Sinds de start van de Russische oorlog in Oekraïne op 24 februari heeft de Europese Unie al 4,1 miljard euro op de been gebracht om het land te helpen bij zijn financiële, humanitaire en andere noden. De militaire steun aan de Oekraïense strijdkrachten is opgelopen tot 1,5 miljard euro, een bijkomende schijf van 500 miljoen euro wordt nog vrijgemaakt.

Maar Oekraïne heeft meer nodig. Volgens het IMF zal het tekort op ’s lands betalingsbalans tegen juni opgelopen zijn tot 14,3 miljard euro. Door de oorlog zijn namelijk de inkomsten uit belastingen en export ingestort, terwijl de uitgaven door het dak gegaan zijn en de Russische troepen massaal (landbouw)goederen in beslag genomen hebben.

Daarom stelt de Commissie nu voor om Oekraïne 9 miljard euro extra aan macrofinanciële hulp te bieden, aangevuld met bijdragen van andere landen en organisaties. Het Europese geld zou volgens de Commissie aan de Oekraïense autoriteiten geleend kunnen worden. De leningen, met een lange looptijd en voordelige intrestvoeten, zouden gedekt moeten worden door de Europese begroting en de begrotingen van de lidstaten. De EU-begroting kan ook gebruikt worden om met subsidies de intresten af te lossen.

Heropbouw

Tegelijk wil de Commissie werken aan de heropbouw van Oekraïne, ook al is het na bijna drie maanden oorlog niet duidelijk hoeveel die gaat kosten en welke andere noden de Oekraïners nog zullen hebben. Ze slaat daarvoor de handen in elkaar met de Oekraïense autoriteiten en zoekt (financiële) steun bij de lidstaten, bilaterale en internationale donoren, internationale financiële instellingen en andere partners. “Het is belangrijk nu al de fundamenten te leggen van deze internationale inspanning”, zegt de Commissie.

Om het Europese luik van het heropbouwplan in goede banen te leiden, wil de Commissie een nieuw juridisch instrument in het leven roepen met de naam ‘RebuildUkraine’. Over de leningen en subsidies die via dat platform richting Oekraïne moeten vloeien, kan de Commissie nu nog niets zeggen. Wel benadrukt ze dat er bij de heropbouw van het land veel aandacht zal gaan naar hervormingen aan de rechtsstaat en de strijd tegen corruptie. Europese investeringen moeten bovendien sowieso EU-standaarden op het vlak van klimaat, leefmilieu en digitaal beleid volgen.

“Deze investeringen moeten Oekraïne helpen sterker en weerbaarder te worden na de verwoestingen die Poetins leger heeft aangebracht”, zegt von der Leyen. “De investeringen zullen hand in hand gaan met hervormingen die Oekraïne ondersteunen bij het bewandelen van zijn Europese pad.”