Finland en Zweden overhandigen officieel verzoek tot NAVO-lidmaatschap aan secretaris-generaal Jens Stoltenberg

NAVO-baas Jens Stoltenberg ontving de ambassadeurs in het hoofdkwartier van de verdragsorganisatie in Brussel. Hij bedankte beide landen voor hun verzoek om lid te worden van de alliantie. “Dit is een goede dag, op een kritiek moment voor onze veiligheid”, zei Stoltenberg, nadat hij de brieven van beide ambassadeurs in ontvangst had genomen. “Elk land heeft het recht zijn eigen pad te kiezen. Jullie hebben dat gedaan na een grondig democratisch proces.”

Volgens de NAVO-baas zijn Finland en Zweden de meest naaste partners van de verdragsorganisatie. “Jullie lidmaatschap zou onze gezamenlijke veiligheid verhogen”, zei hij. Hij sprak ook van “historische stappen” die beide landen hebben ondernomen. Stoltenberg hoopt dat het toetredingsproces snel afgerond kan worden.

EU-landen Finland en Zweden zijn al nauwe partners van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, maar genieten momenteel niet van de collectieve bescherming die artikel 5 van de verdragsorganisatie biedt. Dat artikel van het Noord-Atlantisch Verdrag, de hoeksteen van de alliantie, bepaalt dat een aanval op een lidstaat wordt beschouwd als een aanval op alle lidstaten.

Met hun verzoek tot NAVO-lidmaatschap maken beide landen een einde aan hun jarenlange neutraliteit. Hun kandidatuur komt er door de Russische inval in Oekraïne. De publieke opinie in beide landen is sinds de invasie immers radicaal veranderd in het voordeel van het lidmaatschap.

Het zal geruime tijd duren voor ze echt lid worden. Alle huidige 30 NAVO-lidstaten moeten instemmen met de kandidaturen. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan had al laten weten voorbehoud te hebben bij het Finse en Zweedse lidmaatschap. Later deze week vindt nog diplomatiek overleg plaats tussen beide kandidaat-lidstaten en Turkije.

“De bondgenoten zullen nu de volgende stappen overwegen op jullie pad naar de NAVO”, zei Stoltenberg nog. Daarbij moet volgens hem rekening worden gehouden met de veiligheidsbelangen van alle bondgenoten, een verwijzing naar het Turkse voorbehoud. “We zijn vastberaden om alle geschillen weg te werken en snel conclusies te trekken.” Volgens de NAVO-baas zijn alle lidstaten het eens over het belang van de uitbreiding van de alliantie.

De Finse premier Sanna Marin wil een zo snel mogelijke ratificatie van de NAVO-toetreding, verklaarde ze in Rome. Ze haalde Turkije niet aan. “Enkele vraagstukken moeten nog worden opgelost”, aldus Marin, na een onderhoud met haar Italiaanse ambtsgenoot Mario Draghi. “We willen ons ervan verzekeren dat elke NAVO-lidstaat onze kandidatuur zo snel mogelijk bekrachtigt.” Een zo snel mogelijk ratificatieproces is de beste veiligheidsgarantie voor Finland en Zweden, zei ze voorts. 

Draghi zei van zijn kant dat Italië, een NAVO-lid, Finland en Zweden tijdens de overgangsperiode zal steunen. “We willen de interne procedures versnellen om de toetreding effectief te maken in het kortste tijdsbestek mogelijk.” 

Ook de regeringsleiders van de Baltische staten hebben Finland en Zweden van hun steun verzekerd. “Wij, de premiers van Estland, Letland en Litouwen, steunen en verwelkomen de historische besluiten van Finland en Zweden om het lidmaatschap van de NAVO aan te vragen,” klonk het in een gezamenlijke verklaring. “Wij zullen ons uiterste best doen om ervoor te zorgen dat dit toetredingsproces snel en soepel verloopt.”

De Duitse regering heeft eveneens besloten in te stemmen met de toetreding van beide landen. Die beslissing stelt de Duitse NAVO-ambassadeur Rüdiger König in staat de twee toetredingsprotocollen te ondertekenen nadat het interne toelatingsproces van de NAVO is afgerond.

Minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock had voor Duitsland zeer snelle procedures aangekondigd voor de goedkeuring van de NAVO-toetreding van Zweden en Finland. Voor de ratificatie is de goedkeuring van de Bundestag, het Duitse parlement, noodzakelijk. Baerbock zei afgelopen weekend dat de regering daarover al met alle democratische partijen in het parlement had gesproken.

Lees ook:

ANALYSE. Turkije foetert over NAVO-lidmaatschap Zweden en Finland, maar niets is wat het lijkt