Nederlandse premier Rutte wiste tot vorige week iedere dag zijn sms'jes: "Maar plaats voor 20 berichten op toestel"

Jarenlang heeft de Nederlandse premier Mark Rutte dagelijks zijn sms'jes gewist. Volgens Rutte deed hij dat, omdat zijn toestel onvoldoende geheugen had en maar 20 sms'en kon opslaan. In Nederland is dat een probleem, want door de bijzondere archiefwet is een politicus eigenlijk verplicht zijn correspondentie te laten archiveren. 

Het is De Volkskrant die de werkwijze van de premier onthulde. De krant had via de in Nederland bekende "Wet op Openbaarheid van Bestuur (WOB)" relevante sms'en opgevraagd die de premier verstuurd had in de coronacrisis. De wet laat het toe voor pers en burgers om belangrijke communicatie op te vragen. De verbazing bij de krant was groot toen er alleen sms'en opdoken die de premier aan zijn belangrijkste ambtenaren verzonden had, vaak ook doorgestuurde berichten. De gsm van Rutte zelf leek niet doorzocht. Achteraf blijkt waarom: de premier wiste elke dag zijn sms'jes.

De officiële reden: de gsm van de premier kon maar twintig berichten per dag aan en dus kon hij die niet allemaal bijhouden. Rutte had wel een nieuwer toestel, waarop meer sms'en konden, maar dat gebruikte hij naar verluidt enkel om het nieuws op te volgen. Sinds vorige week donderdag heeft Rutte een nieuwe gsm, waarop wel meer berichten kunnen. Zijn oude toestel werd niet meer in alle landen ondersteund. Een switch drong zich dus op.

Rutte deed aan "realtime archivering"

Dat wil niet zeggen dat Rutte zomaar alle sms'jes wiste. De belangrijke sms'en die volgens hem archivering verdienden, stuurde hij door. Op die manier deed Rutte dus zelf aan archivering, in plaats van te laten archiveren en selecteren. De Nederlandse Landsadvocaat - de vaste advocaat van de Nederlandse overheid - noemde dat "realtime archivering".

Toch lijkt er volgens de Nederlandse Landsadvocaat weinig reden om te veronderstellen dat dat niet goed gebeurde of dat de premier daar bewust fout mee omging. Maar hoogleraar Archiefwetenschappen Charles Jeurgens van de UVA betwijfelt dat in De Volkskrant. Hij noemt het "problematisch dat iemand op zo’n belangrijke functie een individuele beoordeling maakt over wat relevant is of niet". 

"Waarom zou je dat oordeel niet overlaten aan ambtenaren die kennis hebben van de selectiemechanismen en bewaar- en vernietigingstermijnen?", zegt hij. Volgens Jeurgens is er op die manier eerder sprake van "realtime vernietiging" dan van "realtime archivering".

De zaak is voor Rutte erg vervelend, zeker omdat hij na kritiek tijdens zijn vorige regeerperiodes nu juist extra wou inzetten op bestuurlijke transparantie. Hij kreeg al vaker het verwijt zaken uit het verleden bewust niet meer "te weten" of "zich niet meer te herinneren".

Meest gelezen