Na het coronavirus duikt nu ook het apenpokkenvirus op in ons land: wat zijn de verschillen tussen de twee?
Het coronavirus is nog niet helemaal van de baan of er staat al een nieuw virus voor de deur. Er is inmiddels sprake van twee besmettingen met het apenpokkenvirus in ons land. Toch loopt het met de verspreiding van de apenpokken wellicht niet zo’n vaart als bij het coronavirus. We sommen enkele belangrijke verschillen tussen de twee virussen op.
Infectie
Het belangrijkste verschil tussen de twee virussen is wellicht de manier waarop je besmet kan raken. Bij het coronavirus gebeurt dat via aerosolen die onze luchtwegen binnendringen. Zo kunnen coronapatiënten anderen besmetten door bijvoorbeeld te niezen, schreeuwen of hoesten.
Bij de apenpokken is dat anders. “Het apenpokkenvirus wordt iets moeilijker overgedragen dan het coronavirus”, aldus viroloog Marc Van Ranst (Rega Instituut KU Leuven) bij HLN LIVE. “Het virus is beperkt overdraagbaar”, zegt ook Isabel Brosius (Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen) bij VRT NWS. “Er is normaal nauw lichamelijk contact nodig voordat het virus wordt doorgegeven.” Het virus verspreidt zich via lichaamsvloeistoffen, letsels op de huid of op interne slijmvliesoppervlakken (bijvoorbeeld in de mond of de keel), ademhalingsdruppels en besmette voorwerpen. De incubatietijd (de tijd tussen besmetting en symptomen) bedraagt 5 tot 21 dagen.
Gezien het apenpokkenvirus zich normaal trager verspreidt, zijn vorige uitbraken vanzelf uitgedijd. Het coronavirus ging echter gepaard met wereldwijde lockdowns, reisverboden en mondmaskers.
Symptomen
Het coronavirus ging vaak gepaard met de symptomen van een zware verkoudheid. Een loopneus, hoofdpijn, vermoeidheid, niezen en keelpijn zijn volgens een Britse studie de vijf vaakst voorkomende effecten. Bij een kleine 14 procent van de coronapatiënten ontwikkelen zich ernstigere symptomen, zoals kortademigheid (in maar liefst 18 op de 100 besmette personen), een versnelde ademhaling, dalende zuurstoflevels in het bloed, en de aanwezigheid van slijm, bloed of eiwitten in de longen.
Bij de apenpokken zijn de eerste symptomen gelijkaardig. Denk aan koorts, hoofdpijn en spierpijn, tot gezwollen lymfeklieren, rillingen en vermoeidheid. “Maar het meest kenmerkende aan het apenpokkenvirus is de typische huiduitslag”, zegt Brosius.
RNA- versus DNA-virus
Het coronavirus is een RNA-virus, het erfelijk materiaal bestaat uit RNA-materiaal dat een grote plasticiteit heeft en gemakkelijker muteert. Daardoor moesten we met tal van varianten afrekenen en waren vaccins soms minder doeltreffend.
Het apenpokkenvirus is een DNA-virus. “Die virussen muteren veel trager”, zegt Van Ranst. “Daarom worden we niet geplaagd door varianten en werken vaccins ook veel langer."
Mortaliteit
De mortaliteit van het coronavirus varieert sterk, afhankelijk van het land, de lokale gezondheidszorg, de manier van rapporteren, vaccinatiegraad en de variant. Een overkoepelende analyse stelde in 2020 dat 1 op de 100 mensen die tijdens de eerste golf besmet raakten met het coronavirus ook stierf aan de gevolgen. Onder 90-plussers is het sterftecijfer tot 16 procent. Voor kinderen onder de 4 jaar is het 0 procent.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) noemt de apenpokken “een opkomende infectieziekte”. “Doorgaans is de mortaliteit bij uitbraken van apenpokken 1 tot 11 procent, maar met de juiste zorg zullen de meeste patiënten herstellen”, klinkt het. “Deze cijfers zijn wel afkomstig van Centraal- en West-Afrika. We zien daar ook twee aparte virusstammen, waarbij de West-Afrikaanse stam een lagere mortaliteit heeft dan de Centraal-Afrikaanse stam”, legt Brosius uit. In Europa is voorlopig enkel de West-Afrikaanse variant opgedoken.
