België gaat mogelijk opnieuw Belgische vrouwen en kinderen terughalen uit gevangenkamp voor IS-strijders in Syrië
België gaat mogelijk opnieuw Belgische vrouwen en kinderen van IS-strijders terughalen uit een gevangenkamp voor IS-strijders in Syrië. Dat schrijft de krant Het Laatste Nieuws en is bevestigd aan VRT NWS. Een consulaire missie is net terug uit Syrië waar ze Belgische kinderen en hun moeders bezochten.
Een Belgisch team is in Syrië gaan praten met vrouwen die vanuit het kamp aangegeven hebben dat ze de Belgische nationaliteit hebben. Maar voor ze naar hier gerepatrieerd kunnen worden, moeten er tal van gegevens gecontroleerd worden en moeten de vrouwen ook akkoord gaan met een aantal voorwaarden. Het staat niet vast om hoeveel kandidaten het gaat en of ze ook daadwerkelijk naar hier zullen komen.
Er zijn al eerder vrouwen en kinderen van IS-strijders teruggebracht naar België. Eerst zes weeskinderen, een jaar later ook zes moeders en tien kinderen. De meeste kinderen zijn ondergebracht bij familie, anderen in een leefgroep, de zes moeders zijn berecht. Twee ervan zitten nog in de gevangenis, twee zijn voorlopig vrij en twee hebben hun straf uitgezeten.
OCAD, het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse, volgt de reïntegratie van de moeders nauwgezet. Dat gaat dan vooral over veiligheid. Maar er is ook een aanklampende opvolging op lokaal niveau. Dat gebeurt door een lokale veiligheidscel met onder meer een lokale information officer, een sociaal werker van het OCMW, psychologen en anderen die moeders en kinderen begeleiden en in het oog houden.
Inge Vrancken geeft meer duiding in Het Journaal:
Hoe zijn de IS-vrouwen en hun kinderen in die kampen beland?
De meeste van die Belgische -en andere westerse- vrouwen zijn na 2014 vrijwillig naar "het kalifaat" van terreurgroep IS in Syrië en Irak getrokken op vraag van IS-terreurleider al-Baghdadi. Hun kinderen komen meestal uit huwelijken met IS-strijders. Na de val van IS belandden die vrouwen en kinderen in grote gevangenenkampen. Een aantal landen wil hen terughalen, maar dat stuit vaak op groot verzet in de publieke opinie.
In politieke kringen worden voorlopig niet veel details vrijgegeven. Op het kabinet van premier Alexander De Croo (Open VLD) valt te horen dat er een consulaire missie heeft plaatsgevonden, zonder dat er concreet al iets beslist is. "Het onderzoek kan nog maanden duren. Zoals steeds staat de nationale veiligheid van ons land voorop", benadrukt het kabinet.
"Voor een stuk gebeurt dit om humanitaire redenen", legt VRT NWS-journalist Inge Vrancken uit. "Er zijn een aantal kinderen die gewond zijn, de omstandigheden zijn er erbarmelijk. De redenering is dat kinderen niet gestraft mogen worden voor de beslissingen van hun ouders. We hebben als land de verantwoordelijkheid om voor de kinderen te zorgen."
"Er is ook een belangrijk veiligheidsaspect. Als je mensen daar laat zitten, loop je het risico dat die vrouwen en kinderen opnieuw onder controle van IS komen. De veiligheidsdiensten hier willen dat vermijden. De meeste vrouwen zijn bij verstek veroordeeld. Als zij landen worden ze onmiddellijk opgepakt, opgesloten en verder opgevolgd."
Gerrit Loots: "Sommige moeders zeggen dat ze bang zijn van hun eigen kind"
VUB-professor Gerrit Loots, die betrokken is bij de missies, bevestigt dat er nog 10 vrouwen en 21 kinderen in de gevangenkampen zitten. Dat de kinderen de vorige keer niet konden terugkeren, komt omdat ze zich toen in het kamp Al Hol bevonden, "een van de grootste gevangenkampen waar het zeer onveilig is", zei Loots in "De ochtend" op Radio 1. "IS was opnieuw actief rond dat kamp, het was onmogelijk om op een veilige manier een Belgische missie daar te krijgen."
Nu zijn er dus Belgische vrouwen en kinderen overgeplaatst naar Al Roj. Loots heeft contact met vrouwen in dat kamp en merkt dat er daar ook een radicalisering aan de gang is. Het gaat om vrouwen die al 4 of 5 jaar opgesloten zijn in de kampen, de kinderen zijn intussen 7 tot 8 jaar oud. Ze zien dat hun kinderen worden geïndoctrineerd. "Sommige moeders zeggen dat ze bang zijn dat hun kind zal radicaliseren", zegt Loots, voor wie een repatriëring "heel hard nodig" is.
Beluister het volledige gesprek met Gerrit Loots in "De ochtend" op Radio 1:
"Moeders smeken om gerepatrieerd te worden. Hun kinderen in het kamp radicaliseren er snel."
Wanneer de moeders bij hun terugkeer naar de gevangenis moeten, worden de kinderen hier opgevangen door familie, bijvoorbeeld de grootouders of zussen of broers van moeders. "Wij volgen al 28 kinderen op, onder hen kinderen die teruggekomen zijn in 2019", legt Gerrit Loots uit.
"Dat loopt allemaal zeer vlot. Het gaat om kinderen die nooit geradicaliseerd zijn. Ze zijn tussen 2 en 9 jaar oud. De grootste groep waren peuters en kleuters toen ze naar hier kwamen, die kan men niet radicaliseren. Ze hebben hier opnieuw een thuis gevonden. Tegen onze verwachtingen in hadden de kinderen geen grote trauma's opgelopen in Syrië. Nu blijkt het grootste probleem waar wij in de psychologische opvolging mee te maken krijgen, onthechting te zijn. De kinderen zijn bij aankomst in België abrupt gescheiden van hun moeder. Sommige van die heel jonge kinderen hebben hun moeder na aankomst maandenlang niet gezien of hoogstens één keer per maand. Ik heb er altijd al voor gepleit: haal geen kinderen weg bij hun moeders."