Steeds meer Belgen zijn ‘superpendelaars’, zoals Chloë (23) en Sofie (44): “Ik zie mezelf dit geen 10 jaar doen”
Eén op de vijf Belgische werknemers zijn zogenaamde ‘superpendelaar’: ze zijn langer dan twee uur per dag onderweg naar hun job. Dat is meteen een grote hap uit de vrije tijd, ervaren ook Chloë (23) en Sofie (44). Zij vertellen hoe het voelt om zulke lange afstanden te overbruggen. Mobiliteitsexpert prof. dr. Cathy Macharis geeft duiding. “Ik ben liever langer onderweg en gepassioneerd door mijn werk, dan dat ik dichter bij huis mijn ei niet kwijt kan.”
Uit recent onderzoek van SD Worx drijven heel straffe cijfers boven. Samen met Italië, Frankrijk, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk, behoren wij Belgen tot de ‘toppendelaars’ in Europa. Hoewel de meeste Belgen in hun eigen provincie werken, verspillen we toch heel wat tijd aan de verplaatsing van en naar onze job: twintig procent van alle Belgische werknemers is een zogenaamde superpendelaar en reist langer dan twee uur per dag naar de job. Slechts één op de tien werknemers doet er nog langer over dan dat — gelukkig maar.
Dag in dag uit urenlang in de file staan, hollen naar een treinperron om je overstap niet te missen of treinen die onverwacht niet rijden: het aantal mensen dat jaloers is op superpendelaars is bijzonder schaars. En toch zit ver pendelen in de lift, sinds het coronavirus de bedrijfswereld hertekende. “Hoe hou je dat vol?”, krijgen zulke superpendelaars onder meer te horen.
Voor de coronacrisis pendelden de Vlamingen al gemiddeld langer dan Amerikanen en Australiërs
Wetenschappelijk onderzoek wees uit dat die vraag niet geheel onterecht is. “Een Zweedse studie toont bijvoorbeeld dat langer dan 60 minuten pendelen een negatieve impact kan hebben op je slaapkwaliteit, stress, energiepeil, en mentale gezondheid in het algemeen”, kadert prof. dr. Cathy Macharis, expert mobiliteit aan de VUB. “Kortom, wie te lang moet pendelen, krijgt te maken met pendelstress. Je ziet een viertal bepalende factoren van die stress: de tijd die je spendeert, de afstand, de voorspelbaarheid en het al dan niet controle hebben over de situatie.”
De baksteen in de Belgische maag zit er voor iets tussen
Er is een duidelijk ‘voor’ en ‘na corona’ in de bedrijfswereld, wereldwijd. Veel werknemers krijgen de mogelijkheid om of eisen om flexibeler te kunnen werken. Bedrijven spelen daarop in door ook werknemers aan te nemen die eisen dat hun arbeidsvoorwaarden passen bij hun persoonlijke leefomstandigheden.
4,9 miljoen Amerikanen verhuisden in 2020 dan ook naar een locatie verder van hun kantoor, omdat ze konden werken vanop afstand. In 2021 trokken meer Australiërs uit de grote steden weg dan in de afgelopen twee decennia. De reisafstanden nemen dan wel toe, het aantal dagen dat op kantoor doorgebracht worden slinkt aanzienlijk.
(Lees verder onder de foto.)
Hoe zit dat bij ons? “Voor de coronacrisis pendelden de Vlamingen al gemiddeld langer dan Amerikanen en Australiërs”, vertelt Macharis. “Enigszins verrassend, aangezien België veel minder uitgestrekt is. Maar het is te wijten aan onze baksteen in de maag: de Vlaming koestert het ideaalbeeld van een vrijstaande woning in een groene omgeving. Dat zorgt ervoor dat onze ruimtelijke ordening bijzonder versnipperd is. De mogelijkheid die er sinds corona is om gedeeltelijk van thuis uit te werken, zal dat alleen maar stimuleren.”
Het aantal telewerkers steeg tijdens de pandemie van 20 naar 40 procent, blijkt uit onderzoek. Toch ziet het er niet naar uit dat de shift in ons land even groot zal zijn zoals in Amerika of Australië. HR-bedrijf Randstad publiceerde vorige week de resultaten van hun jaarlijkse rondvraag naar de redenen om voor een bedrijf te kiezen. Het loon blijft de belangrijkste factor, gevolgd door de werksfeer en werkzekerheid. Op plaats 4 staat de balans tussen werk en privé en op 5 ... locatie. “De locatie van het bedrijf is dit jaar belangrijker geworden met een score van 48 procent, een winst van drie procentpunt”, klinkt het bij Randstad. “Het komt daarmee op de vijfde plaats. Nooit scoorde dit criterium hoger. Dit is verrassend gezien het groeiend belang van telewerk.”
