Instituut voor verkeersveiligheid pleit voor rijbewijs met punten

Vias vergeleek het Belgische systeem om verkeersrecidivisten op te volgen met dat van andere landen. “De hoofdconclusie is dat België achterophinkt als het gaat over opvolgen en straffen van zogenaamde lichte verkeersovertredingen”, luidt het. 

Het gaat om overtredingen waarvoor de bestuurder niet rechtstreeks voor de rechtbank moet verschijnen, zoals rijden onder invloed met een alcoholgehalte tussen de 0,5 en 0,8 promille, het gebruik van de gsm achter het stuur of rijden zonder gordel. “Het zijn allemaal overtredingen die meestal met een boete afgehandeld worden. Er wordt geen rekening gehouden met eerdere veroordelingen”, klaagt Vias aan.

“Momenteel is het zo dat je bijvoorbeeld wekelijks 75 km/u kan rijden in de bebouwde kom. Als je de boete betaalt, wordt er verder geen gevolg aan gegeven”, stelt woordvoerder Stef Willems. “Als je betrapt wordt met 0,7 promille betaal je ook een boete en wordt je rijbewijs voor een paar uur ingetrokken. De week nadien kan je weer diezelfde overtreding begaan, zonder dat je op een bepaald moment tot de orde wordt geroepen.”

“Met zo’n semiautomatisch puntensysteem ga je na een aantal overtredingen wel een waarschuwing krijgen. Je zou dan bijvoorbeeld een vorming moeten volgen of je rijgeschiktheid laten evalueren, waardoor je getriggerd wordt om je gedrag aan te passen. Doe je dat niet, dan zal je uiteindelijk voor de politierechter moeten verschijnen.”

VIAS geeft bij HLN LIVE meer uitleg bij het rijbewijs met punten. Hoe zou dat dan concreet werken?

België telt meer verkeersdoden dan het Europese gemiddelde (56 tegenover 51 doden per miljoen inwoners). De mortaliteit in het verkeer is in vijftien jaar bijna gehalveerd, maar toch zakt ons land verder weg op de Europese ranglijst.

Dat bestuurders bepaalde overtredingen kunnen blijven begaan, speelt daarbij een rol volgens Vias. “De link tussen recidiveren en een verhoogde betrokkenheid bij ongevallen is al verschillende keren aangetoond. Het is dus nodig om herhaalde overtredingen systematisch op te volgen.”

Concreet beveelt Vias aan om zo snel mogelijk een ‘gecombineerd puntensysteem’ in te voeren. In dit systeem worden verkeersovertredingen automatisch gekoppeld aan strafpunten, maar niet aan een sanctie. “In Frankrijk start je bijvoorbeeld met twaalf punten en naargelang de overtreding kan je punten verliezen”, aldus Willems. “Het kan ook andersom: na drie jaar zonder overtreding krijg je drie punten terug.”

“86 procent van de Fransen heeft nu nog 10, 11 of 12 punten. Dit gaat dus niet om mensen die één keer 53 km/u rijden in de bebouwde kom. Wie veelvuldig fout na fout begaat, moet er wel uitgefilterd kunnen worden.”

Het is niet de eerste keer dat Vias zich over het rijbewijs met punten buigt. In 2018 concludeerde het instituut nog dat het niet aangewezen was om het systeem onmiddellijk in te voeren omdat de pakkans in België te laag was. Toenmalig mobiliteitsminister François Bellot (MR) greep die studie aan om een mogelijk rijbewijs met punten af te voeren.

Georges Gilkinet (Ecolo), federaal minister van Mobiliteit, laat weten dat de uitdaging om de verkeersveiligheid te verbeteren een absolute prioriteit is. “België is een van de weinige landen in Europa dat nog geen rijbewijs met punten heeft. Uiteraard zal de studie van Vias hierover meegenomen worden in onze overwegingen”, reageert de minister.

Bij het kabinet van Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) luidt het dat “alles wat de verkeersveiligheid ten goede komt, de steun krijgt van de minister. We kijken uit naar de bespreking van de studie met de collega’s van de gewesten en de federale regering.” 

Mobiliteitsorganisatie Touring pleit dan weer voor een systeem zoals in Duitsland. Daar wordt een onderscheid gemaakt tussen overtredingen die wel of niet binnen het puntensysteem vallen. Het systeem moet “gericht zijn op overtredingen die reëel gevaar meebrengen voor de verkeersveiligheid”, klinkt het. De overtreder moet daarnaast steeds de kans hebben zich te verdedigen voor een rechter, zeker in geval van overmacht. “Het systeem moet onderscheid kunnen maken tussen een vader die dringend zijn zwangere vrouw naar de kliniek voert bij nacht en een roekeloze chauffeur die aan 90 km/u voorbij een school rijdt overdag”, aldus Touring.