoen euro. Dat is een record voor memorabilia van het schip, dat in 1912 zonk. -
27
Oekraïne zal aanvallen diep in Rusland opdrijven, zegt Britse stafchef
Na maanden van onzekerheid over de westerse strategie in Oekraïne heeft de Britse stafchef zich optimistisch uitgelaten over de kansen van het Oekraïense leger. Admiraal Tony Radakin zei dat de nieuwe militaire hulp én de langeafstandsraketten Kiev zullen helpen om de “moeilijke” strijd tegen Moskou anders te gaan voeren. Oekraïne gaat de aanvallen diep in Rusland nog opdrijven, zo stelde de Britse stafchef in een interview met de ‘Financial Times’. -
Paus bezoekt voor eerste reis in maanden Venetiaanse gevangenis
-
TERUGLEZEN OEKRAÏNE. Zelensky vraagt na nachtelijke aanvallen opnieuw meer wapens en luchtafweer
-
Louvre overweegt Mona Lisa in aparte zaal tentoon te stellen
Het Louvre overweegt om de Mona Lisa van Leonardo da Vinci in een aparte zaal tentoon te stellen. Dat maakte voorzitster Laurence Des Cars bekend tijdens een uitzending van de publieke omroep France Inter. -
POLITIEK98
België stuurt dit jaar dan toch nog F-16’s naar Oekraïne
Ons land zal nog voor het einde van dit jaar twee à vier F-16-gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne sturen. Dat heeft het federale kernkabinet vandaag beslist en wordt aan onze redactie bevestigd. België zou aanvankelijk pas vanaf 2025 straaljagers sturen, maar de liberalen bleven aandringen op een snellere levering. De kritieke situatie aan de frontlinie en de smeekbedes van de Oekraïense president Zelensky verhoogden de druk. -
VS: aanwijzingen dat China Amerikaanse verkiezingen wil beïnvloeden