Ervaringsdeskundige Chloë: “Het is doorbijten”
Van de theorie naar de praktijk: wie zijn de mensen die locatie niét zo belangrijk vinden en twee uur per dag willen pendelen? We spraken met Chloë (23), die sinds oktober drie keer per week van Affligem naar Antwerpen pendelt met de trein. Na een opleidingstraject versierde ze enkele weken geleden een contract van een jaar. Maar dat betekent ook: nog een jaar lang ’s morgens minstens 1u45 minuten pendelen en ’s avonds weer anderhalf uur huiswaarts.
Ik probeer niet te veel na te denken over het pendeltraject: ik ben dolblij met mijn job en heb me voorgenomen om het komende jaar door te bijten.
“In werkelijkheid is het vaak meer, omdat de minuten overstaptijd op mijn traject minimaal zijn”, legt ze uit. “Ik doe er minstens één keer per week langer dan twee uur over om op het werk te raken. Ik probeer er niet te veel over na te denken: ik ben dolblij met mijn job en heb me voorgenomen om het komende jaar door te bijten. Al geef ik wel toe: ik zie mezelf de komende tien jaar niet nog op deze manier pendelen.”
Een goed boek las ze nog niet op de trein, ook een podcast luisteren staat nog op haar to-dolijstje. “Momenteel vul ik mijn pendeltijd vooral met werk.” Zo wordt haar werkdag natuurlijk wel erg lang. “Soms heb ik het gevoel dat mijn dag alleen maar uit werken bestaat”, geeft ze toe. Chloë is dan ook blij met de thuiswerkdagen. “Ik ervaar dan toch minder stress: ik weet dat ik op tijd aan de werkdag zal kunnen beginnen en ik vind het fijn om ’s avonds nog iets leuks te kunnen doen met vrienden. Het is nog een beetje zoeken, maar de thuiswerkdagen helpen om de balans te herstellen.”
(Lees verder onder de foto.)
Ik moet mezelf vaak verdedigen: waarom ga je in Brussel werken als het ook dichter bij huis kan? Maar voor mij primeert de inhoud van mijn job.
Sofie: “Pendelen is mentaal en fysiek vermoeiend”
Sofie (44) weet als geen ander hoe groot het contrast is tussen het woon-werkverkeer voor en na corona. “Ik pendel sinds 2014 vier dagen per week van het West-Vlaamse Wervik naar Brussel. Dat traject is 1u37 minuten, maar in werkelijkheid duurt het steevast langer.” Voor de coronacrisis kon ze al één dag per week vanuit Kortrijk werken — een pak dichter bij huis. En ze kreeg na verloop van tijd ook de mogelijkheid om af en toe een thuiswerkdag in te lassen.
Vandaag, aan het einde van de pandemie, liggen de kaarten anders: Sofie werkt 2 dagen per week in Brussel en 3 dagen thuis. “Ik ben ervan overtuigd dat het belangrijk is om je collega’s op kantoor te zien, maar de thuiswerkdagen zijn een zegen. Ik ben een pak minder moe. Niet alleen omdat ik veel langer kan slapen, ook omdat pendelen zowel mentaal als fysiek best vermoeiend is. Ik werk ook langer thuis: ik hoef me niet te haasten om de trein te halen.”
Ik vul die tijd op de trein in zoals ik dat wil: slapend, lezend, muziek beluisterend ... Het is extra vrije tijd, me-time. Als je op die manier redeneert, valt het pendelen reuze mee.
Toch heeft Sofie nooit een dag geklaagd over haar pendeltraject. “Ik moet mezelf vaak verdedigen: waarom ga je in Brussel werken als het ook dichter bij huis kan? Maar voor mij primeert de inhoud van mijn job. Ik ben liever langer onderweg en gepassioneerd door mijn werk, dan dat ik dichter bij huis mijn ei niet kwijt kan.”