Nog belangrijk volgens Brosius: “De gegevens uit Afrika moet je in hun context plaatsen: er is enerzijds een mindere gezondheidszorg, anderzijds wordt wellicht slechts het topje van de ijsberg gerapporteerd.”
Risicogroepen
Bij het coronavirus lopen vooral ouderen en kwetsbare personen met een verminderde immuniteit het grootste risico op ernstige symptomen.
Bij het apenpokkenvirus zijn het net jongeren die kwetsbaar zijn. “Zij lopen een risico omdat ze niet gevaccineerd zijn”, aldus Van Ranst. Oudere generaties hebben in het verleden nog een vaccin gekregen tegen mensenpokken (small pox). Dat vaccin beschermt ook (deels) tegen de apenpokken. “Je mag natuurlijk niet overdrijven, want de cijfers zijn ook bij niet-gevaccineerden nog steeds laag. In principe zijn ze vatbaar, maar dan moeten ze eerst in contact komen met het apenpokkenvirus.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Steeds meer koraalriffen verbleken door klimaatopwarming: welke gevolgen heeft dat voor ons?
-
Independer
Autoschade door een onbekende? Dit dien je te ondernemen
Het gebeurt meer dan je denkt: je komt bij je geparkeerde voertuig en ziet dat er een ferme deuk of kras in zit. Maar van de automobilist, e-stepper of fietser die tegen je wagen reed, is geen enkel spoor. Dekt je verzekering die schade? En wat moet je allemaal doen om ‘klacht tegen onbekenden’ in te dienen? Independer.be legt het uit. -
HERBEKIJK. Mensen bewonderen totale zonsverduistering in Noord-Amerika: “Uniek fenomeen”
In Mexico, de Verenigde Staten en Canada was maandagavond vanaf 20 uur Belgische tijd een totale zonsverduistering te zien. De maan kwam toen precies tussen de zon en de aarde te staan, een heel zeldzaam fenomeen. In ons land was de eclips jammer genoeg niet te zien. -
-
PREMIUM
Zitten we met een nieuwe gezondheidscrisis? Experts beantwoorden 9 belangrijke vragen over de opstoot van apenpokken
-
Zes levens per minuut of 154 miljoen levens in 50 jaar: “Vaccins zijn belangrijkste gezondheidsinterventie ooit”
Vaccinaties hebben in de afgelopen 50 jaar 154 miljoen levens van kinderen en volwassenen gered. Dat komt neer op zes levens per minuut, zo blijkt uit een analyse van UNICEF, WHO, Gavi en Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF). -
Hoe herken je apenpokken? Wat zijn de symptomen?
De eerste gevallen van het apenpokkenvirus zijn nu ook opgedoken in ons land. Eerder doken er al enkele gevallen op in het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Portugal, Italië, Zweden, Canada en de Verenigde Staten. Hoe weet je of je het virus hebt? Wat zijn de kwaaltjes die ermee gepaard gaan? -
PREMIUM
Baanbrekend onderzoek ontdekt hoe we astma mogelijk kunnen voorkomen in de toekomst: jouw belangrijkste vragen beantwoord
-
9
Eclipsgekte in Noord-Amerika: “Nog ergere files verwacht dan bij zonsverduistering van 2017”
-
PREMIUM
Onderzoek ontdekt plastic deeltjes in verstopte slagaders: Belgische professor licht gevaar van micro- en nanoplastics toe
Een Italiaanse onderzoeker vond plastic deeltjes in de verstopte slagaders van meer dan de helft van zijn patiënten. Professor ecotoxilogie Jana Asselman (UGent) is niet meteen verrast. “De opname van plastic gebeurt onder meer via onze voeding en water.” Ze waarschuwt voor meerdere potentiële gevolgen, zoals (chronische) ziektes. “Nanoplastics zijn het gevaarlijkst.” -
NASA bevestigt: object dat huis in Florida doorboorde inderdaad afkomstig van Internationaal Ruimtestation (ISS)
Het object dat afgelopen maand het dak en twee verdiepingen van een huis in het plaatsje Naples in Florida doorboorde, is inderdaad afkomstig van het Internationaal Ruimtestation (ISS). Dat heeft het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA maandag bevestigd. -
HLN Shop
Pollen in de lucht: deze toestellen voorkomen gesnotter