Me-time op de trein
“Als mijn shift vroeg start, reis ik met de auto. Maar het allerliefst pendel ik met de trein", vervolgt Sofie. “Het voordeel aan de auto is dat je de ruimte voor jezelf hebt, luidkeels kan meezingen en ongestoord podcasts kan luisteren. Maar op de trein hoef je je niet continu te focussen. Ik vul die tijd op de trein in zoals ik dat wil: slapend, lezend, muziek beluisterend ... ik hoef dan geen huishoudelijke taakjes af te vinken. (lacht) Het is extra vrije tijd, me-time. Als je op die manier redeneert, valt het pendelen reuze mee hoor. Hopelijk laten mensen zich nu, mede dankzij het hybride werken, niet langer tegenhouden door de afstand om hun droomjob na te jagen.”
Uit een kleine bevraging op Instagram blijkt dat de overgrote meerderheid van onze lezers minder dan 30 minuten pendelt naar het werk. Er zijn ook heel wat mensen die tot een uur lang pendelen, maar daarna zakt het aantal sterk. Een enkeling is langer dan 2 uur onderweg.
Poll
Hoelang pendel jij naar je werk?
-
0-30 minuten (35%)
-
30 minuten - 1 uur (29%)
-
1 uur - 2 uur (29%)
-
2 uur of langer (7%)
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
-
PREMIUM
Steeds meer ‘soft ambition’ op de werkvloer. 3 Vlamingen: “Ik vind het simpele leven echt prima”
Hogerop raken? Hoeft niet. Je te pletter werken? Vergeet het. ‘Soft ambition’ maakt stilaan komaf met de kapitalistische hustle culture op de werkvloer, die voor veel vrouwen bovendien nog steeds oneerlijk voelt. Myrte (28), Hannah (31) en Kelly* (40) vertellen waarom hun prioriteiten totaal niet meer bij hun job liggen, zonder gêne. “Na mijn burn-out speelde mijn baas weer machtsspelletjes.” -
PREMIUM
4 op de 10 werknemers hebben het oplichterssyndroom. Jij ook?
Doe ik mijn werk slecht? Ergeren mijn collega’s zich aan me? Nu we flexibeler werken, hebben we meer last van het oplichterssyndroom, toont een studie, en dat delen we massaal op sociale media. Vrouwen en één bijzondere leeftijdsgroep lopen het meeste gevaar. Voor welke symptomen moet je uitkijken en raak je er ooit van af? Een loopbaancoach legt het uit. “Voor een deel eindigt dit in een burn-out.” -
-
Knappe collega op het werk? In het dagelijkse leven zou je die mogelijk niet eens opmerken
-
Gebruik jij ook deze herkenbare rekensommetjes om dure uitgaven te verantwoorden?
“Als ik een handtas koop van 300 euro en die elke dag gebruik, dan kost die me minder dan één euro per dag. Dus is de tas quasi gratis.” Klinkt deze redenering herkenbaar? Dan doe je onbewust aan ‘girl math’. En je bent niet alleen. Vrouwen posten op sociale media massaal hun herkenbare financiële wijsheden. -
“Ze is poeslief en toch blijf je op je hoede.” Psycholoog vertelt hoe je omgaat met ‘frenemies’ op de werkvloer
Fijne collega’s zijn ontzettend belangrijk voor je werkgeluk. Helaas kan je het niet met iedereen even goed vinden. Met sommige collega’s heb je zelfs een haat-liefdeverhouding: “work frenemies” noemen we dat. Psycholoog Roos Wolterling legt uit hoe je die types herkent en hoe je vermijdt dat het tot een haatverhouding zonder liefde komt. “Er is geen wet die verbiedt dat je jezelf laat gelden op de werkvloer.” -
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
-
“Hier zijn vrouwen met een hoofddoek welkom.” Deze nieuwe jobsite is opgericht speciaal voor moslima’s
-
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
De werkende Belg kan op steeds meer extraatjes rekenen: de voorbije vijf jaar is het gemiddeld aantal extralegale voordelen met 10 procent toegenomen. Om welke voordelen gaat het precies (en welke zijn aan een terugval bezig)? Welke rol spelen je functie, statuut, opleiding en de sector waarin je werkt? En wat met de verschillen tussen man en vrouw? Jobat.be zocht het uit. -
1 op de 4 Vlamingen ervaart ‘fileschaamte’, “maar dat is eigenlijk echt niet nodig”
In de file staan: het is allesbehalve een vredevolle manier om je dag te starten. Vlamingen beschouwen verkeersopstoppingen dan ook als een grote bron van frustratie, en het wekt daarnaast zelfs schaamte op. Maar dat belet ons niet om het ook vaak als smoesje te gebruiken om te laat te komen. -
‘Wraaksollicitaties’ nemen toe door toxisch leiderschap. Expert tipt hoe je ermee omgaat